Vào một buổi chiều nóng nực tháng 9, trung tâm chỉ huy của Lữ đoàn Vệ binh Quốc gia số 15 nhận được tín hiệu báo động từ tiền tuyến miền đông. Radar phát hiện hàng chục quả bom lượn của Nga đang ồ ạt rơi xuống các mục tiêu.
Binh sĩ Ukraine vận hành lựu pháo hạng nhẹ M101A1 do Mỹ cung cấp ở khu vực gần thành phố Pokrovsk. Ảnh: Reuters.
Một màn hình khác ở trung tâm chỉ huy cho thấy cảnh máy bay không người lái (UAV) tự sát của Nga đang lao về phía một xe tăng Ukraine. Màn hình thứ ba phát hình ảnh từ UAV trinh sát của Ukraine, cho thấy các nhóm xung kích Nga sử dụng xe gắn máy, xe địa hình trong một cuộc tấn công.
"Anh có thể thấy cách quân đội Nga áp đảo chúng tôi", một chỉ huy Ukraine giấu tên nói với phóng viên báo Anh Financial Times (FT).
Đà tiến công của Nga ở miền đông Ukraine bắt đầu từ tháng 8, trùng với thời điểm Ukraine huy động hàng chục ngàn binh sĩ tấn công vùng Kursk. Ukraine muốn sử dụng cuộc tấn công để buộc Nga phải rút lực lượng chủ lực ở tiền tuyến miền đông. Nhưng điều này đã không xảy ra, theo FT.
Các chỉ huy và binh sĩ Ukraine chiến đấu ở miền đông cho đến nay vẫn hoài nghi về quyết định mang tính rủi ro cao của cấp lãnh đạo. "Ý tưởng tấn công vùng Kursk là rất hay. Nhưng chúng tôi ở đây đang phải trả giá cho điều đó. Thậm chí là hàng ngày đang mất thêm lãnh thổ", chỉ huy Ukraine nói phóng viên tờ FT.
Chỉ huy Ukraine nhấn mạnh lại với phóng viên báo Anh về tầm quan trọng của hai thành trì Pokrovsk và Myrnohrad - mục tiêu mà Nga đang nhắm tới.
"Nếu hai thành trì này thất thủ, toàn bộ các khu vực còn lại mà Ukraine kiểm soát ở vùng Donetsk sẽ lâm nguy", chỉ huy Ukraine cảnh báo.
Binh sĩ quân đội Ukraine cầm đạn pháo của hệ thống pháo tự hành CAESAR tại một khu vực giao tranh gần Pokrovsk. Ảnh: Reuters.
Lực lượng của Lữ đoàn Vệ binh Quốc gia số 15 nói quân đội Nga vẫn đang không ngừng thích nghi, đưa ra các biện pháp đối phó. Những thành công về mặt chiến thuật đang giúp Nga liên tục giành thêm các bước tiến mỗi ngày.
Ở thành phố Pokrovsk, phóng viên báo Anh nhận thấy nhiều đoàn xe tải đông lạnh chở thi thể quân nhân Ukraine thiệt mạng. Nhiều xe tải khác chở các vũ khí bị hư hại trong giao tranh. Các vũ khí này sẽ được đưa về hậu phương để sửa chữa.
Theo phóng viên báo Anh, rất khó để có thể vào được thành phố Pokrovsk trong những ngày này vì Nga thường xuyên pháo kích. Bên trong thành phố, cảnh tượng rất ảm đạm. Hầu như chỉ còn xe quân sự di chuyển. Giao tranh đã khiến nhiều khu vực ở thành phố mất điện và nước.
FT cho biết, vẫn còn khoảng 18.000 người dân Ukraine bám trụ lại ở Pokrovsk và thành phố Myrnohrad lân cận. Hiện tại, không có chuyến tàu sơ tán nào nữa và những người này đang phải tự lo cho bản thân. Nhà ga đường sắt gần nhất nằm ở thành phố Pavlohrad, cách Pokrovsk khoảng 100km.
Phóng viên báo Anh nhận thấy một số người Ukraine không muốn sơ tán vì tin rằng Nga kiểm soát thành phố sẽ giúp khôi phục lại hòa bình. Số khác ở lại vì không muốn bắt đầu cuộc sống ở nơi khác với hai bàn tay trắng.
Sau khi kiểm soát thị trấn Selydove, quân đội Nga đã tiếp xúc với những người Ukraine như vậy, theo FT. Họ được Nga sơ tán tới Mariupol, thành phố tương đối yên bình kể từ khi các lực lượng Nga kiểm soát vào tháng 5/2022.
Một cư dân thành phố Pokrovsk nói lời tạm biệt với con gái lên tàu rời thành phố. Ảnh: Reuters.
Mykhailo Temper, chỉ huy tiểu đoàn số 21 thuộc Lữ đoàn Cận vệ Tổng thống, kể lại việc được huy động chi viện cho mặt trận miền đông từ tháng 4/2024. Temper nói lần gần nhất Nga thay đổi chiến thuật tấn công là vào giữa mùa hè. "Các lực lượng Nga giờ đây tấn công nhanh hơn, di chuyển cơ động hơn. Họ cũng áp dụng cả những chiến thuật mà lực lượng đánh thuê Wagner từng sử dụng", Temper chia sẻ.
Một binh sĩ điều khiển UAV thuộc tiểu đoàn của Temper, nói bộ binh Nga tấn công đồng thời từ nhiều hướng khiến việc đối phó trở nên khó khăn.
Các lực lượng Ukraine nói việc ngăn Nga sử dụng chiến đấu cơ ném bom lượn và trực thăng trang bị tên lửa dẫn đường là điều không thể. "Chúng tôi không có các hệ thống phòng không ở đây", một phó chỉ huy Lữ đoàn Cơ giới số 72, chiến đấu ở thành phố Vuhledar, cách Pokrovsk khoảng 70km, nói. Vuhledar cũng đang là mục tiêu tấn công hàng đầu của các lực lượng Nga.
Phó chỉ huy này nói các binh sĩ của đơn vị đã mệt mỏi vì phải chiến đấu không ngừng nghỉ. "Chúng tôi thực sự đã kiệt sức. Chúng tôi cần được nghỉ ngơi", phó chỉ huy giấu tên cho biết.
Một vấn đề mà các đơn vị Ukraine chiến đấu ở tiền tuyến miền đông chỉ ra với báo Anh là việc thiếu các công sự, chiến hào, cũng như các cứ điểm phòng thủ được xây dựng vội vàng, kém hiệu quả.
Một số cứ điểm được xây dựng giữa cánh đồng trống trải, khiến các binh sĩ không hiểu làm cách nào để di chuyển tới được đó. "Thật lố bịch", một phó chỉ huy lữ đoàn khác nói với phóng viên báo Anh. "Chúng tôi đang hứng chịu thương vong hàng ngày vì những sự tắc trách như vậy".
Cuối cùng, các đơn vị Ukraine dự đoán thành trì Pokrovsk có thể thất thủ trong hai hoặc ba tháng tới. "Theo tôi nghĩ, Pokrovsk sẽ có kết cục như Bakhmut", Yuriy, chỉ huy lữ đoàn số 68 của quân đội Ukraine, nói với tờ FT.