Theo ông Hoàng Văn Hà, nguyên điều phối viên Chương trình Bảo tồn rùa Châu Á tại Việt Nam, cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Đồng Mô đối mặt với rất nhiều nguy hiểm rình rập như nguy cơ dính lưới trong hoạt động đánh bắt cá, hoạt động đánh bắt ngẫu nhiên của con người, hoạt động của đập Đồng Mô.
Xác cá thể rùa mai mềm khổng lồ vừa bị chết trên hồ Đồng Mô. Ảnh: Duy Phạm.
Thực tế ngày 2/3/2015, người dân xã Yên Bài (Ba Vì) đi kích điện trên hồ Đồng Mô đã bắt được cá thể rùa Hoàn Kiếm và mang đi. Tuy nhiên, may mắn khi đang vận chuyển, cá thể rùa Hoàn Kiếm phá lưới thoát được ra ngoài. Sự việc được người dân phát hiện và thông báo cho cán bộ của Chương trình Bảo tồn rùa Châu Á, sau đó lực lượng chức năng đã đến nhà dân vận động tuyên truyền bảo vệ loài rùa quý hiếm này.
Năm 2020, lực lượng chức năng thành phố Hà Nội phối hợp với các đơn vị bảo tồn bẫy bắt thành công cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Đồng Mô, xác định gene và giới tính, sau đó gắn chip theo dõi và đưa cá thể này trở lại hồ. Đây là một phần trong nỗ lực tìm kiếm, ghép đôi, tiến tới khôi phục loài rùa quý hiếm nhất thế giới.
Tuy nhiên, sáng 23/4 vừa qua, các bộ bảo tồn của ATP phát hiện một cá thể rùa mai mềm khổng lồ chết nổi trên hồ Đồng Mô. Cá thể rùa vừa chết có chiều dài toàn thân 156cm, chiều dài mai rùa 98cm, chiều rộng mai rùa 76cm, cân nặng 93kg, khá tương đồng với cá thể rùa Hoàn Kiếm bẫy bắt được vào năm 2020 (cân nặng 86kg, chiều dài mai 99,5cm, rộng mai 75,5cm).
Về nguyên nhân cái chết của cá thể rùa này, đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cho biết sẽ tiến hành giải phẫu tìm nguyên nhân, trên cơ sở đó có giải pháp xử lý với mẫu vật.