Mô hình đại học chia sẻ trên thế giới

Mục tiêu việc thành lập Khu vực giáo dục chung này để các cơ sở giáo dục đại học hợp tác công nhận văn bằng và thông qua công cụ dùng chung, chẳng hạn như Hệ thống tích lũy và chuyển đổi tín chỉ châu Âu (the European Credits Transfer and Accumulation System - ECTS) và các Tiêu chuẩn và hướng dẫn về đảm bảo chất lượng trong Khu vực Giáo dục đại học châu Âu (ESG); thúc đẩy trao đổi giảng viên, nhà nghiên cứu, trao đổi sinh viên, chia sẻ các vấn đề chung về quản trị, giảng dạy và học tập, thúc đẩy việc học tập suốt đời và khía cạnh khác của giáo dục đại học.

Mặc dù, trước đó từ đầu thế kỷ 19 đã có nhiều mô hình hợp tác chia sẻ nguồn lực giữa các đại học với nhau ở châu Âu và ở Mỹ dựa trên lợi ích chung, tuy nhiên quy mô chưa lớn, thường chỉ tập trung ở một số trường. Đến năm 2008, sự ra đời của Khung tham chiếu trình độ đào tạo của châu Âu (the European Qualifications Framework) tạo nền tảng thúc đẩy việc công nhận trình độ và đối sánh trình độ đào tạo các cấp bậc giữa đại học châu Âu. Đây cũng là công cụ giúp trường đại học chia sẻ nguồn lực thông qua công nhận trình độ đào tạo lẫn nhau.

Ở khu vực Đông Nam Á, có thể nhận thấy sự xuất hiện của Khung tham chiếu trình độ ASEAN (The ASEAN Qualifications Reference Framework) đã được Bộ trưởng Kinh tế ASEAN, Bộ trưởng Giáo dục ASEAN và Bộ trưởng Lao động ASEAN thông qua vào năm 2014. Đây cũng là một công cụ thúc đẩy cho việc công nhận văn bằng và trình độ đào tạo cũng như đối sánh trình độ đào tạo giữa các trường đại học trong khu vực.

Một năm sau đó (1995), Mạng lưới các trường đại học hàng đầu của khu vực Đông Nam Á (ASEAN University Network - AUN) được thành lập bởi sáng kiến của Hội đồng Bộ trưởng Giáo dục các nước ASEAN, với các thành viên ban đầu do Bộ trưởng Giáo dục các nước đề cử. AUN giúp thúc đẩy chương trình trao đổi dành cho giới trẻ, hợp tác học thuật, các tiêu chuẩn, cơ chế, hệ thống và chính sách hợp tác giáo dục đại học, môn học và phát triển chương trình, diễn đàn về chính sách khu vực và toàn cầu. Đây cũng là những bước phát triển tạo nền tảng cho việc chia sẻ giữa các trường đại học trong ASEAN.

Mô hình ĐH chia sẻ được cho là có “xúc tác” từ cách mạng công nghiệp lần thứ tư và nền “kinh tế chia sẻ”. Ảnh minh họa từ Internet

Hiệu quả mô hình đại học chia sẻ

Việc các trường công nhận tín chỉ, học phần (môn học) của nhau mà không cần học lại sẽ giúp sinh viên tiết kiệm học phí và các chi phí khác. Đồng thời, hạn chế việc di chuyển, tiết kiệm thời gian, mở rộng khả năng tiếp cận đại học cho nhiều sinh viên hơn và tạo công bằng trong giáo dục. Đặc biệt, những sinh viên có điều kiện kinh tế khó khăn hoặc ở các tỉnh, thành khác nhau không cần di chuyển xa để đi học mà vẫn có thể hoàn thành chương trình. Điều này góp phần tạo nên sự đa dạng các trải nghiệm học tập, tăng hiệu quả học tập, thúc đẩy học tập suốt đời.

Bên cạnh đó, các trường có thể chia sẻ cơ sở vật chất, nguồn học liệu, thư viện, trao đổi giảng viên, nhà nghiên cứu tạo những giao lưu học thuật và nghiên cứu; trao đổi sinh viên để đa dạng nguồn cũng như hỗ trợ tăng trải nghiệm cho sinh viên, đặc biệt những trải nghiệm quốc tế nếu các trường có những ký kết chia sẻ với đại học ở nước ngoài…

Đồng thời thông qua đó có những đối sánh về nhiều vấn đề của giáo dục đại học để có thể cải tiến và nâng cao chất lượng. Điều này cũng được nêu trong Mục tiêu số 4 - Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc: Bảo đảm nền giáo dục có chất lượng, công bằng, toàn diện và thúc đẩy các cơ hội học tập suốt đời cho mọi người.