Cũng theo cô Hoàng Thị Bích Thu, chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục là đúng và rất cần thiết hiện nay, tuy nhiên vẫn còn có những yêu cầu về quy trình, thủ tục,… khiến nhà trường e ngại khi thực hiện, người hiệu trưởng đôi khi né tránh xã hội hóa. Như vậy sẽ không thu hút được nguồn lực đầu tư cho giáo dục.
Họp Ban đại diện cha mẹ học sinh tại Trường Tiểu học Ái Mộ B (Long Biên, Hà Nội) năm học 2022 - 2023. |
Theo bà Hồ Thị Minh, Phó ban Dân tộc tỉnh Quảng Ttrị, Đại biểu Quốc hội khóa XV, trước khi có chủ trương xã hội hóa giáo dục, việc huy động sự đóng góp tự nguyện của cha mẹ học sinh phục vụ dạy học đã được triển khai. Khi có chủ trương xã hội hóa, việc này được thực hiện bài bản, quyết liệt, rộng rãi hơn. Tuy nhiên, dù đã có nhiều văn bản quy định liên quan đến vấn đề này, “tai nạn nghề nghiệp” trong quản lý của hiệu trưởng vẫn xảy ra.
Cùng quan điểm, ông Đặng Tự Ân, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT) cũng khẳng định sự cần thiết của xã hội hóa giáo dục. Thực tế hiện nay, tiền chi cho lương của giáo viên chiếm tới trên 80% tổng số tiền của toàn ngành. Nghĩa là số tiền còn lại quá nhỏ để chi cho các hoạt động chuyên môn trong các nhà trường.
Chúng ta đang triển khai Chương trình giáo dục mới, rất khác cách tiếp cận của chương trình giáo dục cũ. Dạy học sinh phát triển năng lực bản thân chứ không chỉ truyền đạt kiến thức khô cứng như cách học, cách dạy theo phương pháp cũ. Chỉ cần một cái bàn với một chỗ ngồi cho học sinh cùng phấn trắng bảng đen là giáo viên sẽ hoàn thành việc truyền giảng đầy đủ kiến thức cho các em. Dạy học đổi mới ngày nay là dạy học sinh cách học, dạy học thông qua hoạt động và hướng dẫn cho học sinh làm.
Đặc biệt dạy học qua thực hành, trải nghiệm hay qua tích hợp là nét đặc trưng của dạy học đổi mới ngày nay. Rõ ràng, để đạt mục tiêu đổi mới giáo dục, chúng ta phải có tiền, nếu không nói là nhiều tiền để giúp các cơ sở giáo dục tổ chức tốt dạy học theo mục tiêu mới.
“Khi Nhà nước dành kinh phí chi cho hoạt động chuyên môn còn hạn hẹp thì tận dụng nguồn thu từ xã hội là cứu cánh cho các nhà trường. Vấn đề đặt ra là thu tiền làm gì, cách thu như thế nào và quản lý quá trình chi theo quy trình ra sao? Để tránh “tham nhũng vặt”, lạm thu, hay nguy hiểm hơn là vướng vào lao lý, là điều chúng ta cần bàn một cách thấu đáo. Các cấp quản lý đã ban hành khá đầy đủ văn bản hướng dẫn các trường thu chi theo quy định chung. Tuy nhiên, việc giám sát và điều chỉnh văn bản nhằm đảm bảo tính khả thi khi vào thực tiễn cũng cần được chú ý hơn nữa” - ông Đặng Tự Ân nêu quan điểm.
“Trong bối cảnh học phí bậc phổ thông chủ yếu Nhà nước bao cấp, kinh phí chi thường xuyên của các nhà trường hạn hẹp, xã hội hóa là không thể thiếu để giúp thầy và trò có điều kiện dạy học tốt hơn. “Tai nạn nghề nghiệp” của hiệu trưởng khi triển khai xã hội hóa là có, nhưng hầu hết là do chưa thực hiện đúng với quy định, đặc biệt về việc công khai, minh bạch” - bà Hồ Thị Minh nhận định.