Tạo điều kiện, môi trường làm việc cùng chính sách thuận lợi cho việc phát triển chuyên môn là cách bền vững để thu hút và giữ chân giảng viên trở về sau khi du học. Ảnh: ĐH Đà Nẵng cung cấp |
GS.TS Trần Văn Nam - nguyên Giám đốc ĐH Đà Nẵng cho rằng, học viên tham gia đề án đào tạo ở nước ngoài bằng nguồn ngân sách đều có cam kết ban đầu. Hầu hết, học viên chọn con đường về nước để công hiến, chỉ một số phá vỡ vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Đây cũng là một trong những rủi ro khi triển khai đề án liên quan đến nguồn nhân lực.
Ở lại nước ngoài hay trở về nước phục vụ là lựa chọn của học viên. Nhưng theo GS.TS Trần Văn Nam, nếu chấp nhận ở lại thì cá nhân tham gia đề án đào tạo buộc phải bồi hoàn kinh phí bởi đây là nguồn tiền ngân sách, và cũng để thế hệ sau có cơ hội đi học.
Ngoài ra, “cần công khai tên tuổi, trường học ở nước ngoài của học viên trên website cơ sở giáo dục đại học, Bộ GD&ĐT… để mang tính chất răn đe. Biện pháp này buộc họ phải giữ uy tín. Trường hợp cố tình ở lại thì chấp nhận tên tuổi gắn với danh sách đó”, GS.TS Trần Văn Nam đề xuất.
PGS.TS Lưu Trang - Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm, ĐH Đà Nẵng đề xuất phương án thay vì cấp kinh phí thì thực hiện như cách cho sinh viên vay vốn hiện nay. Tức là có sự bảo lãnh của địa phương, gia đình và học viên. Nếu học viên vi phạm cam kết, tự ý cắt đứt mọi liên lạc, gia đình phải đứng ra chịu trách nhiệm cho khoản vay này. Ngoài ra, các trường có văn bản đồng thuận với trường đại học ở nước ngoài để khi học xong trả học viên về.
Còn PGS.TS Lê Thành Bắc - Phó Giám đốc ĐH Đà Nẵng thì cho rằng, các trường cần rà soát, tuyển chọn đúng đối tượng, có cam kết rõ ràng về quyền lợi và nghĩa vụ với người học.
Ngoài ra, nên cử nhóm giảng viên cùng chuyên ngành hoặc liên ngành đi đào tạo để tạo nên các nhóm nghiên cứu – giảng dạy mạnh sau này. Nên có bảo lãnh của gia đình, chứng thực của chính quyền địa phương. Trường nên căn cứ kết quả học tập của năm trước để cấp học bổng, học phí năm sau; tăng vai trò quản lý của khoa, bộ môn có người học, giữ liên hệ thường xuyên…
Số lượng học viên phá vỡ hợp đồng khi tham gia đào tạo ở nước ngoài theo các đề án của ĐH Đà Nẵng không đáng kể. Đơn vị triển khai những quy định bắt buộc với viên chức: Trước khi được cử đi học phải có cam kết như công tác tại ĐH Đà Nẵng với thời gian gấp 3 lần so với tổng thời gian của khóa đào tạo, tính từ thời điểm cử đi. Nếu không thực hiện đúng cam kết trên, gia đình người học hoàn toàn chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật và bồi thường toàn bộ chi phí đào tạo.