(GDTĐ) - Đảng sâm, còn có tên gọi là sâm ngọc linh, sâm dây, đẳng sâm, hồng đẳng sâm... là dược liệu có vị ngọt, đắng nhẹ, tính ấm. Đảng sâm tác động trực tiếp vào 2 kinh tỳ và phế, có tác dụng mạnh với tỳ vị, trừ đàm chỉ khái, bổ phế khí.
Đảng sâm từ xa xưa đã được coi là vị thuốc quý trong Y học cổ truyền Việt Nam và trong nhiều quốc gia trên thế giới. Ở nước ta, đảng sâm được xếp vào danh sách 10 loại sâm quý và phổ biến nhất ở nước ta.
Đây là loài thân thảo, sống lâu năm, thân cây phát triển mọc bò trên mặt đất hoặc leo lên các cây, các vật thể xung quanh. Thân cây leo, bên dưới có lông, trên ngọn nhẵn. Lá cây hình trứng nhọn ở đầu. Hoa mọc ở kẽ lá, hình chuông nên đảng sâm thuộc loài hoa chuông.
Bộ phận chứa nhiều dược chất và được dùng để làm dược liệu là phần rễ. Rễ đảng sâm khi phát triển sẽ phình ra thành củ. Củ đảng sâm hình trụ, màu vàng, có nhiều vết sẹo trên thân nhưng có ít nhánh và rễ phụ.
Củ đảng sâm có thể dùng tươi, phơi hoặc sấy khô để dùng dần, thái lát hoặc nghiền thành bột và mang nấu thành cao đảng sâm. Có nhiều cách chế biến và sử dụng dược liệu này, nhưng một trong những cách phổ biến nhất là làm trà đảng sâm.
Đông y thường sử dụng đảng sâm để làm thuốc bổ cho người ho nhiều do yếu phổi (phế hư khái thấu), chữa thiếu máu, tiêu chảy do chức năng tiêu hóa suy nhược (tỳ hư tiết tả) hoặc ăn uống không tiêu, đau bụng, sôi bụng…
Bộ phận đảng sâm dùng làm thuốc là rễ, đào rễ đem về rửa sạch hết đất cát, cắt bỏ đi phần đầu rễ và rễ con, phơi/sấy cho hơi khô, lăn cho mềm, sau đó lại tiếp tục phơi /sấy đến khi được khô hẳn.
Loại trà thuốc Đảng sâm
Đảng sâm + đại táo: Đảng sâm 30gr, hoàng kỳ 15gr, đại táo 9gr. Sắc các loại với nước uống ăn táo và uống trà. Trà hỗ trợ trong điều trị cơ thể suy nhược, người vô lực mệt mỏi, khí hư, huyết hư.
Đảng sâm song hoa trà: Đảng sâm 30gr, ngũ vị tử 9gr, kim ngân hoa. Sắc các vị với nước đun sôi nhiều lần, uống từ từ thay trà. Trà đảng sâm kết hợp với kim ngân và ngũ vị dùng cho người gặp tình trạng bệnh ho nhiều, ho dai dẳng lâu ngày, ho do phế nhiệt, phế hư, hen suyễn.
Đảng sâm hoàng mễ trà (gạo rang): Đảng sâm 30gr, hoàng mễ (gạo rang) 30gr nấu cùng với 800ml nước, đun còn 250ml uống từ từ thay trà. Cách ngày dùng uống 1 thang. Trà đảng sâm mễ trà phòng ngừa và điều trị tỳ dương hư, ăn uống kém, chán ăn, mệt mỏi, chân tay giá lạnh, sợ rét, ăn uống không tiêu, sôi bụng, đau bụng, tiêu chảy…
Lưu ý, người bệnh cần tham vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng các loại trà đảng sâm.