Lithium là một trong những nhân tố then chốt trong lĩnh vực sản xuất năng lượng cho xe điện (EV). Ảnh: AFP
Với tư cách là quốc gia thống trị trong ngành công nghiệp tinh chế lithium, Trung Quốc đang tìm cách nắm giữ nhiều hơn thứ kim loại quý giá này thông qua việc thâu tóm các mỏ địa chất trên khắp thế giới.
Theo dữ liệu do Rystad Energy và Benchmark tổng hợp, trong hai năm qua, các công ty Trung Quốc đã chi 4,5 tỷ USD mua cổ phần tại gần 20 mỏ lithium, hầu hết ở châu Mỹ Latinh và châu Phi. Các quốc gia như Mali và Nigeria cũng được Bắc Kinh chọn làm nơi “gửi vàng”.
Giữa “cơn khát” lithium toàn cầu, Việt Nam đã định hướng đầu tư khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên lithium với mục tiêu phát triển bền vững. Ngày 12/12/2021, UBND tỉnh Hà Tĩnh và Tập đoàn Vingroup đã tổ chức lễ khởi công nhà máy sản xuất pin VinES tại Khu Kinh tế Vũng Áng với tổng mức đầu tư lên tới 4.000 tỷ đồng.
Nhà máy VinES được đánh giá là nhà máy sản xuất pin đầu tiên và hiện đại nhất tại Việt Nam. Theo hãng tin Sputnik (Nga), việc xây dựng nhà máy VinES hoàn toàn phù hợp với chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam, đồng thời cho thấy Việt Nam đã xuất phát trong cuộc chạy đua năng lượng sạch bằng cách khai thác các lợi thế khoáng sản của mình.
Tập đoàn Pan Asia Metals, chuyên về khai thác lithium ở Đông Nam Á, đang cân nhắc khả năng phát triển một cơ sở chuyển đổi lithium độc lập tại Việt Nam gần nhà máy pin VinES tại Việt Nam.
Hãng tin Reuters cho biết, Pan Asia Metals đã ký biên bản ghi nhớ (MoU) không ràng buộc với công ty VinES Energy Solutions của Việt nam. Thỏa thuận ban đầu sẽ kéo dài 36 tháng và hai phía sẽ xem xét năng lực sản xuất hàng năm (từ 20.000 – 25.000 tấn/năm) đối với lithium carbonate và/hoặc lithium hydroxide.
Nếu dự án được đề xuất có kết quả khảo sát tích cực thì Pan Asia Metals và VinEs Strategy Solution có thể sẽ tiến tới một thỏa thuận bền vững hơn.
Việt Nam đang có các điều kiện thị trường hoàn hảo để đạt được lợi thế vượt trội so với ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc. Ảnh: Newsweek
Trong khi đó, giới chuyên gia nhận định, với trữ lượng lithium nhất định trong tay, Việt Nam đang nắm tài nguyên quan trọng đối với ngành xe điện (EV). Thị trường xe điện thế giới đã đạt giá trị 370,86 tỷ USD trong năm 2021 và dự kiến sẽ đạt 1298,32 tỷ USD vào năm 2027, đạt tốc độ CAGR là 23,35% trong giai đoạn dự báo 2022-2027.
Theo Hội đồng quốc tế về giao thông sạch (ICCT), Việt Nam có tiềm năng trở thành quốc gia dẫn đầu về sản xuất xe điện trong khuôn khổ các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là thị trường xe điện hai bánh (E2W). Thị trường E2W của Việt Nam đang lớn thứ hai thế giới (chỉ sau Trung Quốc) và thuộc hàng lớn nhất, cũng như phát triển nhanh nhất ở khu vực ASEAN.
Còn theo nhà phân tích Hugh Harsono từ Đại học California, Berkeley trên tạp chí Diplomat, vị thế ngày càng quan trọng của Việt Nam với tư cách là nhà sản xuất xe điện, tầm quan trọng trong chuỗi cung ứng pin xe điện và lượng người tiêu dùng EV ngày càng tăng, đang tạo ra các điều kiện thị trường hoàn hảo giúp Việt Nam tạo được lợi thế vượt trội so với ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc.
“Việt Nam sở hữu hầu hết các yếu tố cần thiết để trở thành một nhân tố quan trọng trong chuỗi cung ứng xe điện toàn cầu dù còn cả một chặng đường dài phía trước.
Vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong cả sản xuất và tiêu thụ xe điện sẽ sớm đưa nước này trở thành một trong những thị trường xe điện năng động nhất thế giới, có khả năng phá vỡ sự thống trị hiện tại của Trung Quốc đối với hệ sinh thái xe điện ở cả hai cấp độ ” - Nhà phân tích Hugh Harsono từ Đại học California, Berkeley nhận định trên tạp chí Diplomat.
Cũng theo ông Harsono, Việt Nam có khả năng tạo ra tác động đáng kể trong hệ sinh thái EV của thế giới với tư cách vừa là nhà sản xuất, vừa là người tiêu dùng.
Thậm chí ở mức độ đảm bảo chuỗi cung ứng EV, Việt Nam cũng sẽ giúp người tiêu dùng toàn cầu ngày càng giảm sự phụ thuộc vào các nhà sản xuất và cung cấp vật liệu từ Trung Quốc.