Biếc xanh cành lộc

Tục hái lộc ở quê hay ở thành phố đều tạo điểm nhấn cho không gian ngày Tết, giúp con người có được cảm giác vui tươi, hân hoan đón chào năm mới cùng gia đình, tạo sự gắn kết và đoàn kết.

Những cành lộc không chỉ là biểu tượng cho sự sinh sôi, phát triển, may mắn, tốt lành, mà còn là tặng phẩm của thiên nhiên mang đến sắc Xuân cho ngôi nhà, khơi gợi hứng thú, khích lệ tâm hồn, bồi đắp niềm hi vọng, lạc quan cho mỗi người. Lưu giữ chút xanh của mùa Xuân, của đất trời cũng là cách để con người bày tỏ tình yêu, sự tôn vinh đối với thiên nhiên.

Người dân đến chợ đình Bích La xã Triệu Đông (Triệu Phong, Quảng Trị) để xin lộc đầu năm. Ảnh minh họa: ITN.

Nỗi niềm cành lộc

Tục hái lộc đầu năm là nét đẹp văn hóa, nhưng nay biến tướng. Người ta săn tìm cành to, nhổ cả gốc, tàn phá thiên nhiên. Lộc đâu không thấy, chỉ thấy xơ xác, rác bừa bãi. Thực ra, thiên nhiên không câm lặng mà nó luôn có kênh biểu đạt, giao tiếp rất phong phú và đa dạng.

Mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên là mối quan hệ tương liên, hỗ trợ lẫn nhau chứ không phải con người tìm cách áp đặt, thể hiện vai trò trung tâm, thống lĩnh/ làm chủ thiên nhiên.

Thói quen hái lộc bừa bãi tiềm ẩn rất nhiều rủi ro đối với sự phát triển của cây cối, gây mất cân bằng trong hệ sinh thái. Khi cây bị gãy cành hoặc suy yếu, chúng dễ bị sâu bệnh tấn công và ảnh hưởng xấu đến cảnh quan môi trường, tổn thất về mặt kinh tế.

Về mặt tâm linh, lộc ở đây cần được hiểu như là lộc của tâm hồn, lộc của tình yêu thương đối với thế giới tự nhiên. Chỉ khi lộc này đâm cành nhánh bên trong con người, nó mới thể hiện mùa thơm và quả ngọt của tâm hồn.

Lộc dù được hiện thực hóa qua cành lộc nhưng thực chất nó là biểu trưng của niềm tin, hi vọng và sự hứng khởi. Vì thế, cha ông ta mới gọi là hái lộc, chứ không gọi là chặt/bứt/bẻ lộc. Hành động hái lộc tự thân đã thể hiện trong đó sự trân trọng, nâng niu, bảo vệ thiên nhiên.

Thay vì hái lộc tự do, chúng ta có thể mua một chậu cây nhỏ hoặc trồng cây trước Tết, sau Giao thừa đưa vào nhà, đó cũng là cách hưởng lộc, tạo lộc và nhen nhóm thêm màu xanh cho đất trời.

Bởi cây cối cũng như các sinh vật trong thế giới tự nhiên đều có đặc tính bao dung, cho đi mà không cần nhận lại, không đố kị, không tranh chấp. Cây cối có khả năng tái tạo nguồn sống thông qua việc chiết/cắt, một chồi mầm sẽ xuất hiện và phát triển ngay điểm chiết/cắt. Sự chọn lọc tự nhiên của cây như thế này hoàn toàn phù hợp với quá trình sinh trưởng, tiến hóa.

Hái lộc đầu Xuân là nét đẹp truyền thống nhưng cần được thực hiện đúng cách. Ngày Tết, nhà nhà chỉ cần một cành lộc nhỏ xíu là đủ ấm lòng và đủ nhen lên sự sống mới cho cây. Hái lộc đúng cách không chỉ mang lại niềm vui, may mắn, mà còn giúp bảo vệ thiên nhiên.