Gửi bình luận
Khách quan thì mọi ngành nghề đều có tính đặc thù chứ không riêng gì nghề giáo. Nhưng nghề giáo có lẽ là một trong những nghề mà tính đặc thù lại tạo ra áp lực nhiều nhất cho người theo nghề. Nhà văn Trần Nhã Thụy từng chia sẻ, có hai nghề anh không dám thử sức là nghề giáo và nghề viết phê bình. Nghề giáo với đặc thù lên lớp vào buổi ngày và soạn giáo án vào buổi tối. Do đó, thời gian dành cho nghỉ ngơi, gia đình rất hiếm.
Nghề giáo luôn đòi hỏi người dạy phải học tập không ngừng để kịp nắm bắt, tiếp thu các kiến thức mới. Có được kiến thức rồi, giáo viên lại phải tự tìm tòi, thể nghiệm phương pháp dạy học phù hợp để truyền đạt đến học trò một cách hiệu quả nhất.
John Steinbeck từng nói “Một thầy giáo tuyệt vời cũng chính là một nghệ sĩ tuyệt vời và trên thế giới chỉ có số ít những người như vậy. Dạy học là nghệ thuật vĩ đại nhất vì đó là sự kết hợp giữa lý trí và tinh thần”. Không dừng lại ở việc cung cấp kiến thức, giáo viên còn có nhiệm vụ giáo dục học sinh “nên người”, nghĩa là giáo dục đạo đức, bồi dưỡng nhân cách cho học trò.
Điều này đòi hỏi nhà giáo phải luôn nêu gương và mẫu mực về mọi mặt để học trò noi theo. Cách ứng xử với học trò, phụ huynh cũng phải nhẹ nhàng, tinh tế. Đây cũng là áp lực với nhiều giáo viên, nhất là người mới ra trường còn ít kinh nghiệm hay những nhà giáo có tính cách nóng nảy.
Xã hội muốn phát triển thì không ngừng phải đổi mới, nhất là ở lĩnh vực giáo dục. Nhưng chính sự tiên phong trong việc đổi mới, sáng tạo cũng tạo ra áp lực không nhỏ cho đội ngũ giáo viên, nhất là thầy cô đã lớn tuổi.
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chú trọng đến mục tiêu hình thành phẩm chất, kỹ năng cho người học. Từ đó, đòi hỏi người thầy từ bỏ nhiều thói quen mang tính truyền thống, phải linh hoạt trong việc sử dụng các phương pháp lên lớp cũng như biết áp dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy. Đây cũng là thách thức, thậm chí áp lực đối với thầy cô chưa sẵn sàng thay đổi.
Có một nghịch lý, bên xứ Hàn, xứ Đài nghề sư phạm đang được nhiều học sinh giỏi ao ước nhưng ở xứ ta thì có không ít trường hợp thầy giáo lại bỏ nghề sang Hàn Quốc lao động để có thu nhập cao hơn. Mới đây nhất, hai thầy giáo ở huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) cùng xin nghỉ phép với lý do đi khám bệnh nhưng thực tế là sang Hàn Quốc tìm việc mới. Có thể, họ vẫn còn yêu nghề nhưng vì gánh nặng mưu sinh nên mới từ bỏ công việc mình yêu thích.
Không biết từ bao giờ, trong dân gian đã lưu truyền câu “chuột chạy cùng sào mới vào sư phạm”. Và thực tế hiện nay, đầu vào của sinh viên sư phạm khá thấp, bởi những học sinh giỏi đều lựa chọn cho mình những ngành nghề có thu nhập cao hơn, môi trường làm việc tốt hơn. Ngoài ra, cơ hội tìm việc làm của một sinh viên sư phạm sau khi tốt nghiệp cũng không dễ dàng.
Thu nhập thấp, đồng lương “còm cõi” chưa đáp ứng được cuộc sống cho đại đa số giáo viên là một áp lực lớn - áp lực mang tên “cơm áo gạo tiền”. Giáo viên chưa sống được bằng lương của mình thì phải làm thêm để trang trải cuộc sống, lo cho con em bằng bạn, bằng bè. Bởi họ có thể sống thanh cao nhưng con trẻ đi học thì luôn luôn cần tiền.
Do đó, dù công việc trường lớp bận rộn nhưng phần lớn thầy cô đều phải tìm thêm nghề… “tay trái” để có thêm thu nhập. Việc phổ biến của một bộ phận giáo viên hiện nay là dạy thêm nhưng dạy thêm thì cũng chỉ có giáo viên một số môn như Toán, Anh… mới có học trò học thêm. Hơn nữa, học thêm chủ yếu ở thành thị, khu vực có điều kiện. Giáo viên vùng khó muốn dạy thêm cũng không dễ có học trò, thậm chí dạy phụ đạo miễn phí mà trò còn không muốn học thì nói gì đến chuyện dạy thêm.
Nhiều đồng nghiệp của tôi làm ruộng, làm rẫy, chăn nuôi, bán hàng online, mở cửa hàng tạp hóa, quét dọn trong bệnh viện, đi vẽ cho các quán cà phê, đi hát đám cưới, viết báo… Và, những đồng tiền của họ kiếm được phải đổi bằng mồ hôi, công sức, sự vất vả và tất nhiên họ phải cố gắng nhiều hơn để đảm bảo được công việc đứng lớp hàng ngày.
Bao giờ giáo viên sống thanh thản bằng đồng lương của mình - nhất là những giáo viên trẻ, công tác xa quê vẫn là câu hỏi khó trả lời nhất trong hàng chục năm qua. Chừng nào bài toán về cải cách tiền lương cho giáo viên chưa được giải quyết thì áp lực về “cơm áo gạo tiền” vẫn sẽ đè nặng lên đôi vai của người thầy.
Tôi nghĩ nghề nào cũng chịu áp lực, chủ quan từ chính trong nghề, khách quan từ tác động xã hội trên cả hai mặt tiêu cực và tích cực. Nghề giáo chịu nhiều áp lực nhất vì đối tượng lao động là con trẻ, biết học, biết chơi, biết cãi, thậm chí thầy, cô giáo chưa nói xong đã cãi xong. Nghề giáo là nghề có tác động tới mọi ngành nghề, đối tượng trong xã hội, nên sự phức tạp càng tăng gấp bội. Nhưng trong áp lực ấy, những ai đã, đang gắn bó với nghề đều hiểu rằng, nghề giáo luôn đem đến niềm hạnh phúc mà bất kỳ nghề nào cũng không thể có được - niềm vui khi chứng kiến trò trưởng thành giúp cô thầy luôn trẻ trung và vượt qua mọi khó khăn.
