Thực tế đó đòi hỏi nhà trường phải nghiên cứu và mang đến những tình huống có thật để giáo dục kĩ năng sống cho học trò. Những tình huống không hoàn toàn giống nhau nhưng cũng đánh thức trong học sinh phản xạ, kĩ năng dù còn hạn chế. Giúp các em biết phản ứng linh hoạt, không im lặng nhẫn nhịn trước những tình huống bất lợi cho bản thân và bạn bè.
Theo thầy Hà Trần Hồng, Phó hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Khao Mang (Mù Cang Chải, Yên Bái): 99% học sinh là con em đồng bào Mông, kĩ năng sống, giao tiếp hạn chế. Đáng lo ngại, ở lứa tuổi học sinh THCS, đặc biệt với học sinh dân tộc thường có nhiều biến động về tâm sinh lý.
Nắm được đặc tính này, vào đầu năm học, hàng loạt nội dung như chống tảo hôn; hôn nhân cận huyết, bắt vợ, lạm dụng tình dục, an toàn giao thông… được nhà trường đưa vào giáo dục lồng ghép trong một số môn học, giờ sinh hoạt toàn trường hoặc hoạt động ngoại khóa. Đây có thể là những phương pháp giáo dục không còn mới nhưng vẫn giúp ích không nhỏ trong việc hỗ trợ học sinh dân tộc nâng cao kỹ năng sống, nhận thức vấn đề.
Chăm sóc hoa cây giúp học sinh có thêm kiến thức, kỹ năng trồng trọt thực tế. |
Thầy Hồng cũng cho rằng xã hội đang phát triển không ngừng, Internet, mạng xã hội, game online… trở thành một trong những nguyên nhân chính gây nên tình trạng bạo lực học đường, tệ nạn xã hội trong học sinh và không loại trừ học sinh dân tộc với điều kiện tiếp cận CNTT chưa cao.
Do đó, bên cạnh sự kiểm soát từ phía gia đình, nhà trường thì cũng cần thiết tăng cường kĩ năng phòng chống bạo lực học đường, lạm dụng tình dục, an toàn thân thể cho học sinh, đặc biệt với HS dân tộc đang sinh sống, học tập trong môi trường bán trú, nội trú xa.
Thầy Phùng Thế Tùng Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Nậm Chảy cũng bày tỏ quan điểm: Học sinh dân tộc, sống yếu xa gia đình và gắn với nhà trường nên việc đảm bảo an toàn cho các em là trách nhiệm của nhà trường. Trên tinh thần đó, nhà trường đã lắp đặt hệ thống camera giám sát tại một số phòng chức năng (phòng ăn, phòng tự học buổi tối, thư viện… ). Thông qua hệ thống giám sát thầy cô có thể can thiệp kịp thời những tình huống bạo lực, rủ nhau bỏ học, uốn nắn nhắc nhở nền nếp sinh hoạt mang tính đặc thù dân tộc nhưng không còn phù hợp…
Trường cũng sắp xếp bố trí hợp lý chỗ ăn ở học sinh, lịch quản lý học sinh bán trú của giáo viên. Bố trí khu nội trú học sinh nam và nữ tách biệt, mỗi ca trực tối đảm bảo 4 thầy, cô (cả quản lý và GV) để giám sát và xử lý nhanh tình huống bất ngờ. Ban giám hiệu cũng thường xuyên nhắc nhở, tăng cường trách nhiệm của mỗi giáo viên trong việc đảm bảo an toàn cho học sinh trong quá trình bán trú, học tập tại trường lớp…
Việc đảm bảo an toàn thân thể cho học sinh dân tộc, học sinh nội trú, bán trú cần tăng cường vai trò, sự chủ động tích cực của đội ngũ giáo viên. Không chỉ dạy kiến thức cần giáo dục kĩ năng sống cho các em thông qua những phương pháp phù hợp tâm lý, lứa tuổi, đặc tính, các tình huống có thật và giả định. Cần tạo cho học sinh môi trường sinh hoạt, học tập an toàn, hạnh phúc, đảm bảo cơ sở vật chất. Điều đó hỗ trợ tích cực việc duy trì sĩ số, nâng cao chất lượng giáo dục vùng dân tộc.