Thầy Nhiệt tâm sự: “Sau khi mua được máy phát điện, tôi nhờ bà con đến đắp đập, nắn dòng nước và dẫn dây điện về điểm trường. Sau vài ngày đắp đập, dẫn dây, ánh sáng điện đầu tiên đã về với bản Nậm Nghẹ. Dân bản thấy thế đã đến hỏi tôi địa chỉ mua máy. Tôi cũng hướng dẫn họ cách lắp máy, đấu dây để sao khỏi chập vì khi ấy, điện đều sử dụng dây trần”.
4 năm công tác tại Nậm Nghẹ, điều thầy Nhiệt tự hào là đã góp phần đưa ánh sáng về với bản. Lớp học sinh đầu tiên thầy dạy cũng đã tốt nghiệp tiểu học. Học sinh Nậm Nghẹ đến trường đông đủ hơn. Thầy trở về điểm trường trung tâm tiếp tục công việc dạy học.
Lớp học xuyên hè
Năm 2013, sau khi huyện Nậm Nhùn được thành lập, Trường Phổ thông cơ sở Hua Bum được tách thành 2 trường THCS và tiểu học. Thầy Nhiệt được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTBT Tiểu học Hua Bum. Đó là thành quả sau 10 năm nỗ lực cống hiến cho sự nghiệp giáo dục nơi vùng biên này.
Lúc ấy, bản Nậm Cười và Nậm Tảng cũng thuộc về xã Hua Bum. Theo thầy Nhiệt, trước đây, 2 bản này không thuộc huyện nào quản lý. Họ là 2 nhóm dân cư ở các tỉnh Lào Cai, Sơn La, Tuyên Quang di cư tự do đến. Họ gần như không có chứng minh nhân dân, trừ một số người lớn tuổi. Các em được sinh ra tại bản lúc bấy giờ gần như tách biệt với xã hội bên ngoài.
Trường Phổ thông DTBT Tiểu học Hua Bum khi đó nhận nhiệm vụ mở lớp tại 2 bản trên. Để dựng lớp, thầy cô phải đi xe máy từ trung tâm xã vào xã Vàng San của huyên Mường Tè. Sau đó, họ đi bộ khoảng 5 tiếng để đến bản Nậm Cười.
“Sau quãng thời gian đi xe, chúng tôi lại cùng dân bản vác vật liệu lên đến điểm trường. Nhờ dân giúp, nên trường cũng nấu cơm để cảm ơn. Khi ấy, mỗi bữa chúng tôi phải nấu hết bao gạo 50kg”, thầy Nhiệt cho biết thêm.
Dân góp công dựng lớp, thầy cô nhà trường tranh thủ làm giấy khai sinh cho học sinh. Để làm được việc này không hề dễ vì người dân không có hộ khẩu trong xã. Rất nhiều em hơn 10 tuổi mới có cơ hội bắt đầu học lớp 1.
Sau nhiều tháng chuẩn bị cho lớp học tại điểm bản, đến tháng 3/2014, điểm trường Nậm Cười chính thức đi vào hoạt động.
“Vì vào dạy muộn, nên chúng tôi phải tăng cường xuyên hè để hoàn thành nhiệm vụ năm học trước khi bước vào năm học mới”, thầy Nhiệt nhớ lại.
Biết để hiểu và đồng hành
Gần 20 năm gắn bó với vùng biên Hua Bum, những điều về mảnh đất này thầy Nhiệt đều biết rõ. Thầy biết được quá trình thành lập bản, tập tục sinh sống của người dân. Thầy biết luôn cả cách người dân đặt tên cho từng bản…
“Có một số bản như Nậm Nghẹ, Nậm Cười hay Nậm Tảng, tôi được nghe kể lại là bắt nguồn từ tiếng dân tộc Thái. Nậm là nước, còn từ đứng sau phụ thuộc vào tiếng vang của một con thác to nhất khu vực”, thầy Nhiệt chia sẻ.
Chính vì biết nhiều về Hua Bum nên đối với những giáo viên trẻ, mới đến, thầy Nhiệt đều chia sẻ. “Tôi động viên để thầy cô biết được những khó khăn của Hua Bum. Tôi mong thầy cô sẽ thấu hiểu và đồng hành, góp sức cho giáo dục vùng biên này”, thầy Nhiệt nói.
Thầy Quách Văn Xiêm, giáo viên Trường Phổ thông DTBT Tiểu học Hua Bum chia sẻ: “Khi lên đây công tác, tôi được thầy Nhiệt giúp đỡ rất nhiều. Thầy chia sẻ cho chúng tôi biết và hiểu tập tục của địa phương. Từ đó, nhiều khi bản có việc, chúng tôi lại xuống bản hỏi thăm, động viên bà con”.
Ông Chẻo Sần Phạ, Trưởng bản Nậm Cười nói: “Thầy cô ở đây ai cũng tốt. Họ luôn giúp đỡ dân bản. Còn thầy Nhiệt, dù là Hiệu trưởng nhưng vẫn thường xuyên đến thăm bản, thăm học sinh tại điểm trường. Chính vì thế, bà con dân bản cũng rất quý thầy”.
Còn với thầy Nhiệt, chứng kiến Hua Bum từ mảnh đất gian khó cho đến những đổi thay hiện tại không khỏi vui mừng: “Thấy Hua Bum từng bước đổi thay, trường học được xây dựng khang trang là tôi mừng. Và mừng hơn khi tỷ lệ học sinh đến trường đúng độ tuổi ngày càng cao. Học sinh người Mảng, người Dao đều đã có nhiều nỗ lực và đạt nhiều thành tích trong học tập”.
Chúng tôi rời Hua Bum khi Mặt trời gác núi. Phía xa, những làn sương chiều mờ mờ mỗi lúc một dày thêm. Con đường nhựa dẫn chúng tôi qua Hua Bum về thẳng thị trấn Mường Tè. Những đổi thay từ cuộc sống của người dân Hua Bum làm chúng tôi vui hơn và thầm mong trong tương lai không xa, cuộc sống của bà con nơi đây sẽ thêm phần khởi sắc.