Xác minh sự cố máy bay cất cánh khi máy bay khác sắp lăn qua đường băng

Theo báo cáo sơ bộ của Cục Hàng không, sự cố máy bay chạy đà khi máy bay khác sắp lăn qua đường băng xảy ra vào tối 24-6-2023, nhưng kíp trực Đài kiểm soát sân bay Nội Bài (đài không lưu) không thực hiện báo cáo sự cố theo quy định.

Đến trưa 30-6, Công ty Quản lý bay miền Bắc mới chuyển báo cáo của tổ bay AIQ 645 cho Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam.

Sự cố xảy ra khi máy bay Airbus A321 của Thai Air Asia thực hiện chuyến bay AIQ 645 từ Nội Bài đi Bangkok, chuẩn bị cất cánh từ sân bay Nội Bài.

Lúc 21h16 ngày 24-6, chuyến bay AIQ 645 nhận lệnh từ đường lăn S lên đường băng 11R dừng chờ cất cánh.

Gần 3 phút sau, đài không lưu cấp huấn lệnh cho phép chuyến bay VJC 943 của Vietjet từ Đài Bắc về Nội Bài hạ cánh trên đường băng 11L (song song với đường băng 11R).

Máy bay của Thai Air Asia thông báo sẵn sàng cất cánh. Đài không lưu Nội Bài thông báo chờ.

Lúc 21h21, chuyến bay của Vietjet hạ cánh. Đài không lưu cấp huấn lệnh cho máy bay rời đường băng 11L, theo lộ trình lăn qua đường băng 11R tới đường lăn S8 để về bãi đỗ.

Tuy nhiên, thời điểm đó máy bay của Thai Air Asia bắt đầu chạy đà trên đường băng 11R. Còn máy bay của Vietjet đang lăn về phía đường băng này.

Sau 10 giây, cả hai máy bay cùng xuất hiện tín hiệu cảnh báo đỏ. Lúc đó máy bay của Thai Air Asia chạy đà khoảng 300 mét trên đường băng 11R.

Căn cứ báo cáo của tổ lái Thai Air Asia, thời điểm máy bay này nhấc bánh mũi rời đường băng 11R thì cách máy bay của Vietjet (đã vào đường băng 11R) khoảng 1.500 mét.

Qua đánh giá sơ bộ về sự cố máy bay chạy đà khi máy bay khác chuẩn bị cắt qua đường băng, Cục Hàng không nhận định trong tình huống trên, kiểm soát viên không lưu hoạch định thứ tự máy bay cất cánh và hạ cánh phù hợp tình hình khai thác.

Tuy nhiên, tổ lái chuyến bay của Thai Air Asia không nhắc lại nội dung chờ huấn lệnh khởi hành từ đài không lưu. Nhưng kíp trưởng và kiểm soát viên không lưu không nhận ra tổ lái nhắc thiếu nội dung này.

Còn tổ lái chuyến bay của Vietjet vẫn thực hiện đúng huấn lệnh lăn cắt qua đường băng 11R.

Trong tình huống này, kíp kiểm soát viên không lưu đang điều hành máy bay khác hạ cánh trên đường băng 11L và đều không phát hiện máy bay của Thai Air Asia chạy đà khi chưa có huấn lệnh, nên không có hành động gì để xử lý tình huống.

Ngay sau khi nhận được báo cáo ban đầu của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam về vụ việc, Cục Hàng không đã yêu cầu tạm thời dừng công việc điều hành bay với toàn bộ phiên trực đài không lưu Nội Bài liên quan đến sự cố để phục vụ công tác điều tra, xác minh làm rõ sự cố; tổ chức giảng bình rút kinh nghiệm sự cố trên tới tất cả lực lượng kiểm soát viên không lưu.

Cục Hàng không cho biết sẽ cùng với Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam kiểm tra, xác minh chi tiết mức độ và nguyên nhân sự cố, các biện pháp xử lý và ngăn ngừa tái diễn.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, một chuyên gia về an toàn hàng không cho biết căn cứ số liệu ghi lại khi hai máy bay cách nhau khoảng 1.500 mét như tình huống trên thì không có khả năng va chạm.

Nhưng việc để hai máy bay giao nhau như vậy trong hàng không là hành vi nguy hiểm, uy hiếp an toàn bay, cấm để xảy ra trong quá trình khai thác.