"Có những đặc tính của vật liệu không thể thay thế. Ví dụ, nếu chúng ta xét đến độ dẫn điện thì vàng ở vị trí thứ 3, sau bạc và đồng. Vàng được sử dụng trong chế tạo tên lửa không phải là vàng nguyên chất, mà là hợp kim với iridium (một trong những kim loại hiếm nhất trong vỏ Trái Đất) hoặc một số kim loại khác. Đây là bí quyết của mọi quy trình sản xuất. Việc thay thế bằng các vật liệu khác đều không khả thi" - Ông Vadim Tarasov, chuyên gia về Vàng & Kim loại không chứa sắt cho hay.
Vật liệu chứa kim loại quý của động cơ đã bị thay thế bằng vật liệu chịu nhiệt kém hơn.
Trong quá trình thử nghiệm ở VMZ, các cơ quan điều tra nhận thấy, các vật liệu bị thay thế trong động cơ tên lửa đều nhanh chóng bị chảy ra do chịu nhiệt kém. Vậy thì số vàng vốn dĩ thuộc về các động cơ tên lửa này đã đi đâu?
"Có những quy định về công nghệ cần tuân thủ triệt để" - Ông Burenkov nói.
Ông Igor Afanasyev - biên tập viên của tạp chí News of Cosmonautics - thì bày tỏ quan điểm rằng, các động cơ Proton bị thu hồi đều là kết quả hợp tác sản xuất của nhiều nhà máy và nhà cung cấp phụ tùng. Song, bất cứ thay đổi nào cũng phải được thống nhất với nhà phát triển.
"Số động cơ này được phát triển vào những năm 1960, kể từ đó, số lượng nhà cung cấp đã giảm đáng kể. Doanh nghiệp buộc phải thay thế loại thép hiện không còn bằng một số loại thép khác. Tuy nhiên, mọi thay đổi luôn phải được thống nhất với nhà phát triển động cơ" - ông Afanasyev cho hay.
"Năm 2017, toàn bộ lực lượng tên lửa Nga gần như 'bị xích dưới mặt đất'" - Ông Anatoly Zak, tổng biên tập của trang web Russianspaceweb.com bình luận, đề cập tới hệ lụy do vụ bê bối của VMZ gây ra.
Theo tờ Gazeta, sau vụ việc, Tổng giám đốc VMZ Ivan Koptev đã từ chức, đồng thời VMZ chuyển sang hoạt động dưới quyền kiểm soát của NPO Energomash. Tuy nhiên, hệ lụy để lại vẫn là những nghi ngờ về chất lượng đối với tên lửa đẩy Proton và Soyuz.
Động cơ mà VMZ sản xuất cho tên lửa Soyuz cũng hoạt động không tốt. Năm 2016, động cơ tên lửa đã gặp trục trặc khiến tàu vũ trụ chở hàng Progress MS-04 của Nga rơi trở lại bầu khí quyển và bị phá hủy khi đang chở 2,5 tấn nhiên liệu, cùng vật tư lên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS).
Không tuân thủ quy tắc công nghệ khi chế tạo động cơ tên lửa có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng.
Kết quả điều tra cụ thể về vụ việc không được tiết lộ, chỉ biết rằng, vào ngày 24/3/2017, phát biểu trên kênh Russia 24, ông Yuri Borisov - khi đó là Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga cho biết - cơ quan này đã áp dụng hình phạt đối với tất cả các doanh nghiệp làm gián đoạn đơn đặt hàng của Bộ Quốc phòng trong năm 2016.
Ông Borisov lấy ví dụ rằng, Bộ Quốc phòng Nga đã không nhận được 2 tên lửa Proton theo đúng hạn. Tuy nhiên, hình phạt cụ thể không được công bố.
Bước sang ngày 24/5/2017, VMZ thông báo đã kiểm tra và loại bỏ các lỗi trên lô động cơ đầu tiên bị thu hồi. Toàn bộ quá trình khắc phục dự kiến hoàn thiện vào năm 2018.
Tới ngày 17/8 cùng năm, hãng tin Sputnik dẫn thông báo từ Bộ Quốc phòng Nga cho biết, tên lửa đẩy hạng nặng Proton-M mang theo vệ tinh quân sự đã được phóng đi từ trạm vũ trụ Baikonur ở miền Nam Kazakhstan. Vệ tinh quân sự gắn trên đỉnh của bộ phận đẩy Briz-M đã tách ra khỏi tên lửa vào lúc 1 giờ 17 phút sáng (giờ địa phương) theo đúng như dự kiến.