Tảo mộ cuối năm là một trong những phong tục truyền thống của người Việt Nam, nhắc nhở con cháu về tấm lòng hiếu kính, sự biết ơn đối với ông bà, tổ tiên,..
Tảo mộ hay còn được gọi là chạp mả, là việc dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ của tổ tiên vào ngày cuối năm dịp trước Tết Nguyên đán.
Vào dịp tảo mộ cuối năm, con cháu sẽ tụ tập về phần mộ của gia tiên, dòng họ để dọn dẹp sạch sẽ cỏ và cây dại. Sau khi dọn dẹp sạch sẽ xong, con cháu sẽ dâng hương hoa, lễ vật đến và thắp hương để mời tổ tiên về nhà ăn Tết cùng gia đình, đây là nét văn hóa truyền thống của người Việt bao đời.
Việc tảo mộ thường được các gia đình tổ chức vào những ngày cuối cùng của tháng Chạp hằng năm, trước khi làm cơm cúng tất niên. Đây chính là dịp để gia đình, con cháu đoàn tụ, sum vầy và giãi bày tâm tư, tình cảm với những người đã khuất; thể hiện lòng hiếu kính của con cháu với tổ tiên, dòng họ, giáo dục con cháu về lòng hiếu thuận, sự biết ơn với các bậc tiền nhân.
Lễ tảo mộ thường bắt đầu sau ngày 23 đến hết ngày 30 tháng Chạp. Trong lễ tảo mộ, ngoài việc chuẩn bị các đồ lễ mặn, bánh chưng, chè thuốc, vàng mã, hoa quả, bánh kẹo… dâng cúng tổ tiên, thì các gia đình còn dành thời gian chăm sóc các phần mộ, lau dọn, nhổ cỏ, trồng thêm cây hoa mới…
Sau khi sửa sang phần mộ, dọn dẹp sạch sẽ, con cháu sẽ đem hương hoa, lễ vật đến và thắp hương khấn vái thần linh, tổ tiên ông bà đã khuất, mời ông bà tổ tiên về đón Tết cùng con cháu.
Với người dân Việt Nam, tục tảo mộ trước Tết Nguyên đán là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt mỗi dịp Tết đến Xuân về.
Bởi thế, hàng năm, dù đi đâu, ở đâu, những người con xa xứ cũng nhớ quay về quê xưa, chốn cũ cùng anh chị em, họ hàng tham gia tảo mộ để nhớ về tổ tiên, giáo dục con cháu về lòng hiếu thảo, tri ân nguồn cội.