Lên Mường Khương ăn khẩu nhục “chính hiệu” dân tộc Nùng

Mỗi dân tộc, vùng miền đều có những món ăn, những đặc sản riêng. Tuy nhiên, cùng một món ăn nhưng mỗi nơi, mỗi dân tộc lại có cách chế biến khác nhau nhưng mùi vị lại khó lẫn được.

Đối với người Nùng ở Mường Khương, món khẩu nhục hay còn gọi là khâu nhục, cũng có cách chế biến và hương vị rất khác với món khẩu nhục của người Tày hay người Giáy.

Khẩu nhục, cái tên bắt nguồn từ cách thức sắp xếp món ăn trên đĩa giống như một mỏm đồi nhỏ đang vươn lên. Trong tiếng Nùng, “khẩu” có nghĩa là đồi. Đây là món ăn hấp dẫn với vị thơm ngon, béo bùi của thịt.

Để chế biến món ăn đặc sản này, người làm phải thực hiện rất công phu với nhiều công đoạn. Bởi đó không chỉ là đặc sản mà còn là một món ăn vô cùng cầu kỳ và chỉ “có mặt” trong lễ cưới của người Nùng.

Theo một số vị cao niên người Nùng ở Mường Khương thì, do cách chế biến cầu kỳ và quá nhiều công đoạn nên chỉ những người đứng tuổi, đã cả cuộc đời gắn liền với núi rừng sơn cước mới đủ tự tin và kinh nghiệm để chế biến món ăn này.

Nguyên liệu dùng để chế biến món khẩu nhục là thịt lợn ba chỉ, cũng có thể là thịt mỡ. Thịt được nhúng tái, dùng tăm tre chọc bì thật kĩ, tẩm ướp gia vị rồi đem luộc lại cho kỹ.

Sau đó vớt ra để nguội rồi lại đem luộc với nước kẹo đắng nhằm tạo cho thịt có màu đen sánh và hấp đẫn người ăn. Khi luộc xong thịt lấy ra để nguội rồi thái thành miếng dày khoảng 1,5cm là vừa.

Gia vị của món khẩu nhục rất đặc biệt và khó kiếm. Là lá tàu soi - một loại rau muối mặn dùng để làm thức ăn mặn của người Hoa, người Giáy và người Nùng, đem rửa kỹ cho hết sạn và độ mặn. Băm nhỏ lá tàu soi làm nhân, sau đó dùng gia vị gồm tương tàu choong, xì dầu, húng lìu, tỏi giã nhỏ đem trộn đều vào lá tàu soi.

Xếp lá tàu soi xuống dưới, thịt đặt trên, bên trên bát thịt được phủ một lớp nhân, hấp cách thủy khoảng 2 đến 3 giờ để cho thịt chín mềm nhừ. Khi ăn, lật úp bát khẩu nhục ra bát sâu lòng hoặc đĩa, để phần da vàng của miếng thịt được bày lên trên, ôm trọn nhân vào lòng, trông rất đẹp mắt.

Món khẩu nhục được ăn khi còn nóng. Có thể ăn với xôi, bánh gật gù hay cơm đều rất ngon.

Vị béo của thịt, nước sốt sóng sánh hòa quyện với nhau khiến cho người thưởng thức không thể quên hương vị hấp dẫn của món ăn này. Nếu ai đã từng thưởng thức món khẩu nhục thì không thể quên được hương vị đặc trưng của món dân giã chỉ có ở đồng bào dân tộc.