Cây so đũa trị viêm loét miệng, kích thích tiêu hóa

So đũa còn có tên gọi khác là Su đũa hay điền thanh hoa lớn, tên khoa học là Sesbania grandiflora; thuộc họ Đậu. Có nguồn gốc từ Ấn Độ hay Đông Nam Á và thường mọc ở những nơi nóng ẩm. Ở Việt Nam, cây thường mọc hoang hoặc được trồng dọc theo các bờ ruộng, ven đường… thậm chí một số người dân ở các tỉnh Nam Bộ trồng trong sân vườn để làm cảnh vì có hoa đẹp, và các phần non của hoa, lá, quả thường được dùng làm rau ăn.

Theo Y học cổ truyền, cây so đũa được dùng vào việc điều trị viêm loét miệng và là thuốc bổ kích thích tiêu hóa. Trong dân gian hay sử dụng bông so đũa chế biến thành các món ăn phong phú và đa dạng.

Dưới đây là một số công dụng chữa bệnh từ các bộ phận của cây so đũa:

Vỏ cây so đũa: Trong vỏ cây so đũa có chứa chất gôm nhựa, lúc còn tươi gôm nhựa có màu hồng đỏ, nhưng để một thời gian thì xâm lại. Ngoài ra, trong vỏ cây so đũa còn chứa hai chất màu là agathin màu đỏ, và xanthoagathin màu vàng, basorin, một chất nhựa và tannin.

Vỏ cây so đũa có vị đắng, chát; có tác dụng làm thuốc bổ đắng giúp ăn ngon cơm, dễ tiêu hóa. Còn dùng chữa lỵ, ỉa chảy, viêm ruột. Hoa và lá dùng chữa cảm cúm,hạ nhiệt. Một số nơi dùng vỏ cây so đũa đun nước uống để chữa bệnh đậu mùa, ghẻ ngứa. Không chỉ vậy, nhựa có trong vỏ cây còn được dùng làm thuốc săn da.

Xắt mỏng vỏ so đũa, phơi thật khô, khoảng 40 g ngâm trong 1 lít rượu ngon loại 40 độ, ngâm từ 15 ngày đến 30 ngày, mỗi ngày uống trước khi ăn cơm 15-30 ml sẽ có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp khí huyết lưu thông và giúp cơ thể khỏe mạnh cường tráng, dẻo dai. Lấy vỏ cây nấu nước sôi, thêm ít muối, ngậm trong miệng chừng 5-10 phút, mỗi ngày ngậm 2-3 lần có thể chữa được viêm họng hoặc đau răng.

Lá cây so đũa: Lá cây so đũa không chỉ là món ăn khoái khẩu của loài dê, cá mà còn được sử dụng để điều trị chứng động kinh và các nghiên cứu trên lâm sàng đã chứng minh tác dụng chống co giật của lá so đũa rất hiệu nghiệm. Ngoài ra dùng lá so đũa nghiền nát còn có thể chữa bong gân và bầm tím rất hiệu quả. Ngậm nước ép từ lá có tác dụng chống cảm cúm, viêm họng và điều trị lở loét vòm họng, chữa đau nhức răng.

Hoa cây so đũa: Hoa so đũa không chỉ được dùng để nấu canh chua, đọt non ăn như rau với mắm sống, món kho, mà còn được dùng để chữa vàng da, viêm phế quản, bệnh gút, phù thũng và sốt cách nhật. Dịch của hoa và của lá so đũa là một vị thuốc dân gian để trị chứng sổ mũi, đau đầu. Nước sắc hoa cũng dùng để tẩy.

Rễ cây so đũa: Rễ dùng để chữa viêm nhiễm, giun sán, động kinh, ngứa, bệnh phong, bệnh quáng gà.

Quả và hạt so đũa: Trái so đũa khi còn non gập bẻ đôi được, đem xắt khúc ngâm nước chừng mươi phút để xả chát, xào với thịt hay luộc, khẩu vị không khác đậu đũa hay đậu cô ve. Ngoài ra, quả và hạt so đũa có tính nhuận tràng, kích thích trí tuệ, chống thiếu máu, viêm phế quản, sốt, đau, khát nước, làm giảm kích thước các khối u.