Có nên cho con vào trường chuyên, lớp chọn từ lớp 6?

Áp lực từ cuộc đua lớp chọn

Một phụ huynh ở Hà Nội là điển hình cho cuộc chạy đua đầy áp lực này chia sẻ suốt ba tháng, chị đưa con đi học thêm 3-4 ca mỗi ngày để ôn thi vào trường chuyên ngữ. Cuối cùng, con trượt. Chị suy sụp, còn chồng lại nhẹ nhõm vì cho rằng môi trường chuyên không phù hợp với con gái. “Ép con học quá sức, chẳng may đổ bệnh thì ai chịu trách nhiệm?” – anh chia sẻ.

Hàng nghìn phụ huynh khác cũng đang đặt cược tương lai con mình vào những lớp chọn từ cấp học nhỏ nhất. Tại Hà Nội, TP.HCM, Phú Thọ… cảnh tượng phụ huynh thức đêm xếp hàng nộp hồ sơ vào trường “điểm” đã trở thành hình ảnh quen thuộc mỗi mùa tuyển sinh.

Không thể phủ nhận rằng lớp chọn, trường chuyên mang lại nhiều lợi thế: giáo viên giỏi, cơ sở vật chất tốt, học sinh được học cùng những bạn xuất sắc, từ đó hình thành tinh thần cạnh tranh và kỷ luật cao. Những em thực sự có năng lực sẽ phát triển vượt trội trong môi trường này.

Tuy nhiên, mặt trái cũng không hề nhỏ. Với những học sinh bị "đặt nhầm chỗ", lớp chọn trở thành gánh nặng. Áp lực duy trì thành tích, sự so sánh, kỳ vọng quá cao từ gia đình, nhà trường có thể khiến trẻ tự ti, stress, thậm chí buông xuôi.

Một số lớp chọn còn bị biến tướng khi yếu tố “quan hệ” chen chân vào quá trình tuyển chọn. Hệ quả là chất lượng không đồng đều, môi trường học không còn lành mạnh, mất đoàn kết nội bộ trường học, gây chia rẽ giữa giáo viên và học sinh.

Kỳ vọng hay áp đặt con cái?

Theo chuyên gia tâm lý, nhiều cha mẹ tin rằng lớp chọn là nơi quy tụ những “tầng lớp” có trình độ, điều kiện kinh tế tương đồng – từ đó tin tưởng con sẽ phát triển tốt hơn. Song, bà cảnh báo: “Nếu con không đủ năng lực, môi trường ấy dễ khiến trẻ tự ti, tìm sự khẳng định bản thân qua những cách tiêu cực”.

Một giáo viên chia sẻ: “Tôi không ép con vào lớp chọn, không tạo áp lực thi cử. Con tôi học trường làng, vui vẻ, năng động, phát triển toàn diện. Quan trọng là con học đúng với năng lực và được sống đúng tuổi thơ của mình”.

Dù Bộ Giáo dục đã cấm tổ chức lớp chọn ở bậc THCS, tiểu học, song thực tế cho thấy hầu hết các trường vẫn “lách luật” bằng các lớp mũi nhọn. Mục tiêu chính là xây dựng thành tích, nâng tầm thương hiệu nhà trường qua các kỳ thi học sinh giỏi.

Việc dồn tài nguyên, giáo viên tốt cho một nhóm nhỏ vô tình gây bất công, tạo mâu thuẫn nội bộ. Trong khi đó, học sinh ở lớp đại trà bị gạt ra ngoài lề, không được tiếp cận những điều kiện học tập tốt nhất.

Trường chuyên, lớp chọn không xấu. Nhưng chỉ phù hợp với học sinh có năng lực thực sự, ham học, chịu áp lực tốt. Việc phụ huynh ép con theo đuổi hình mẫu “con nhà người ta” có thể phản tác dụng.

Điều quan trọng nhất không phải là con học trường nào, mà là con có vui vẻ, tự tin, phát triển đúng theo khả năng của mình hay không. Đôi khi, học ở lớp thường nhưng đúng sở trường, đúng tốc độ lại là con đường bền vững và hạnh phúc hơn cho con trẻ.