Gửi bình luận
Mua thuốc giả là mua thêm bệnh
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa ra định nghĩa về thuốc giả như sau: “Thuốc giả là sản phẩm được gắn nhãn hiệu sai một cách gian dối, và có chủ đích về đặc tính hoặc nguồn gốc. Thuốc giả có thể bao gồm sản phẩm với đúng hoặc sai hoạt chất, không có hoạt chất hoặc không đủ hàm lượng hoạt chất hoặc với bao bì giả”. Như vậy, thuốc giả theo WHO đã bao hàm cả thuốc kém chất lượng, là thuốc có chứa hoạt chất nhưng không đủ hàm lượng.
Thuốc là sản phẩm có tác dụng phòng bệnh, chữa bệnh. Hoạt chất chứa trong thuốc quyết định tác dụng chữa bệnh, phòng bệnh. Vì vậy, thuốc được sản xuất và lưu hành phải đạt tiêu chuẩn chất lượng, không để thuốc kém chất lượng đến tay người tiêu dùng.
Trong giai đoạn sản xuất, phải phát hiện thuốc kém chất lượng do bảo quản hóa chất, do quy trình sản xuất mà ảnh hưởng đến chất lượng là phải xử lý ngay, tuyệt đối không được đưa ra thị trường loại thuốc.
Thuốc kém chất lượng có chứa hoạt chất nhưng không đạt tiêu chuẩn chất lượng, người dùng thuốc sẽ không hết bệnh, hoặc bệnh càng ngày càng nặng thêm.
Như người bị bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường gần như phải dùng thuốc suốt đời, thế mà dùng thuốc trị tăng huyết áp, trị đái tháo đường kém chất lượng không kiểm soát được bệnh thì thật là tai hại.
Nguy hại hơn, hoạt chất, thậm chí tá dược chứa trong thuốc kém chất lượng không tinh khiết, nếu lẫn độc chất thì người dùng thuốc có thể tử vong.
Tại một số nước châu Phi đã xảy ra tình trạng thuốc dành cho trẻ em có chứa tá dược lẫn độc chất propylene glycol làm cho nhiều trẻ bị tử vong.
Hơn nữa, thuốc kém chất lượng không chỉ gây hại cho người sử dụng nó mà có thể gây hại cho cộng đồng, thậm chí cho toàn thế giới. Cụ thể như thuốc kháng sinh kém chất lượng, nếu đem ra sử dụng không những không tiêu diệt được vi khuẩn gây bệnh do không đủ hàm lượng hoạt chất, mà còn làm cho vi khuẩn trở thành chủng đề kháng loại kháng sinh đã sử dụng, vì đặc tính của vi khuẩn là chúng cũng thích nghi dần với các điều kiện bất lợi, nếu chất đó không làm chúng bị tiêu diệt.
Vì vậy loại kháng sinh đó sẽ không còn tác dụng đối với chủng này nữa. Hâu quả là bệnh không được chữa khỏi mà vi khuẩn thì lại “nhờn” với kháng sinh, tức là đề kháng lại thuốc.
Nguy hại hơn, vi khuẩn đề kháng lan tràn khắp nơi qua lây nhiễm hoặc dịch bệnh, khiến cho việc trị bệnh nhiễm khuẩn ngày càng khó khăn. Vấn đề kháng kháng sinh không chỉ nguy hại cho số nhỏ người bệnh bị nhiễm khuẩn, mà đang là vấn nạn toàn cầu.
Đặc biệt ở nước ta lại càng trầm trọng, khi mà việc dùng thuốc khánh sinh đã và đang bị lạm dụng rất lớn, như mua thuốc không cần đơn, không dùng thuốc theo hướng dẫn...
Các chuyên gia cảnh báo, thuốc giả có nhiều dạng khác nhau, nhưng nếu không may dùng phải thuốc giả thì không những thất bại trong điều trị, mà còn tăng độc tính, tăng kháng thuốc và bệnh nhân có nguy cơ cao tử vong.
Thuốc nào cũng có thể gây ra những phản ứng có hại (thường gọi là ADR). Nhưng nếu tác dụng có hại của thuốc thật nằm trong khoảng 1/10.000 đến 1/100.000 thì nguy cơ độc hại của thuốc giả lên đến 1/10. Trong đó, điều nguy hiểm nhất là ngộ độc và dị ứng thuốc.
