Diễn đàn Hợp tác đại học - doanh nghiệp có 120 đại biểu đại diện bộ, ngành và doanh nghiệp cùng 50 trường ĐH, CĐ tham gia.
Ngày 25/8, tại Đà Nẵng, Bộ GD&ĐT, Bộ Ngoại giao và thương mại Úc, Đại học Đà Nẵng tổ chức Diễn đàn Hợp tác đại học - doanh nghiệp với chủ đề “Hợp tác 3 nhà trong đào tạo và nghiên cứu phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược”. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn chủ trì diễn đàn.
Theo PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ, Giám đốc Đại học Đà Nẵng, diễn đàn là cầu nối quan trọng, thể hiện trách nhiệm xã hội chung của “tam giác vàng” gắn kết “ba nhà” gồm nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp. Diễn đàn quy tụ gần 120 đại biểu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp lớn như Hòa Phát, Thaco, Mitsubishi Electric,… và lãnh đạo 50 cơ sở giáo dục đại học, nghề nghiệp.
Trong phát biểu khai mạc diễn đàn, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn đề cập tới 4 Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị ban hành trong thời gian gần đây, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đất nước đang đứng trước cơ hội, thách thức lớn, với những yêu cầu phát triển nhanh, bền vững, lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực then chốt; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với nghiên cứu và sáng tạo.
Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn khẳng định doanh nghiệp có vai trò quan trọng, góp phần phát triển giáo dục, đào tạo và khoa học, công nghệ. Theo đó, doanh nghiệp là nơi sử dụng lao động, quyết định thị trường lao động, cơ cấu ngành nghề và chất lượng đào tạo. Các doanh nghiệp cũng vừa là nơi phát triển khoa học, công nghệ vừa ứng dụng những sáng tạo mới. Vì vậy hợp tác giữa doanh nghiệp với trường đại học, trường cao đẳng trong đào tạo nhân lực chất lượng cao và phát triển khoa học, công nghệ để giải quyết được các bài toán của doanh nghiệp, đất nước rất quan trọng.
Theo Thứ trưởng, trong hợp tác đại học - doanh nghiệp, cần tập trung trả lời câu hỏi tại sao cần hợp tác và làm sao để hợp tác hiệu quả. "Đối với doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo thì được nhận lại gì; trường đại học hợp tác cùng doanh nghiệp được gì, nhà nước được gì. Trả lời câu hỏi đó sẽ khẳng định được vai trò của các bên tham gia”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn gợi ý.
Phần lớn hợp tác giữa nhà trường - doanh nghiệp thời gian qua chủ yếu mới dừng lại ở lĩnh vực nghiên cứu, tạo điều kiện cho sinh viên thực tập, doanh nghiệp hỗ trợ học bổng... Trong khi đó, theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, sự hợp tác này cần hướng đến “đồng nghiên cứu, đồng sản xuất và thương mại hóa kết quả nghiên cứu”. Đây là con đường để biến tri thức từ giảng đường thành sản phẩm, dịch vụ thực tiễn, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, đường sắt tốc độ cao… Để hợp tác này đi xa nữa, lan toả trong toàn hệ thống, để thực sự có nguồn nhân lực chất lượng cao, hành lang pháp lý thuận lợi, cần làm rõ những điểm nghẽn nào trong hợp tác từ các phía.
Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị rà soát chương trình hợp tác, đề xuất cơ chế khuyến khích đồng nghiên cứu – sản xuất, tăng cường đối thoại, phát huy vai trò các trường trọng điểm và xây dựng chỉ số đánh giá hiệu quả. "Sau diễn đàn cần có báo cáo để chỉ rõ những điểm nghẽn, kiến nghị chính sách với nhà nước. Kết quả của diễn đàn cũng không chỉ dừng lại ở văn bản hợp tác ký kết, mà thể hiện ở sản phẩm ứng dụng, nhân lực đào tạo được chuyển giao mang lại hiệu quả”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh.
Để làm rõ hơn vai trò, trách nhiệm của 3 nhà: Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp, các đại biểu tham gia thảo luận, chia sẻ tại phiên toàn thể và các phiên chuyên đề với hai nội dung: Hợp tác đại học - doanh nghiệp trong nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng văn hóa hợp tác, khẳng định trách nhiệm xã hội của đại học - doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Tiến Thảo, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT đề xuất 8 giải pháp thúc đẩy hợp tác đại học - doanh nghiệp hiệu quả , gồm: Hoàn thiện thể chế như Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học,…; thay đổi tư duy, nhận thức đúng vị trí của các bên; thành lập Hội đồng đại học - doanh nghiệp; xây dựng chương trình đào tạo gắn với thực tiễn; triển khai các chương trình thực tập; thành lập trung tâm nghiên cứu công hai bên; doanh nghiệp đặt hàng về đào tạo, nghiên cứu; đầu tư và hỗ trợ khởi nghiệp sinh viên.
TS Greg McMillan, đại diện Chương trình Australia cùng Việt Nam phát triển nguồn nhân lực Aus4skills chia sẻ kinh nghiệm trong liên kết giữa trường đại học, giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp tại Australia. Theo đó, những chiến lược liên kết được thực hiện tại Australia đã tác động đến việc xây dựng chương trình đào tạo, mối quan hệ đối tác toàn cầu, kết nối cựu sinh viên, các chương trình thực tập sinh viên với doanh nghiệp, thúc đẩy sự sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp.
Theo TS Huỳnh Minh Sơn, Phó Trưởng ban Ban Công tác sinh viên, Hợp tác doanh nghiệp và Truyền thông, Đại học Đà Nẵng, kinh nghiệm từ Đại học Đà Nẵng cho thấy, để thúc đẩy hợp tác giữa “3 nhà” hiệu quả cần tập trung nâng cao nhận thức về hợp tác đại học - doanh nghiệp, đặc biệt đối với các ngành, lĩnh vực chiến lược. Cần hoàn thiện cơ chế, tập trung vào các chính sách đòn bẩy như ưu tiên miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp đối với các khoản tài trợ
với trường đại học; quy định mức sàn/trần kinh phí hỗ trợ, góp vốn trong nghiên cứu và đổi mới sáng tạo…. Nhà nước đóng vai trò “bà đỡ” trong kiến tạo cơ chế chính sách hỗ trợ hợp tác đại học - doanh nghiệp như thuế, đất đai, hạ tầng kỹ thuật; kết nối đại học - doanh nghiệp tham gia, góp ý, phản biện chính sách, xây dựng chiến lược cung - cầu nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học…
Tại diễn đàn, có 21 ký kết hợp tác giữa các đại học, trường đại học gồm Đại học Đà Nẵng, Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Duy Tân, Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật (Đại học Đà Nẵng)… với nhiều tập đoàn, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược như: Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, Hòa Phát, Thaco, Navigos Group, CT Group, Mitsubishi Electric, Lọc hóa dầu Bình Sơn, Panasonic. Nội dung ký kết tập trung hợp tác trong đào tạo và nghiên cứu các lĩnh vực chiến lược, ưu tiên như: Trí tuệ nhân tạo; blockchain; dữ liệu lớn, điện toán đám mây, lượng tử; mạng di động thế hệ sau (5G/6G); công nghệ robot và tự động hóa; chip bán dẫn; công nghệ năng lượng, vật liệu tiên tiến; công nghệ hàng không, vũ trụ; công nghệ đất hiếm, đại dương, lòng đất và an ninh mạng…