Nguy cơ sức khỏe từ thực phẩm chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến sẵn là gì?

Thực phẩm chế biến sẵn là loại thực phẩm đã trải qua một hoặc nhiều bước chế biến như thêm chất bảo quản, đóng hộp, đông lạnh, sấy khô, tẩm ướp gia vị,… nhằm mục đích kéo dài thời hạn sử dụng, tăng hương vị hoặc để tiện lợi khi dùng.

Hiện thực phẩm chế biến sẵn gồm các nhóm sau:

Nhóm chế biến cơ bản: Bao gồm trái cây và rau quả đông lạnh, sữa chua, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt. Nhóm thực phẩm này thường giữ được nhiều dưỡng chất thiết yếu so với các nhóm chế biến sẵn khác.

Nhóm chế biến vừa: Bao gồm thực phẩm đã qua chế biến nhưng vẫn giữ được hình dạng tự nhiên, như cá hộp, thịt xông khói.

Nhóm siêu chế biến: Bao gồm các kiểu đồ ăn vặt, bánh kẹo, nước ngọt, mì gói… thường chứa ít hoặc không có thực phẩm tươi và có thêm nhiều chất phụ gia như màu thực phẩm, chất tạo hương, chất tạo ngọt và chất bảo quản.

Nguy cơ của thực phẩm chế biến sẵn

Đồ ăn liền thường được chế biến sẵn, qua nhiều khâu bảo quản, vận chuyển, khiến hàm lượng dinh dưỡng bị hao hụt đáng kể. So với thực phẩm tươi sống, đồ ăn liền nghèo nàn vitamin, khoáng chất và chất xơ – những dưỡng chất thiết yếu cho bé phát triển toàn diện.

Ví dụ: Một gói mì gói cung cấp nhiều calo nhưng lại thiếu hụt Vitamin A, C, D, E, B1, B2,… so với một bát súp rau củ nấu tại nhà.

Quá tải muối, đường và chất béo: Để tăng hương vị và thời hạn sử dụng, nhà sản xuất thường bổ sung nhiều muối, đường và chất béo bão hòa vào đồ ăn liền. Lượng muối cao có thể gây hại cho thận, tim mạch và huyết áp của trẻ.

Đường dư thừa dẫn đến béo phì, sâu răng và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao. Chất béo bão hòa ảnh hưởng xấu đến hệ tim mạch và tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.

Ví dụ: Một ly nước ngọt có ga chứa lượng đường gấp 5 lần nhu cầu khuyến nghị cho trẻ mỗi ngày.

Nhiều chất phụ gia: Để tạo màu sắc bắt mắt, hương vị hấp dẫn và kéo dài thời hạn sử dụng, nhà sản xuất thường sử dụng nhiều chất phụ gia trong đồ ăn liền. Một số chất phụ gia được chứng minh có thể gây dị ứng, rối loạn tiêu hóa, thậm chí là ung thư ở trẻ em.

Ví dụ: Chất tạo màu nhân tạo như Tartrazine (E102) có thể gây ra các triệu chứng dị ứng như nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, khó thở.

Ngậm chất bảo quản: Chất bảo quản được sử dụng để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc trong đồ ăn liền. Tuy nhiên, một số chất bảo quản có thể gây hại cho hệ miễn dịch của trẻ, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa và dị ứng.

Ví dụ: BHA (Butylated hydroxyanisole) và BHT (Butylated hydroxytoluene) là hai chất bảo quản phổ biến có thể gây ra các vấn đề về hành vi và học tập ở trẻ em.

Nguy cơ béo phì và các bệnh mạn tính

Việc tiêu thụ nhiều đồ ăn liền khiến trẻ dễ bị thừa cân, béo phì do lượng calo cao và chất béo bão hòa. Béo phì là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh mãn tính nguy hiểm như tiểu đường, tim mạch, gan nhiễm mỡ… ở trẻ em. Vậy, cha mẹ nên tránh cho bé ăn thực phẩm chế biến sẵn và cần lưu ý một số điều sau:

Hạn chế tối đa việc cho bé sử dụng đồ ăn liền, chỉ sử dụng trong những trường hợp không thể chuẩn bị được bữa ăn tươi cho con.

Chỉ chọn những sản phẩm chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và có thành phần dinh dưỡng phù hợp với độ tuổi của bé.

Kết hợp với thực phẩm tươi sống để đảm bảo bé được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết.

Kiểm soát lượng thức ăn chế biến sẵn mà bé sử dụng mỗi ngày. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp với độ tuổi, cân nặng, tình trạng sức khỏe của trẻ.

Nếu bé có bất kỳ biểu hiện bất thường nào như dị ứng, tiêu chảy, buồn nôn,… sau khi ăn thì cha mẹ cần ngừng cho bé sử dụng ngay.