Trong tuần qua, cuộc đua tới Mặt Trăng tiếp tục nóng lên với việc tàu đổ bộ Ấn Độ hạ cánh thành công xuống bề mặt Mặt Trăng, ngay sau khi tàu vũ trụ Luna-25 của Nga gặp sự cố và Nhật Bản tuyên bố phóng trạm đổ bộ đến Mặt Trăng vào tuần tới.
Ngày 23/8, mô đun Vikram của tàu đổ bộ Chandrayaan-3 (Ấn Độ) đã đáp thành công xuống bề mặt Mặt Trăng sau hành trình kéo dài 40 ngày. Thành công này đã đưa Ấn Độ trở thành quốc gia thứ 4 trên thế giới từng đưa tàu đáp xuống hành tinh này cùng với Mỹ, Trung Quốc và Liên Xô trước đây.
Vikram mang 4 bộ thiết bị khoa học, trong đó có đầu dò nhiệt với khả năng đâm sâu vào đất Mặt Trăng khoảng 10 cm và ghi nhận nhiệt độ của đất đá xuyên suốt ngày Mặt Trăng.
Ấn Độ đã đổ bộ thành công tàu khảo sát xuống Mặt Trăng. Ảnh: Reuters
Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ (ISRO) xác nhận tàu đổ bộ đã hạ cánh mềm thành công xuống bề mặt Mặt Trăng cùng một robot nhỏ có tên gọi là Pragyan. Các phương tiện chạy bằng năng lượng Mặt Trời này sẽ khám phá bề mặt trong một ngày Mặt Trăng (bằng khoảng 14 ngày Trái Đất), trước khi đêm Mặt Trăng (cũng dài bằng 14 ngày Trái đất) tối và lạnh buông xuống, khiến chúng cạn kiệt pin.
Trước đó ngày 20/8, Cơ quan Vũ trụ Nga Roscosmos cho biết tàu vũ trụ thăm dò Mặt Trăng Luna-25 đã va chạm với bề mặt hành tinh này sau khi gặp sự cố trong quá trình chuẩn bị hạ cánh.
Hãng tin TASS của Nga đưa tin, Roscosmos đã thực hiện các biện pháp trong hai ngày 19 và 20/8 nhằm xác định vị trí và khôi phục liên lạc với tàu nhưng không thành công. Roscosmos nhấn mạnh do sai lệch của các thông số xung lực thực tế so với thông số tính toán, tàu vũ trụ Luna-25 đã chuyển sang quỹ đạo lệch thiết kế và không còn tồn tại do va chạm với bề mặt của Mặt Trăng. Cơ quan này sẽ tiến hành điều tra các nguyên nhân dẫn tới va chạm.
Sau sự cố trên, người đứng đầu Tập đoàn Vũ trụ Nhà nước Nga Roscosmos, ông Yury Borishov ngày 25/8 cho hay nước này có thể sẽ thực hiện một sứ mệnh khác tới cực Nam của Mặt Trăng vào năm 2025-2026, bởi các nhà khoa học mong muốn tiếp tục các dự án về hành tinh này. Người đứng đầu Roscosmos cũng cho biết những nhiệm vụ mà sứ mệnh Luna-25 chưa đạt được sẽ được giao cho các sứ mệnh Mặt Trăng của Nga trong tương lai.
Về phần mình, hãng tin AFP dẫn thông báo của Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản ngày 25/8 cho biết Nhật Bản phóng trạm đổ bộ đến Mặt Trăng vào tuần tới. Cụ thể, vụ phóng sẽ diễn ra ngày 28/8, lùi một ngày so với lịch ban đầu do thời tiết xấu.
Chương trình vũ trụ của Nhật Bản là một trong những chương trình vũ trụ lớn nhất thế giới, nhưng nỗ lực đầu tiên nhằm đưa trạm đổ bộ đến Mặt Trăng đã thất bại hồi tháng 11 năm ngoái.
Theo hãng AFP, Chính phủ Nhật Bản thông báo việc xả nước thải nhiễm xạ đã qua xử lý được bắt đầu vào ngày 24/8. Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) cho biết họ có kế hoạch thực hiện đợt xả đầu tiên trong 17 ngày để xả 7.800 tấn nước thải phóng xạ.
Trong báo cáo an toàn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) hồi tháng 7, cơ quan này khẳng định việc Nhật Bản xả nước thải đã qua xử lý phóng xạ sẽ có tác động không đáng kể đối với người dân và môi trường.
Tuy nhiên, sự kiện nay đã gây ra những phản ứng lo ngại từ các nước xung quanh. Hãng tin Yonhap dẫn lời Phó Chánh Văn phòng Điều phối Chính sách của Chính phủ Hàn Quốc, ông Park Ku-yeon cho biết nước này không nhận thấy có vấn đề nào về mặt khoa học hoặc kỹ thuật trong kế hoạch của Nhật Bản xả nước nhiễm phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra Thái Bình Dương vào cuối tuần này.
Người Hàn Quốc biểu tình phản đối xả thải từ Nhật Bản. Ảnh: Reuters
Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck Soo cũng nêu rõ biết chính phủ nước này sẵn sàng đệ đơn kiện nếu Nhật Bản xả nước thải nhiễm xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn. Thủ tướng Hàn Quốc cho biết thêm "chính phủ sẽ huy động mọi phương tiện và biện pháp hiện có, đồng thời nỗ lực hết sức để người dân yên tâm”.
Về phần mình, Nga ngày 24/8 đã yêu cầu Nhật Bản minh bạch trong vấn đề xả nước thải nhiễm xạ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova thông báo Moskva mong chờ tất cả các thông tin cần thiết sau khi Nhật Bản xả nước thải nhiễm hạt nhân từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi.
Trong khi đó, Trung Quốc, Triều Tiên và một số quốc gia Thái Bình Dương cũng đã lên tiếng bày tỏ quan ngại trước bước đi này của Nhật Bản. Trưởng Đặc khu hành chính Hong Kong (Trung Quốc) Lý Gia Siêu (John Lee) thậm chí đã chỉ thị cho người đứng đầu Cơ quan Môi trường và Sinh thái và các bộ ngành liên quan của đặc khu "kích hoạt ngay lập tức" các biện pháp kiểm soát nhập khẩu để đảm bảo an toàn thực phẩm, cũng như bảo vệ sức khỏe cộng đồng tại Hong Kong.
Nhà máy Fukushima lưu trữ hơn 1,3 triệu tấn nước thải trong một hệ thống làm sạch mang tên ALPS kể từ khi 3 lò phản ứng hạt nhân tan chảy do thảm họa động đất và sóng thần năm 2011. Theo TEPCO, trong năm tài chính hiện tại tính đến tháng 3 năm tới, tổng cộng 31.200 tấn sẽ được xả thải.