Không chỉ là tên một con đường

Tên đường phố không đơn thuần phục vụ việc quản lý đô thị và nhận biết địa chỉ, mà còn có ý nghĩa to lớn trong việc giáo dục lịch sử - văn hoá. Tuy nhiên, thực tế rất nhiều người dân ở tuyến phố mình ở không nắm được tiểu sử của danh nhân được chọn.

Phố Nguyễn Chánh (Cầu Giấy) mang tên vị tướng nhưng luôn bị nhầm lẫn với họa sĩ Nguyễn Phan Chánh. Phố Nguyễn Hoàng (Nam Từ Liêm) tôn vinh vị chúa đặt nền móng cho vương triều Nguyễn bị hiểu thành tên nhạc sĩ Nguyễn Hoàng.

Và thậm chí, có những tên đường mà ngay cả người sống ở đó cũng không biết vị danh nhân được chọn đặt tên là ai, và sống vào thời nào? Ví như đường Trần Hoà ở phường Định Công (Hoàng Mai) – vốn là tên vị tổ nghề kim hoàn cùng 2 người em là Trần Điện và Trần Điền. Tuy nhiên, đa số người dân không biết, và nếu có biết thì lại nhầm sang một người khác thời hiện đại – cũng tên Trần Hoà.

Tên đường phố không chỉ mang nét đặc trưng văn hóa - văn minh đô thị, mà còn góp phần quan trọng vào việc giáo dục lịch sử, cũng như văn hiến của vùng đất đó – và rộng hơn là một đất nước. Nhưng gần như, chúng ta mới thành công trong việc đặt tên, chứ chưa có phương án khả thi để người dân hiểu ý nghĩa tên đường.

Đã có nhiều tranh cãi, bàn luận và cả những góp ý về vấn đề này. Ngoài việc gắn ghi chú dưới bảng tên danh nhân, phát tờ rơi, mở cuộc thi tìm hiểu… thì dường như chúng ta còn thiếu nền tảng trong việc truyền bá, cũng như dạy và học lịch sử.

Nếu chỉ là tên một con đường để định vị địa chỉ, thì quá dễ. Nhưng để người dân biết về sự nghiệp, cùng những đóng góp của danh nhân được đặt tên, thì mới là thành công trọn vẹn.