Đề 2: Phân tích hình tượng cây xà nu trong “Rừng xà nu”.
Đề 3: Về hình ảnh đôi bàn tay của Tnú.
Đề 4: Phân tích hình tượng Tnú trong “Rừng xà nu”.
Đề 5: Số phận và phẩm chất của con người Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ qua “Rừng xà nu”.
Đề 6: Cảm hứng sử thi trong “Rừng xà nu”.
Chú trọng việc rèn luyện kỹ năng làm văn
Chúng tôi quan niệm học sinh càng trực tiếp làm bài thì kỹ năng làm văn càng nâng dần. Bởi lẽ, quá trình học phải được thể hiện qua kết quả bài làm. Vì thế, khi dạy 12, chúng tôi thường tiến hành như sau:
- Thường xuyên cho học sinh rèn luyện kỹ năng làm bài theo các dạng tương ứng với cấu trúc đề thi tốt nghiệp.
- Cung cấp các dạng đề thi cho học sinh, các đề thi tốt nghiệp những năm trước.
- Rèn luyện cho học sinh triển khai ý (xây dựng luận điểm, luận cứ) qua các tiết làm văn, trả bài hoặc trong các tiết ôn tập, kể cả vào những giờ Đọc văn hoặc kiểm tra miệng. Một cách làm mà chúng tôi luôn yêu cầu học sinh là trước khi bắt tay viết một bài văn cần trả lời cho được câu hỏi đề này ta triển khai mấy luận điểm?Đó là các luận điểm nào? Sắp xếp luận điểm nào trước, luận điểm nào sau?
Chẳng hạn, phân tích hình ảnh Mị trong Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài) phải xây dựng các ý sau đây:
1. Giới thiệu khái quát chân dung Mị.
2. Tình cảnh làm dâu của Mị.
3. Sức sống của Mị trong đêm tình mùa xuân.
4. Hành động cởi trói cho A Phủ.
5. Nhận xét khái quát về nhân vật.
- Giáo viên cung cấp cho học sinh một số “công thức” về kỹ năng làm một số dạng đề. Chẳng hạn, với đề nghị luận xã hội thì luôn có ba luận điểm: Giải thích vấn đề; bàn luận vấn đề và nêu bài học nhận thức, hành động. Hoặc với dạng đề phân tích giá trị nhân đạo tác phẩm cần nêu 3 luận điểm cơ bản là: Nhà văn trân trọng ngợi ca vẻ đẹp, nhà văn cảm thông chia sẻ, nhà văn lên tiếng phê phán… Hoặc phân tích, cảm nhận thơ thì phải nêu cho được cảm xúc trữ tình; giọng thơ, ngôn ngữ, hình ảnh gắn với ý nghĩa nội dung; phân tích truyện phải chỉ ra tình huống truyện; ngôi kể, điểm nhìn trần thuật, bút pháp xây dựng, khắc họa nhân vật…
- Nêu các lỗi sai phổ biến để thường xuyên nhắc nhở học sinh cần phải tránh. Lỗi này lấy từ bài làm của học sinh trong lớp và từ các kỳ thi tốt nghiệp, đại học mà báo chí phản ánh.
Để giúp học sinh lớp cuối cấp THPT có hứng thú với môn Ngữ văn, đồng thời giúp các em học tốt, đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra, thi cử, mỗi giáo viên cần linh hoạt nghĩ ra nhiều phương pháp giảng dạy khác nhau phù hợp, có hiệu quả.