Gửi bình luận
Cải cách, nâng cao chất lượng giáo dục đại học để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam ngang tầm với khu vực và thế giới, đạt đến yêu cầu hiện đại. Qua đó, có một đội ngũ chuyên gia tài năng, đóng góp vào sự phát triển đất nước. Điểm cuối cùng trong tiến trình cải cách giáo dục là thực hiện cho được khát vọng của Người: Giáo dục là quốc sách hàng đầu.
 |
| Học sinh Trường Tiểu học Bắc Hà (TP Hà Tĩnh) hứng thú với tiết học trên lớp. Ảnh: NTCC |
- Để triển khai thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo một cách hiệu quả, thiết thực, theo Giáo sư chúng ta cần chú trọng vào những nội dung nào?
- Cách đây gần 10 năm, Trung ương Đảng đã có Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Khi chấp nhận đi tìm những tình huống, vấn đề nan giải đang đặt ra trong ngành Giáo dục, nghĩa là chúng ta phải tính đến phương pháp làm việc mà Đảng ta đã chỉ dẫn là: Nhìn thẳng, nói rõ, đánh giá đúng sự thật để tìm ra hệ thống giải pháp đồng bộ và sửa chữa để thay đổi căn bản.
Nhìn vào thực trạng giáo dục Việt Nam cho thấy, chúng ta đã cố gắng đảm bảo cho một xã hội học tập. Toàn dân được học tập và có cơ hội được tiếp cận giáo dục; trong đó gồm thế hệ trẻ. Một nước mà có đến hàng chục triệu người học trong một năm học đủ thấy là một nền giáo dục lớn. Đây là điểm rất cố gắng, đáng tự hào nhưng chất lượng thì chưa tương xứng.
Chất lượng giáo dục Việt Nam, nếu so với các nước trong khu vực và trên thế giới thì chúng ta cần nỗ lực, phấn đấu nhiều hơn nữa. Nói chất lượng giáo dục, phải nói đến điểm căn bản, huyết mạch là chất lượng đào tạo con người. Tức là đạo đức và nhân cách. Phân biệt giữa phương pháp và phương tiện cần được quan tâm trong đội ngũ nhà giáo của chúng ta.
Giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng, lẽ sống và niềm tin, lấy khoa học lịch sử làm nền tảng… phải là điểm nhấn và cần được quan tâm trong tất cả nhà trường, thầy, cô giáo, nhất là với nhà quản lý giáo dục.
Ngoài ra, cần chú trọng giáo dục kỹ năng thực hành và giáo dục năng lực sáng tạo cho học sinh, sinh viên. Vì sáng tạo chính là thước đo về năng lực và hiệu quả. Sáng tạo ở đây chính là toàn diện cả về trí tuệ, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ trong nhà trường, gắn với lao động sản xuất, đời sống thực tiễn để không phải là một nền giáo dục thụ động. Chúng ta phải chú trọng những điều trên, đồng thời tiếp tục xây dựng, phát triển và hoàn thiện một loạt điều kiện, đảm bảo từ đầu tư đến phân bổ nguồn lực, tạo động lực cho phát triển.
Trong đó có câu chuyện về tự quản của hệ thống đại học hay là tạo điều kiện cho hội đồng sư phạm các nhà trường, cấp học phát huy được vai trò chủ thể của mình. Triết lý coi người học là trung tâm thực sự có hiệu quả khi người dạy đóng vai trò chủ đạo. Theo đó, thầy giáo là người tổ chức thực hiện, thiết kế một bài học, chương trình học tập và phải là người dẫn dắt học sinh đi tới bến bờ của trí tuệ sáng tạo. Cũng cần hiểu tường minh rằng, đề cao người học là trung tâm không có nghĩa là xem nhẹ vai trò của người thầy. Đây chính là yêu cầu và đòi hỏi nhà giáo phải thường xuyên nâng cao năng lực và bản lĩnh.
Qua thực tiễn nghề nghiệp, chúng tôi nhận thấy, thầy giáo là kỹ sư tâm hồn. Họ không chỉ là người thầy tài năng, nhà sư phạm tâm huyết, mà còn là người nghệ sĩ tài hoa để dẫn dắt học sinh đi tới khát vọng của sự phát triển; tạo cho học sinh khả năng tự học, tự đào tạo, hoàn thiện nhân cách của chính mình. Qua đó, chúng ta càng nhận rõ thêm trọng trách nặng nề và vẻ vang của ngành Giáo dục đối với sự phát triển đất nước.
- Nhân kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, Giáo sư có nhắn nhủ điều gì với đội ngũ thầy, cô giáo trên cả nước?
- Đó là ngày tôn vinh nghề nghiệp, tôn vinh thầy, cô giáo – những người tham gia đào tạo con người Việt Nam. Tôi muốn nhắc lại, một trong những học trò xuất sắc của Bác mà cũng là người có tư tưởng lớn về giáo dục là cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ông rất thân thiết với nhà trường và đội ngũ nhà giáo của chúng ta.
Cố Thủ tướng nói, dạy học là nghề cao quý nhất giữa những nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất giữa những nghề sáng tạo. Vì thế, nhà trường phải là mẫu mực về văn hóa, kỷ cương, nền nếp; thầy ra thầy, trò ra trò, trường ra trường, lớp ra lớp. Riêng đội ngũ giáo viên dạy các môn khoa học xã hội - nhân văn, nhất là Văn học, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng căn dặn, dạy Văn là một quá trình rèn luyện toàn diện. Mấy chục năm qua, tư tưởng ấy còn nguyên tính thời sự.
Năm nay, kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam là tôn vinh nghề dạy học. Qua đây, để xã hội quý trọng, biết ơn các thầy, cô giáo đã dạy dỗ con em mình và cũng để xã hội quan tâm đặc biệt đến giáo dục. Trong cuộc đua khắc nghiệt của thời đại toàn cầu hóa, thành hay bại xét đến cùng là từ giáo dục.
- Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!
Đội ngũ nhà giáo đã ý thức được trọng trách, sứ mệnh vẻ vang của mình để làm tốt nhất sự nghiệp cao quý trồng người. Càng yêu người bao nhiêu càng yêu nghề bấy nhiêu như Đảng ta đã từng mong muốn. Một nhà tư tưởng lớn của lịch sử thế giới từng nói, sau thực phẩm thì thức ăn tinh thần hàng đầu của mỗi dân tộc chính là giáo dục. - GS.TS Hoàng Chí Bảo
