Với kinh nghiệm hơn 20 năm giảng dạy môn Ngữ văn, trực tiếp giảng dạy lớp 12, cô Nguyễn Thị Minh Huệ cho rằng, giám khảo chấm thi phải là giáo viên trực tiếp hoặc từng giảng dạy lớp 12, vững vàng chuyên môn, có kinh nghiệm trong chấm bài thi tốt nghiệp. Quá trình chấm, giám khảo vừa phải bám sát đáp án, vừa linh hoạt cả chi tiết và cụ thể.
Khi thống nhất điểm giữa 2 giám khảo phải cân đối điểm ở phiếu chấm cá nhân và xem xét toàn bài thi để đảm bảo quyền lợi cho từng học sinh, công bằng giữa các thí sinh. Đánh giá bài làm trên cơ sở ghi nhận những suy nghĩ có thể còn non nớt của lứa tuổi, trân trọng bài làm của thí sinh bằng cách đọc kỹ từng câu, chữ.
Với phần Đọc hiểu, nhiều học sinh không làm liên tục mà đôi khi cách nhau. Do đó, người chấm cần lưu ý không bỏ sót câu, ý của học sinh. Phần Nghị luận văn học, lưu ý sự sáng tạo của học sinh, bám sát đáp án nhưng cũng linh hoạt, phù hợp, không gây thiệt thòi cho các em.
Cô Lê Thị Vân Anh cùng quan điểm khi nhận định Ngữ văn là một môn đặc thù, phụ thuộc nhiều vào người chấm, nên khi chấm đảm bảo bám sát đáp án, nhưng vẫn phải dựa trên cách diễn đạt của học sinh, dù cách diễn đạt tương đương vẫn phải cho điểm. Ưu tiên cộng điểm theo đúng đáp án với những bài làm có sự sáng tạo, cách diễn đạt mới mẻ, lý luận sâu sắc. Trên thực tế với môn Ngữ văn, học sinh thậm chí có thể viết hay hơn, không giống hoàn toàn đáp án, nên người chấm phải ghi nhận, có đánh giá xác đáng với những bài làm như vậy, vận dụng tối đa để đảm bảo quyền lợi cho người học.
Cô giáo Vũ Thị Phương, Trường THPT Trần Đại Nghĩa, Cần Thơ cho biết: Để chấm thi chính xác, đều tay, Sở GD&ĐT Cần Thơ tập huấn kỹ cho cán bộ chấm thi về biểu điểm, thảo luận kỹ đáp án, hướng dẫn và thực hiện chấm chung ít nhất 10 bài để rút kinh nghiệm cho giám khảo. Do đó, mỗi giám khảo cần nắm chắc, tuân thủ thảo luận, thống nhất chung của hội đồng chấm, từ đó giúp chấm đều tay, tránh độ lệch lớn giữa các giám khảo.
Bên cạnh đó, giám khảo bám sát đáp án nhưng không nên máy móc. Cần hiểu ngôn từ trong đáp án chỉ là một hướng diễn giải. Học sinh có thể dùng từ ngữ khác để diễn đạt theo nghĩa tương đương, tránh tìm từ ngữ giống hệt đáp án mới cho điểm.
“Mỗi học sinh có khả năng diễn đạt khác nhau. Do đó giám khảo cần đọc kỹ, phát hiện ý để cho điểm trong trường hợp thí sinh diễn đạt còn tối nghĩa, mơ hồ, lan man. Cùng với đó, khi chấm luôn đặt mình vào vị trí học sinh để có thể cảm nhận những gì các em muốn thể hiện trong bài làm, không máy móc dựa vào từng câu, chữ trong đáp án”, cô Vũ Thị Phương chia sẻ kinh nghiệm.
Phần đọc hiểu, chênh lệch thường xảy ra ở câu 3, 4, giáo viên nên tìm các từ khóa xem học sinh có diễn đạt được cốt lõi của đáp án không, nhìn nhận tổng thể diễn đạt và trình bày để cho điểm. Phần nghị luận xã hội, nghị luận văn học, có thể chấm theo 2 cách để soi chiếu kiểm chứng lẫn nhau, tạo thành 2 lần chấm của chính mình. Lần 1, áng điểm theo tiêu chí, đề mục trong phiếu chấm. Lần 2, chấm theo kiểu tìm điểm thiếu để trừ. Tóm lại, giám khảo vừa chấm sát đáp án, vừa linh hoạt ở cả chi tiết và cụ thể, cân đối toàn bài thi để đảm bảo quyền lợi, sự công bằng giữa các thi sinh.