Các bức họa của Nguyễn Đoan Ninh dễ đem lại cảm giác 'ngợp' bởi phong cách kỳ ảo siêu thực. |
Về triển lãm lần này, họa sĩ Nguyễn Đoan Ninh cho biết vì giấy phép quá sát giờ khai mạc nên không kịp chuẩn bị chu tất các khâu. Ngay cả thông tin về tác phẩm cũng như thông tin tác giả cũng không kịp hoàn thiện. Thế nhưng, đồng nghiệp và những người yêu tranh vẫn kéo đến đông để thưởng lãm.
Có thể thấy tranh của Nguyễn Đoan Ninh rất khó cảm nhận, càng khó hơn khi đưa ra nhận xét. Để hiểu rõ họa sĩ vẽ gì và ẩn chứa bên trong là thông điệp gì - có lẽ người xem cũng cần mở rộng hiểu biết bản thân sang cả lĩnh vực lịch sử, tôn giáo và phân tâm học.
Có ý kiến cho rằng, tranh Nguyễn Đoan Ninh khởi thủy cảm xúc từ Trường ca “Thần Khúc” của thi hào Ý Dante Alighieri (1265 - 1321).
Đây là bản trường ca nổi tiếng thế giới được sáng tạo trong 12 năm gồm 100 khổ với 14.233 câu thơ mô tả hình ảnh tưởng tượng ba tầng Hỏa ngục - Luyện ngục và Thiên đàng (Thiên chúa giáo).
Tác phẩm “Thần khúc” từng kéo theo cả một chuyến tàu hội họa cổ điển phương Tây với nhiều họa sĩ lừng danh sáng tạo trên nền tảng cốt truyện.
Tranh Nguyễn Đoan Ninh đặc biệt ấn tượng bởi ngôn ngữ tạo hình. Dùng chất liệu sơn tổng hợp trên toan, nhưng tác giả lại tạo bề mặt “đắp” sợi trên bề mặt tạo hình phủ trước giấy dó. Thế nên nhìn qua những nếp nhăn và mạch sợi, người xem có thể liên tưởng kỹ thuật giải phẫu y học.
Tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Đoan Ninh. |
Trên tranh, những “mạch máu sống động” không ngưng nghỉ, nửa tranh, nửa phù điêu trong một tổng thể hình tượng siêu thực. Điều kỳ lạ cuối cùng, mà giới bình luận mỹ thuật Việt dự đoán sẽ tạo nên giá trị đích thực dài dài sau cuộc triển lãm cá nhân đầu tiên của một họa sĩ trung niên là những cái nhìn đầy chất hiện sinh đương đại đối với thực tại.
Tranh Nguyễn Đoan Ninh có rất nhiều tầng nghĩa. Nhìn qua có phần hài hước song xem kỹ thì sâu cay, đau đớn. Ông vẽ nhiều trên chất liệu giấy dó hình ảnh con người Việt Nam, song đa số các hình ảnh đó đều ẩn giấu sự xót xa, thương cảm.
Ví dụ về người mẹ Việt Nam đầy đau khổ, bất lực - sự vất vả đớn đau hằn lên từng thớ thịt chân tay và mọi góc cạnh khuôn mặt, đi cùng đó là thái độ giễu nhại quyền lực đen tối tàn nhẫn.
“Tranh của Nguyễn Đoan Ninh càng nhìn càng thấy mãnh liệt và như một hiện thực, một lịch sử về tâm thức. Phía bên ngoài tranh nhìn bằng mắt thường thấy lờ mờ do họa sĩ cố tình dấu cái mãnh liệt của hình khối vào trong, song bản chất tranh có nhiều lớp. Xem triển lãm này tôi thêm có niềm tin vào hội họa và con người Việt Nam. Các họa sĩ trong đó có Nguyễn Đoan Ninh đang vạch ra một chân trời đầy sáng tạo trong nền nghệ thuật nhân loại - nhìn thẳng vào cái xấu của con người” - Kiến trúc sư Trung Đoàn.