Nhận biết về thuốc giả?
Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức cách tranh dùng thuốc giả: Phát hiện thuốc giả là một việc rất khó. Vì với kỹ thuật công nghệ sản xuất tinh vi, hiện đại, việc phát hiện thuốc “giả mà như thật” như hiện nay là một thách thức rất lớn đối với cộng đồng, kể cả thầy thuốc lẫn bệnh nhân.
Việc dùng thuốc mà thấy sức khỏe xấu đi mà không giải thích được, cần nghĩ đến thuốc giả. Hoặc nếu người dùng thuốc thấy thuốc có mùi vị hay nhìn có vẻ dáng khác biệt, hoặc nếu viên thuốc bị vỡ hoặc nứt bất thường, hoặc nếu bệnh nhân cảm thấy nóng ở chỗ chích thuốc tiêm… thì có thể nghi ngờ là thuốc giả. Khi có bất thường về bao gói hoặc nhãn mác của thuốc, nên báo cho Cục Quản lý Dược hay nhà sản xuất thuốc đó ngay lập tức.
Tránh việc dùng thuốc giả bằng cách:
- Chỉ mua thuốc tại nhà thuốc, nếu là nhà thuốc đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt nhà thuốc” (GPP) càng tốt. Tuyệt đối không mua thuốc trôi nổi, bán kiểu trao tay, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
- Khi mua thuốc cần quan sát kỹ món thuốc. Nếu là loại thuốc đã quen dùng, cần xem kỹ bao bì, dạng bào chế (dạng viên nén, viên nang…), mùi vị thuốc khi uống.
- Nếu có sự nghi ngờ như bao bì đóng gói kém chất lượng, nhãn mác kém thẩm mỹ hơn so với trước đây, viên thuốc có sự khác biệt với thuốc quen dùng, mùi vị thuốc uống không như trước… có nguy cơ rất lớn đó là thuốc giả. Lúc này không nên dùng thuốc mà nên đem thuốc đến nhà thuốc hỏi xem thực giả thế nào.
Thuốc kém chất lượng do nhiều nguyên nhân: Bảo quản thuốc không tốt dẫn đến thuốc bị ẩm, mốc… mặc dù thuốc vẫn còn hạn sử dụng; Vận chuyển không đúng cách, không đảm bảo quy trình an toàn… dẫn đến thuốc có thể bị hỏng; Thuốc đã hết hạn sử dụng; Thuốc đã được phê duyệt nhưng sau đó có bất thường nên bị thu hồi; Thuốc có dược chất không đúng với dược chất ghi trên nhãn;
Thuốc không đúng tiêu chuẩn đã đăng ký lưu hành, có dược chất, dược liệu nhưng không đúng hàm lượng, nồng độ; Quy trình sản xuất không bảo đảm, được sản xuất, trình bày, dán nhãn bao bì mạo danh nhà sản xuất...
Lưu ý khi mua thuốc:
Cảnh giác với giá thuốc rẻ bán tại nơi không quen thuộc. Ngoài ra, cần kiểm tra thuốc theo hướng dẫn sau:
- Gỡ nhãn trên hộp thuốc, bệnh nhân sẽ thấy một mã xác minh 15 ký tự.
- Xác minh ký tự thuốc trên web của nhà sản xuất.
- Sử dụng các công nghệ xác minh tem chống hàng giả. Bên ngoài bao tem chống hàng giả, băng keo niêm phong có bình thường hay đã bị giả mạo bằng cách tháo, lột ra.
- Thuốc giả thường có mẫu mã in chìm hơn, phông chữ khác thường, kích thước chữ, màu in khác và có thể có lỗi chính trả.
- Số lô thuốc ở thuốc giả thường bị làm mờ, khó đọc hoặc mập mờ không rõ.
- hạn sử dụng ngoài bao bì và trên vỉ thuốc không thống nhất.
- Trong hộp/vỉ/lọ thuốc có những dấu hiệu:
Nhiều bột vụn thuốc trong vỉ do quy trình sản xuất không bảo đảm khiến thuốc dễ vỡ.
Màu sắc viên thuốc giả có thể khác thường, xuất hiện những vết lốm đốm, biến màu, không đồng nhất.
Kích thước, hình dáng của viên thuốc không đều nhau. Kích thước khác với thuốc thật.
