Sự kiện ông al-Arouri thiệt mạng tác động lớn đến hoạt động của Hamas, nhưng khó khiến nhóm sụp đổ. Ảnh: AP.
Khi quan hệ với các nước Arab ấm dần lên, Israel dường như hạn chế nhắm tới các mục tiêu nước ngoài để ngăn bùng nổ khủng hoảng ngoại giao. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của cuộc đột kích ngày 7/10/2023 khiến 1.200 người chết, vốn có một trong số nguyên nhân là các cơ quan tình báo Israel thất bại trong việc dự đoán tình hình, đã thay đổi cách tiếp cận của Tel Aviv. Cả Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đứng đầu Cơ quan An ninh nội địa Shin Bet, ông Ronen Bar và lãnh đạo cơ quan tình báo nước ngoài Mossad, ông David Barnea gần đây đều hứa trước công chúng rằng họ sẽ săn các thủ lĩnh Hamas ở nước ngoài. "Sẽ mất thời gian, như đã mất thời gian sau vụ thảm sát Munich, nhưng chúng tôi sẽ ra tay xử lý họ dù họ ở đâu", ông Barnea tuyên bố ngày 3/1, đề cập đến chiến dịch truy kích nhóm Tháng Chín Đen thực hiện vụ bắt cóc và thảm sát 11 nhân viên và vận động viên Israel ở Munich, Đức năm 1972.
Nếu Israel thực sự là tác giả của đòn tập kích đoạt mạng ông al-Arouri, đó sẽ là cuộc tấn công đầu tiên, mở màn của chiến dịch nhắm vào các thủ lĩnh Hamas ở nước ngoài mà Israel đã đề cập. Nó cũng cho thấy Israel sẵn sàng hi sinh một phần các quan hệ ngoại giao, thậm chí nguy cơ khiến xung đột leo thang để hạ các nhân vật đối địch mà Tel Aviv cho là gây nguy hại với an ninh quốc gia.
Dù Israel không xác nhận, nhiều quan chức cấp cao của Mỹ nói với New York Times, CNN, al-Arabiya và nhiều hãng tin quốc tế rằng, chính Tel Aviv đã ám sát ông al-Arouri. Trong khi đó, nhà lập pháp Israel, cựu Đại sứ Israel tại Liên hợp quốc, Danny Danon, đã chúc mừng các cơ quan tình báo Mossad, Shin Bet và quân đội Israel về chiến dịch ở Beirut. "Bất cứ ai có liên quan đến vụ 7/10 nên biết rằng chúng tôi sẽ tìm đến họ và giải quyết ân oán với họ", ông Danon viết trên X, trước đây là Twitter. Hồi tháng 10/2023, tờ Yedioth Ahronoth của Israel đưa tin, 6 nhân vật cấp cao của Hamas được đưa vào "tầm ngắm của hỏa lực Israel", bao gồm ông al-Arouri, theo Anadolu.
Ngoài Lebanon, Qatar, Lebanon và Thổ Nhĩ Kỳ thời gian qua đã cung cấp nơi trú ẩn cho các thành viên Hamas. Thủ lĩnh cao nhất của Hamas Ismail Haniyeh hiện điều hành một văn phòng trên lãnh thổ Qatar, quốc gia đóng vai trò tích cực trong việc tìm kiếm giải pháp hòa giải Israel-Hamas.
Trong diễn biến liên quan, truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nước này vừa bắt 33 người nghi làm gián điệp cho Israel, tham gia các hoạt động "do thám, truy đuổi và bắt cóc" người nước ngoài ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thậm chí cảnh báo Israel sẽ gánh chịu "hậu quả nghiêm trọng" nếu tấn công các thành viên Hamas trên lãnh thổ nước này.
Giới chuyên gia nhận định, việc một nhân vật có tầm ảnh hưởng như ông al-Arouri bị ám sát rõ ràng là mất mát lớn của Hamas, nhưng đó sẽ là tổn thất mang tính thời điểm, trong khi hệ quả chúng gây ra thường khó lường. Cái chết của một thủ lĩnh có khả năng buộc nhóm phải thay đổi chiến lược, nhưng có thể tạo cơ hội cho một người khác cứng rắn hơn lên nắm quyền. Tờ báo Israel Yediot Ahronoth mới đây có bài đăng mô tả vụ hạ sát phó lãnh đạo Hamas là "một canh bạc" khi cho rằng sự kiện đó sẽ ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán trao đổi con tin. Lior Peri, con trai một nạn nhân bị bắt đến Dải Gaza tháng 10/2023, nói: "Việc đó (ám sát ông al-Arouri) chẳng có nghĩa gì. Tôi không biết ai chịu trách nhiệm và ra lệnh, nhưng họ chắc chắn không nghĩ đến các con tin".
Theo ông Avi Melamed, cựu quan chức tình báo Israel, vụ ám sát ở Beirut còn khiến Hezbollah cảm thấy bị xúc phạm vì al-Arouri là "khách mời đặc biệt" của lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah. Trong các tuyên bố mới nhất, Hezbollah cảnh báo sẽ đáp trả vụ ám sát bằng phản ứng mạnh mẽ. Trên thực địa, Hezbollah tăng cường tấn công mục tiêu của Israel dọc biên giới phía Bắc nước này. Trong khi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tuyên bố sẵn sàng ứng phó "với mọi tình huống" phát sinh "trên mọi mặt trận", thì người phát ngôn Mark Regev của Thủ tướng Israel ngày 3/1 buộc phải tìm cách xoa dịu với khẳng định: "Dù ai thực hiện cuộc tấn công" thì đó "không phải là một cuộc tấn công vào nhà nước Lebanon hay Hezbollah mà đó là cuộc tấn công vào Hamas".
Tuy nhiên, Lebanon không đồng tình với lập luận đó. Bằng chứng là họ đã đệ đơn lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc để khiếu nại Israel xâm phạm chủ quyền Lebanon.