PV: Nói như thế là vẫn có sự trùng lặp về dạng câu hỏi và ngữ liệu đúng không thưa ông?
TS Đặng Ngọc Khương: Điều đó là hiển nhiên rồi. Việc lặp lại dạng câu hỏi, cách hỏi cũng giống như mục đích của việc ban hành đề thi minh họa nhằm giúp cho học sinh hình dung trước đề thi sẽ hỏi ra sao, liên quan đến phạm vi kiến thức nào. Còn chuyện lặp lại, văn bản - ngữ liệu là chuyện đương nhiên vì đặc điểm của ngân hàng trắc nghiệm là có đến hàng vạn câu. Nếu chỉ trong phạm vi ngữ liệu trong sách giáo khoa thì chuyện lặp lại là tất yếu. Vấn đề nằm ở chỗ mỗi câu hỏi người ra đề sẽ khai thác ngữ liệu một cách khác nhau. Giống ngữ liệu hoàn toàn không liên quan đến chuyện lặp đề.
PV: Vậy dưới góc nhìn của ông, việc thảo luận về đề thi sau mỗi lần thi của học sinh có vi phạm với quy chế bảo vệ an toàn kì thi hay không?
TS Đặng Ngọc Khương: Tôi nghĩ mọi tổ chức, cá nhân đều phải phải tuân thủ pháp luật. Là học sinh, giáo viên thì việc tuân thủ pháp luận nói chung và tuân thủ quy chế bảo vệ an toàn kì thi là điều nên làm và bắt buộc phải làm. Tuy nhiên, tôi không cho rằng việc học sinh, giáo viên thảo luận, chia sẻ thông tin về đề thi sau mỗi lần thi là việc làm vi phạm
quy chế bởi đây là nhu cầu tất yếu.
Như chúng ta biết, với kì thi Đánh giá năng lực HSA, học sinh được phép đăng kí 2 đợt thi. Thi xong lần 1, các em hoàn toàn có quyền nhờ thầy cô giải đáp những vấn đề khó khăn mà mình đã gặp phải, những câu hỏi mà mình không biết cách trả lời để khắc phục lỗi và cải thiện kết quả làm bài trong lần thi thứ 2 và giáo viên đương nhiên phải có trách nhiệm hỗ trợ, giải đáp cho các em trong khả năng của mình. Chúng ta không nên đưa ra những quy định trái với thực tiễn và biết trước là nó không khả thi. Để đảm bảo an toàn kì thi, cụ thể là tính bảo mật của đề thi sau mỗi đợt thi, theo tôi cách khả thi nhất là không ra đề lặp lại.
PV: Liệu ông có thể lấy một ví dụ về một câu hỏi nào đó “tưởng như trùng lặp” mà thực chất lại không phải để học sinh yên tâm được hay không?
TS Đặng Ngọc Khương: Việc này không hề khó. Tôi xin lấy ví dụ, trong đề minh họa do Trung tâm Khảo thí Đại học Quốc gia công bố có các câu chọn một từ có nghĩa không cùng nhóm với các từ còn lại như: A. xanh rì/ B. đỏ ối/ C. vàng nhạt/ D. tím ngắt. Với câu hỏi này học sinh đáp án sẽ là C – “vàng nhạt”, vì từ này chỉ mức độ màu sắc nhạt/thấp, không đều, 3 từ còn lại đều cực tả mức độ của màu sắc đậm, đều khắp.
Từ câu hỏi này giáo viên luyện thi có thể chỉ cần thay thế 1 từ trong dữ liệu nói trên là tạo ra được 4 câu hỏi tương tự - “tưởng như trùng lặp”, nhưng việc lựa chọn đáp án có thể khác nhau. Chẳng hạn tôi thay đáp án B trong 4 đáp án trên bằng từ “đỏ đen” thì lựa chọn đúng lại là đáp án B chứ không phải C vì “đỏ đen” là từ ghép tổng hợp, mang nghĩa tổng hợp (chỉ sự may rủi), 3 từ còn lại đều là từ ghép phân loại miêu tả mức độ màu sắc khác nhau.
Xin trân trọng cảm ơn ông!