Gửi bình luận
“Luật số 34 có hiệu lực từ ngày 1/7/2019 nhưng đến nay chúng ta vẫn triển khai theo cách khác. Nếu thấy thực tiễn không đúng thì đề nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội để sửa luật”, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa nêu quan điểm, đồng thời đề xuất, thời gian chờ sửa luật phải có nghị quyết để các trường đại học hoạt động. Chẳng hạn, với hai Đại học Quốc gia phải có quy định cho phép các đơn vị này thực hiện cơ chế Giám đốc đồng thời là Chủ tịch Hội đồng đại học. Trên cơ sở đó, các cơ sở sẽ yên tâm triển khai hoạt động mà vẫn thượng tôn pháp luật.
Các quan điểm hiện đại về phát triển kinh tế - xã hội đều nhìn nhận đại học là mắt xích quan trọng để xây dựng đất nước thịnh vượng và tự cường; tuy nhiên theo đại biểu Vương Quốc Thắng - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam, để thực hiện sứ mệnh này, cần tiếp tục dành sự quan tâm lớn hơn cho đại học. Trong đó, chính sách phát huy tự chủ đại học, vai trò hội đồng trường, gắn với đảm bảo và kiểm định chất lượng giáo dục cần đặc biệt quan tâm.
“Hội đồng trường là thiết chế giúp cơ sở giáo dục đại học thực thi quyền tự chủ, thực hiện chức năng quản trị, giám sát và trách nhiệm giải trình. Thành viên hội đồng trường quyết định khả năng triển khai hoạt động, quản trị chất lượng, hiệu quả của cơ sở giáo dục đại học”, đại biểu Vương Quốc Thắng trao đổi.
Theo đại biểu đoàn Quảng Nam, hiện thành viên hội đồng trường là trưởng đơn vị cấp 2 như: Trưởng phòng, trưởng khoa vẫn chiếm đa số. Đây là những người dưới quyền trực tiếp của hiệu trưởng. Trong khi đó, thành viên hội đồng trường là giảng viên, người lao động – những người không tham gia quản lý lại rất ít.
Với thành viên hội đồng trường là người bên ngoài, đại biểu Vương Quốc Thắng cho rằng, đây là động lực để đội ngũ lãnh đạo của cơ sở giáo dục đại học chuyển đổi tư duy quản trị tự chủ, phát triển gắn với sứ mệnh, tầm nhìn, đổi mới sáng tạo và tuân thủ pháp luật.
Tuy nhiên, những người này chưa có gắn kết mật thiết với cơ sở giáo dục đại học, do chưa quen hoạt động của trường, thiếu cơ chế gắn trách nhiệm, quyền hạn quy định trong văn bản pháp quy. Các thành viên bên ngoài gắn kết với trường đại học chủ yếu trên tinh thần khát vọng cống hiến hoặc đảm nhận nhiệm vụ được giao. Vì thế, chưa phát huy hết vai trò tự chủ thực chất và thực hiện đầy đủ chức năng hội đồng trường.
Về hoạt động của hội đồng trường, đại biểu Vương Quốc Thắng nhìn nhận, chỉ chủ tịch là chuyên trách, các vị trí còn lại kiêm nhiệm. Theo Luật số 34, hội đồng trường được sử dụng bộ máy của tổ chức trường để hoạt động nhưng thực tế còn thiếu hướng dẫn cụ thể nên vẫn bị động.
Ngoài ra, các bộ phận như: Thường trực hội đồng trường, ban thư ký và các ban chuyên môn (nếu có) của hội đồng trường được triển khai ở mỗi trường theo cách khác nhau. Vai trò giám sát của hội đồng trường còn hạn chế và hình thức. Nguyên nhân do thiếu định hướng, liên thông chức năng với cơ quan chủ quản. Ngoài ra, thiếu nguồn nhân lực, hành lang pháp lý để giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản của cơ sở giáo dục đại học một cách chủ động.
Để thúc đẩy tự chủ đại học, đại biểu Vương Quốc Thắng kiến nghị, Chính phủ cần sửa đổi, bổ sung Nghị định số 99/2019/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật số 34. Trong đó, cần đưa ra tiêu chí, tiêu chuẩn, điều kiện để cơ sở giáo dục đại học được coi là tự chủ. Cần quy định cụ thể về cơ cấu, thành viên của hội đồng trường, gắn với trách nhiệm, quyền hạn, thể chế hóa nội dung hội đồng trường là cơ quan cao nhất của cơ sở giáo dục đại học.
Đại biểu Vương Quốc Thắng đề xuất, Chính phủ nên ban hành nghị định riêng để vận hành cơ sở giáo dục đại học tự chủ; trong đó nhất quán với quan điểm tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình, quy định mối quan hệ giữa cơ quan chủ quản và cơ sở giáo dục đại học tự chủ. Nghị định này cần quy định rõ cơ chế, chức năng giám sát của hội đồng trường đồng bộ với kế hoạch hoạt động giám sát của cơ quan chủ quản, tránh chồng chéo và hình thức.
