Phòng và phát hiện sớm bệnh xơ vữa động mạch ở người cao tuổi

Phạm Hoa | 28/11/2023, 06:30
Theo dõi Giáo dục Thủ đô trên

(GDTĐ) - Xơ vữa động mạch là một bệnh mãn tính, thường bộc lộ rõ khi người bệnh bước vào tuổi trung niên.

Triệu chứng xơ vữa động mạch thường không rõ ràng

Giai đoạn khởi phát thì màng trong của động mạch bị nhiễm mỡ, xét nghiệm cholesterol tăng, sau đó màng giữa xơ hoá dần dần. Hậu quả là làm hẹp động mạch nhỏ và vừa. Trên màng xơ vữa, máu sẽ đông lại, làm lấp động mạch, ngăn trở tuần hoàn. Các cơ quan mà động mạch bị xơ vữa này chi phối sẽ bị thiếu máu cục bộ, dẫn đến suy chức năng, xơ hóa nhu mô, thậm chí dẫn đến hoại tử cục bộ.

Đây là căn bệnh rất khó phát hiện triệu chứng ngay từ ban đầu. Khi đã có những biểu hiện lâm sàng thì thực chất đã là những biến chứng của bệnh xơ vữa động mạch. Bất cứ động mạch nào của cơ thể cũng có thể bị xơ vữa, biểu hiện của căn bệnh này không nhất quán mà tuỳ thuộc vào việc động mạch nào bị xơ vữa, cụ thể như sau:

xo-vua-dong-mach.png
Xơ vữa động mạch là một bệnh mãn tính, thường bộc lộ rõ khi người bệnh bước vào tuổi trung niên

Xơ vữa động mạch chủ ngực: Thường không có triệu chứng cụ thể. Chỉ khi chụp X-quang mới thấy cung động mạch chủ to và đậm hơn bình thường, quai động mạch chủ giãn rộng, có khi bị canxi hoá hoặc phình to. Khi tổn thương xơ vữa lan đến van động mạch chủ hay động mạch vành tim mới có biểu hiện lâm sàng rõ ràng hơn, người bệnh thấy khó thở, hay hồi hộp và đau thắt ở ngực.

Hở van động mạch chủ: Đo huyết áp thấy chênh lệch lớn giữa huyết áp tối đa với huyết áp tối thiểu. Nghe tim thấy tiếng thổi tâm trương ở gian sườn III trái.

Động mạch vành tim: Do bệnh gây thiếu máu cục bộ nên người bệnh có cơn đau khắp ngực, nhồi máu cơ tim hoặc xơ động mạch vành tim, biểu hiện suy tim không hồi phục, loạn nhịp tim, rối loạn dẫn truyền.

Động mạch não: Bệnh nhân bị xơ vữa động mạch não có thể sẽ gặp triệu chứng thoáng qua như liệt, lú lẫn, quên, mất ngôn ngữ... nhưng có thể có biến chứng trầm trọng hơn như nhũn não, xuất huyết não và các tổn thương khác ở não.

Động mạch chỉ: Chủ yếu gặp ở chi dưới, ở cả hai chi. Biểu hiện bệnh rõ nhất là thiếu máu khi đứng lâu, đi lại nhiều hoặc khi gắng sức. Ở người già có khi còn dẫn đến hoại tử chỉ.

Động mạch chủ bụng: Không có biểu hiện cụ thể nhưng khi sờ sẽ thấy động mạch to, cứng và đập mạnh. Nếu tình trạng xơ vữa diễn ra ở ngã ba của động mạch chủ bụng sẽ gây thiếu máu chi dưới và liệt dương.

Các động mạch bụng: Xơ vữa ở các động mạch bụng như động mạch tạng, động mạch mạc treo tràng trên, động mạch mạc treo tràng dưới... biểu hiện không rõ ràng, nhưng khá nguy hiểm vì có thể gây hoại tử một đoạn ruột.

Động mạch thận: Làm huyết áp tăng vọt do hẹp động mạch.

Động mạch tụy tạng: Biểu hiện rõ nhất là bệnh đái tháo đường do các đảo langgerhans bị thiếu máu.

anh-chup-man-hinh-2023-11-27-213346.png
Xơ vữa động mạch là căn bệnh rất khó phát hiện triệu chứng ngay từ ban đầu

Để biết chính xác bệnh nhân có bị xơ vữa động mạch hay không, các bác sĩ phải tiến hành xét nghiệm cần thiết về máu và các thủ thuật khác về tim mạch và tạng khác liên quan. Khi đã biết mình bị mắc bệnh xơ vữa động mạch, người bệnh sẽ được bác sĩ điều trị kê đơn, trong đó chú trọng đến các thuốc làm hạ mức cholesterol, thuốc tác dụng trên thành mạch, thuốc điều trị cao huyết áp.

Để việc điều trị có kết quả tốt, người bệnh cần uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Khi thấy có dấu hiệu bất thường phải ngừng dùng thuốc và hỏi lại bác sĩ điều trị. Không nên tự ý dùng thuốc hoặc dùng thuốc bừa bãi.

Ngoài ra, người bệnh cần có chế độ ăn uống khoa học, không ăn các thực phẩm nhiều mỡ, giàu cholesterol; cần làm việc và nghỉ ngơi khoa học, tránh để đầu óc căng thẳng, nên bổ sung thêm các thực phẩm giàu vitamin C và B1 (có thể dùng dưới dạng thuốc nếu cần).

Phòng bệnh xơ vữa động mạch

Chế độ ăn là hết sức quan trọng đối với việc phòng bệnh xơ vữa động mạch ở người cao tuổi

Cần hạn chế ăn mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ bò, mỡ gà, nên thay thế bằng dầu thực vật như dầu lạc, dầu vừng. Không nên ăn loại dầu dừa vì dầu dừa có nhiều axit chất béo bão hòa dễ gây nên hiện tượng xơ vữa động mạch. Nên ăn các thức ăn có nguồn gốc từ đậu nành như đậu phụ.

Mỗi tuần nên ăn cá tối thiểu từ 2 đến 3 lần, bởi vì trong cá có nhiều chất béo omega 3 rất tốt cho thành động mạch. Không nên ăn nội tạng động vật và hạn chế ăn tôm, trứng. Các bữa ăn hàng ngày nên tăng cường lượng rau xanh, hoa quả.

Cần vận động cơ thể như tập thể dục dưỡng sinh, đi bộ, chơi thể thao tùy theo sức của mình.

Nếu vận động đều, có bài bản và phù hợp thì có thể làm tăng lượng cholsesterol tốt, giảm cholsesterol xấu và đồng thời làm giảm huyết áp đối với người đang bị tăng huyết áp mạn tính.

Bài liên quan
3 dấu hiệu xuất huyết não với người bị huyết áp cao
(GDTĐ) - Người bị huyết áp cao nếu xuất hiện những triệu chứng bất thường sau đây phải hết sức chú ý, bởi vì rất có thể đó là dấu hiệu của xuất huyết não.

(0) Bình luận
Nổi bật Giáo dục thủ đô
Đừng bỏ lỡ
Mới nhất
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO
Phòng và phát hiện sớm bệnh xơ vữa động mạch ở người cao tuổi