Thầy Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng trường Marie Curie, Hà Nội cho rằng, ngành nghề kinh doanh có điều kiện là những ngành nghề phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng... Luật Đầu tư năm 2020 quy định 227 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện.
Lịch học thêm dày đọc khiến học sinh mụ mị, áp lực. (Ảnh minh hoạ: GDTĐ)
Ở lĩnh vực giáo dục, nhiều năm nay có hiện tượng dạy thêm tràn lan, gây bức xúc trong dư luận. Học yếu phải học thêm đã đành, học giỏi cũng phải học thêm, học đến mức các con mệt mỏi, u uất, mất cả thời gian nghỉ ngơi cần thiết. Các con muốn đi học thêm cũng có. Bố mẹ bắt đi học thêm cũng có. Tệ hại nhất là giáo viên ép học trò đến lớp của mình để học thêm...
Khái niệm "học thêm tràn lan" được hiểu là quá mức cần thiết do bố mẹ hoặc thầy cô ép buộc. Do đó, kiến nghị đưa dạy thêm, học thêm vào quản lý như một ngành nghề kinh doanh có điều kiện là không nên.
"Việc 'dạy thêm tràn lan' là điều nhức nhối nhưng không ảnh hưởng quốc phòng, an ninh, cũng không ảnh hưởng trật tự, an toàn xã hội; không làm tổn hại nhiều đến đạo đức... Vì thế không cần thiết thêm một ngành kinh doanh có điều kiện", ông nêu quan điểm.
Bộ GD&ĐT đã có thông tư về chống dạy thêm tràn lan, nhiều địa phương cũng đưa ra giải pháp, nhưng chưa thực sự làm tốt. Vì sao chưa làm tốt? Cần đi tìm nguyên nhân, giải quyết từng vấn đề tận gốc và khắc phục dần, chứ không nên xem nó như một ngành nghề như các ngành nghề khác, dù là "có điều kiện".
Theo thầy Nguyễn Tùng Lâm - Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội, ở tiểu học, tình trạng phụ huynh bị ép cho con học thêm phổ biến hơn ở bậc học trên. Tuy nhiên, thực chất, học sinh không cần thiết phải học thêm. Nhất là với những học sinh đã học hai buổi/ngày thì mọi yêu cầu học tập hầu như giải quyết tại trường.
Thầy Lâm ủng hộ việc siết chặt quản lý và có chế tài nghiêm khắc hơn với trường hợp "ép buộc" học sinh học thêm hoặc dạy trước, mang kiến thức chính khóa ra dạy ở lớp dạy thêm. Việc này hành lang pháp lý đã có, chỉ còn vấn đề thực thi, chế tài thế nào, không cần thiết ban hành thêm quy định dạy thêm là nghề kinh doanhh có điều kiện
Thầy Tùng Lâm cũng chia sẻ những nguyên nhân dẫn đến dạy thêm tràn lan do tâm lý chạy theo điểm số (của phụ huynh), áp lực thành tích (do giáo viên bị áp thi đua) và quan trọng hơn là áp lực thi chuyển cấp, thi tốt nghiệp, tuyển sinh đại học quá nặng nề khiến ở các bậc THCS, THPT.
Sẽ sửa quy định dạy thêm
Vụ trưởng Giáo dục Trung học Nguyễn Xuân Thành cho biết, Bộ GD&ĐT đang có hướng sửa Thông tư 17 theo hướng giải quyết vướng mắc trong việc cấp phép cho các tổ chức dạy thêm. "Nếu nó được đưa vào luật như một ngành nghề kinh doanh có điều kiện thì vướng mắc này sẽ dễ xử lý hơn", ông nói.
Bộ GD&ĐT không cho phép các trường tăng tiết dạy, môn học so với chương trình đã quy định. Việc các nhà trường tăng tiết thu thêm tiền, bản chất chính là dạy thêm, học thêm. Bộ GD&ĐT cũng nhiều lần yêu cầu các cơ sở giáo dục thực hiện đúng với Thông tư 17 quy định về vấn đề dạy thêm, học thêm.
Để hạn chế tình trạng này, Bộ GD&ĐT đã và đang đổi mới quy định về kiểm tra đánh giá học sinh (gồm cả thường xuyên và định kỳ), đổi mới thi tốt nghiệp THPT nhằm đánh giá đúng và khích lệ thầy trò theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất chứ thay vì tiếp nhận kiến thức thuần túy. Với yêu cầu mới này, việc luyện thi theo cách truyền thống trước đây sẽ dần không còn phù hợp.
Việc đổi mới này không giúp chấm dứt ngay việc dạy thêm, học thêm tràn lan nhưng sẽ có tác động lớn đến động cơ học thêm của học sinh, của phụ huynh, ông Thành cho hay.