Thứ năm, Bộ GD&ĐT phối hợp với các Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Công an và Bộ Thông tin và Truyền thông bảo vệ học sinh trên không gian mạng. Chịu trách nhiệm xây dựng và đưa vào chương trình giáo dục chính thức nội dung liên quan đến phòng chống bắt nạt và bạo lực trực tuyến; trang bị năng lực sống an toàn trên không gian mạng cho học sinh từ 9 tuổi.
Thứ sáu, chú trọng chính sách truyền thông, lôi kéo phụ huynh tham gia vào các quyết định quản trị và ủng hộ nhà trường phòng chống bạo lực học đường; tập huấn cha mẹ kỹ năng kỷ luật tích cực. Vận động phụ huynh tham gia giám sát học sinh sau giờ học, hình thành liên gia canh gác - giám sát tuyến phố an toàn, giám sát video game và các băng nhóm học sinh tại địa phương.
Thứ bảy, quan tâm, ban hành chính sách trang bị năng lực và nâng cao trách nhiệm của từng học sinh, sinh viên khi tham gia vào vụ bạo lực học đường. Ví dụ đưa chương trình hướng dẫn chăm sóc sức khỏe tâm thần vào nội dung giáo dục chính thức; tăng cường chương trình giáo dục sự thấu cảm; huấn luyện ứng xử phi bạo lực cho học sinh.
Cuối cùng, bạo lực học đường hiện nay không giới hạn về không gian và vị trí địa lý, đặc biệt với bạo lực học đường trên không gian mạng. Vì vậy cần có cơ chế hợp tác quốc tế để giải quyết vấn đề này. Cụ thể, hình thành mạng lưới phòng chống bạo lực học đường với một số quốc gia trong khu vực/ khối ASEAN, để mở rộng hội nhập, tăng cường sức mạnh quốc tế trong phòng ngừa bạo lực học đường có hiệu quả; học tập kinh nghiệm và mô hình quốc tế để phòng và chống bạo lực học đường thiết thực, phù hợp với đặc thù Việt Nam.
Trường học cần nhân sự chuyên trách tổ chức, triển khai các hoạt động tham vấn tâm lý và kết nối phòng chống bạo lực học đường tại trường. Ảnh: Phòng tham vấn tâm lý Trường THCS -THPT Ban Mai, Hà Đông, Hà Nội. |
- Chúng ta có thể học tập mô hình nào của quốc tế về phòng và chống bạo lực học đường?
- Việt hóa và thử nghiệm những mô hình quốc tế phòng chống bạo lực học đường có hiệu quả đã được quốc tế công nhận cũng là một giải pháp cần thiết. Một số mô hình chúng ta có thể học tập như:
Chương trình KiVa (Phần thưởng và Đánh giá khám phá) - Phần Lan. KiVa là một chương trình chống bạo lực học đường phổ biến được triển khai trên nhiều quốc gia. Chương trình này kết hợp các hoạt động giáo dục, quản lý xung đột và hỗ trợ cá nhân để giảm bạo lực học đường. Nó tập trung vào việc thay đổi nhận thức của học sinh về hậu quả của hành vi bạo lực và khuyến khích sự can thiệp của những người chứng kiến. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chương trình KiVa đã giảm mức độ bạo lực học đường và cải thiện môi trường học tập.
Olweus Bullying Prevention Program - Na Uy, được tạo ra bởi nhà tâm lý học Dan Olweus. Chương trình này tập trung vào việc tạo ra môi trường học tập an toàn bằng cách tăng cường sự nhạy bén và can thiệp đúng lúc trong trường học. Chương trình Olweus bao gồm các hoạt động giáo dục, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa học sinh và giáo viên và biện pháp xử lý khi có sự xâm phạm xảy ra. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh chương trình này giúp giảm bạo lực học đường và tạo ra môi trường học tập tích cực.
Second Step - Mỹ là chương trình giảng dạy kỹ năng xã hội và kỹ năng sống cho học sinh. Chương trình tập trung vào việc xây dựng khả năng tự quản, quản lý xung đột và đánh giá rủi ro trong các tình huống khác nhau. Bên cạnh giảng dạy về phòng chống bạo lực, Second Step cũng trang bị cho học sinh các kỹ năng cần thiết để giải quyết vấn đề và tạo ra mối quan hệ lành mạnh. Chương trình này được chứng minh là giúp giảm bạo lực học đường và nâng cao trạng thái tinh thần của học sinh.
The Friendly Schools Initiative - Úc: Chương trình này nhấn mạnh việc xây dựng môi trường học tập an toàn và chấp nhận đối với tất cả học sinh. Nó tập trung vào việc nâng cao nhận thức về bạo lực học đường, khuyến khích sự tham gia của cả cộng đồng trường học và phát triển kỹ năng xã hội cho học sinh. Chương trình Friendly Schools cho thấy hiệu quả trong việc giảm bạo lực học đường và tạo ra một môi trường học tập tích cực.
- Trong bối cảnh Việt Nam, theo PGS có thể chọn giải pháp nào làm đột phá để phòng chống bạo lực học đường?
- Giải pháp căn cơ nhất là chúng ta cần đội ngũ nhân sự chuyên trách việc tổ chức và triển khai các hoạt động tham vấn tâm lý và kết nối phòng chống bạo lực học đường tại trường.
Còn trong bối cảnh hiện tại, tôi nghĩ rằng ngành Giáo dục cần xây dựng cổng thông tin phòng chống bạo lực học đường thống nhất trong toàn quốc để thể hiện quyết tâm của ngành trong công tác này. Trên cổng thông tin sẽ cung cấp tất cả văn bản pháp quy về phòng chống bạo lực học đường; cập nhật mô hình tốt về phòng chống bạo lực học đường ở các địa phương và trên thế giới; giới thiệu quy trình kỹ thuật phòng chống bạo lực; sơ cứu tâm lý và xử lý khủng hoảng khi bạo lực xảy ra.
Đó cũng là nơi cung cấp công cụ sàng lọc bạo lực và nguy cơ tổn thương sức khỏe tâm thần; là một kênh cho địa phương cập nhật số liệu thời gian thực về các vụ bạo lực học đường giúp ngành Giáo dục có để phân tích và dự báo nguy cơ bạo lực ở mỗi vùng miền. Cổng thông tin cũng là địa chỉ để thu nhận trực tiếp phản ánh bạo lực từ học sinh cũng như kết nối chuyên gia, dịch vụ hỗ trợ tâm lý chuyên nghiệp.
- Xin cảm ơn PGS!