Nhà đấu giá Christie’s lại “nóng” vì nghi vấn tranh Việt giả

Sai cả những điểm cơ bản trong kỹ thuật sao chép và trang phục - ảnh Ace Lê.

Vụng về như trẻ em vẽ

Nhà nghiên cứu Kevin Vương khẳng định, có nhiều câu hỏi về chất lượng nghệ thuật của bức tranh “Thượng du Bắc kỳ”. Về tổng thể, bố cục của các yếu tố trên diện tích nhìn thấy dường như không tuân theo một nhịp điệu nào, dãy núi, đá, cây cỏ, mỗi thứ đều chằn chặn theo từng cụm, từng hàng, đó là điều tối kỵ.

Những bức tranh sơn mài như “Tổ đội công cấy lúa” điển hình với nhịp điệu hài hòa, là núi là cây có dáng điệu tự nhiên, các mảng khối tạo nên tính tương phản. Trong trường hợp này mối quan hệ lỏng lẻo của các hình thể núi non cây cỏ không làm nổi lên mối quan hệ tương phản của các mảng chính phụ, mà trái lại làm lu mờ.

Sự sắp xếp thiếu hợp lý này còn khiến cho thị giác người xem mất cân bằng, gây rối mắt. Về bố cục đậm nhạt, sự tương phản giữa các mảng sáng – tối, chính – phụ không rõ ràng. Điều quan trọng khiến một bức tranh đẹp dù chụp hình đen trắng là các bố cục nổi rõ do các mảng sáng – tối thì ở đây ta không hề bắt gặp.

“Với trình độ sơn mài bậc thầy như họa sĩ Hoàng Tích Chù, ông chắc chắn biết dùng màu tạo bố cục, mảng miếng, độ thâm sâu cho tác phẩm. Như vậy, mặt bố cục của bức tranh này hoàn toàn không tương xứng với trình độ của một họa sĩ xuất sắc tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Đông Dương”, ông Kevin Vương nhận định.

Màu sắc trong tranh sặc sỡ đến mức lòe loẹt, duy chỉ có sắc đỏ là có dấu hiệu phai màu. So sánh với thời điểm mà bức tranh ra đời theo thông tin nhà đấu giá đưa ra - 1950, thì đây là điều hoàn toàn vô lý. Sau khoảng thời gian lâu như vậy, về mặt hóa học, các màu sẽ bị phai và sẽ phai đều ở các màu trong khi ở đây các màu xanh lá, hồng… đều rất tươi.

Về mặt bút pháp, những chi tiết mô tả cảnh thiên nhiên cây núi cỏ hoa là dễ nhận biết nhất. Nhìn vào khung hình có hai người nông dân đang cày bừa, phía sau là bụi lá khoai được tạo hình vụng về. Nhìn sang bên phần thân cây gỗ, những nét kẻ trắng trên thân cây được vạch rất đều trên nền đen, thể hiện sự cẩu thả.

Hình ảnh hai người nông dân với khuôn mặt hớn hở như cách trẻ em vẽ. Bóng của họ và đôi trâu đổ xuống thiếu tinh tế. Bóng đổ con trâu với phần sừng lại giống con tê giác dưới nước. Phần khảm vỏ trứng lung tung, không theo dụng ý nghệ thuật.

Nhà nghiên cứu Kevin Vương phát hiện thêm: “Thượng du Bắc Kỳ” với hình ảnh nhà sàn, núi non miền Thượng thì ta sẽ hình dung ngay đến bức sơn mài nổi tiếng của họa sĩ Hoàng Tích Chù – “Tổ đội công cấy lúa” (1958). Ở đó, những cô gái người Thái với bộ trang phục đặc trưng áo cóm, váy đen và chiếc khăn piêu trắng. Nhưng ở bức mà nhà Christie’s, người nông dân trong trang phục đồng bằng Bắc Bộ, và ở khung hình hai chàng thanh niên cày bừa thì lại mặc áo nâu sồng và đội nón ba tầm”.

“Bức tranh sắp đấu giá của nhà Christie’s không đồng nhất với chủ đề tác phẩm, với cảnh núi non Tây Bắc. Người thợ vẽ đã lắp ghép, sao chép từ các nguồn khác nhau mà không hiểu rõ, không nắm bắt được tinh thần tác phẩm”. - Nhà nghiên cứu Kevin Vương.