Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (trong trang phục trắng) cùng các nhà lãnh đạo nhóm 7 nền kinh tế hàng đầu tại hội nghị thượng đỉnh ở Nhật vào tháng 5. Ảnh: ANI
Những sáng kiến này đã phát triển hơn nhiều so với những chính sách đưa ra vào đầu những năm 2010. Trong kỷ nguyên mới, các chiến lược của cường quốc tầm trung đã tái tập trung vào vai trò của cường quốc theo 3 cách riêng biệt.
Đầu tiên, các cường quốc tầm trung rất nhạy cảm với những thay đổi trong cán cân quyền lực. Các nước này sử dụng các nỗ lực bên trong và bên ngoài để đóng góp vào thế cân bằng của mình. Họ cũng đang tham gia cuộc chạy đua vũ trang khu vực, tìm cách tăng cường khả năng quân sự.
Thứ hai, các nước này đang đang tập trung hơn vào quyền lực và bảo vệ lợi ích quốc gia. Đáng chú ý nhất, các cường quốc bậc trung ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương từ Ấn Độ đến Indonesia đã ủng hộ việc xây dựng và khẳng định một trật tự dựa trên luật lệ, tự bảo vệ mình khỏi chính sách của các cường quốc lớn.
Thứ ba, các cường quốc tầm trung vẫn duy trì quan tâm trong việc xây dựng liên minh, trong đó đẩy mạnh liên kết với một cường quốc, và tập trung vào một chương trình nghị sự chiến lược được xác định rõ ràng.
Một ví dụ minh họa là Úc đã đầu tư nhiều hơn vào các cơ chế do Mỹ đứng đầu như Liên minh AUKUS, Đối thoại An ninh Tứ giác (“QUAD”) và Đối thoại Chiến lược ba bên, hơn là vào MIKTA (nhóm đa phương giữa các nước tầm trung gồm Mexico, Indonesia, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Úc).
Bài học từ sự trỗi dậy của cường quốc tầm trung
Sự hồi sinh của chính trị quyền lực giữa Mỹ và Trung Quốc không có nghĩa là các cường quốc tầm trung không còn liên quan, mà chỉ là vai trò và lợi ích của các nước này đã thay đổi. Sự dịch chuyển cán cân quyền lực từ bá quyền và lưỡng cực sang đa cực của các cường quốc tầm trung có thể sẽ quyết định đường nét của trật tự kinh tế thế giới mới, đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, cởi mở, an toàn và mang tính bao trùm hơn.
Theo tờ The National, bài học cho các cường quốc vừa và mạnh ở các khu vực khác trên thế giới, đặc biệt là ở Trung Đông, là khéo léo vun đắp và cân bằng quan hệ với Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ và Nga. Trong một môi trường địa chính trị ngày càng bất ổn, đa liên kết đang được chứng minh là cách tốt nhất.
Trong khi đó, thế giới đang hướng tới chủ nghĩa đa phương. Giờ đây, trong một thế giới đa cực, các cường quốc bậc trung không liên kết dần có tiếng nói trong việc xây dựng các quy tắc và có khả năng đưa ra các điều khoản. Chính vì thế, những nước đã hoặc muốn trở thành cường quốc lớn, sẽ phải học cách tôn trọng và lôi kéo các cường quốc tầm trung và hỗ trợ nền kinh tế từ họ thay vì mong đợi họ phải khuất phục trước sức mạnh kinh tế và quân sự, theo The Print.