Có hai vấn đề cần đặc biệt quan tâm. Nếu trả được trợ cấp cao hơn cho người lao động theo phương án 2 sẽ rất tốt. Bởi như vậy sẽ khuyến khích được người ta tinh giản biên chế, nghỉ trước tuổi; điều đó cũng tạo cho người ta cơ hội kiếm việc làm, ổn định cuộc sống cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu và hưởng lương hưu theo chế độ. Đó là phương án rất tốt, nếu làm được sẽ rất hiệu quả.
- Tuy nhiên, vấn đề quan trọng ở chỗ nguồn lực ở đâu để thực hiện? Đó là một vấn đề. Điều này cũng được cơ quan soạn thảo, Bộ Nội vụ chỉ rõ. Chi trả mức cao hơn cho người lao động cũng đồng nghĩa với việc ngân sách chi trả lớn, vậy thì nguồn lực ở đâu để thực hiện?
Mặt khác, nếu đưa ra chủ trương tốt như vậy, nhưng lại cứ giao cho địa phương, nhưng địa phương lại không có nguồn lực thực hiện, hoặc nơi có, nơi không, dẫn đến mâu thuẫn, người lấy trước, người lấy sau, gây mất công bằng, bình đẳng. Do vậy, việc này cần phải thống nhất chủ trương lấy nguồn lực từ ngân sách trung ương, không để địa phương tự lo.
Bên cạnh đó, cũng phải quy định rõ trong vòng bao nhiêu ngày, ví dụ trong vòng 1 tháng có quyết định, phải trả đủ tiền cho tôi và phải lấy một lần. Tại sao? Vì như thế người ta mới có vốn liếng để tạo việc làm mới. Còn nếu cứ trả rải rác mỗi tháng 1,8 triệu đồng, hoặc nửa tháng lương hiện hưởng, thì người ta chỉ dùng vào chi phí ăn ở hằng ngày mà không làm được gì khác. Việc này phải tính toán phương án rất kỹ.
- Để chủ trương này thực sự mang lại hiệu quả, theo ông, điều quan trọng nhất ở đây là gì?
Điều quan trọng nhất, khi đã ra quyết định là phải có tiền, còn nếu không có tiền thì đừng làm. Đến an sinh xã hội, giao cho địa phương để chống dịch trước đây mà địa phương có, địa phương không, nơi trả được, nơi không. Đến bây giờ còn giải quyết chưa xong tồn tại. Đừng đưa ra một tuyên ngôn, nói thì rất hay, nhưng tổ chức thực hiện buộc phải có nguyên tắc. Tôi ủng hộ cả hai phương án ban soạn thảo đưa ra, nhưng phải giải quyết được điều căn cơ đó.
“Với những trường hợp khi vi phạm, có khuyết điểm do yếu tố khách quan, không vì lợi ích cá nhân, thì nên xem xét, tiếp tục giữ họ lại công tác. Còn với những người có chức vụ, nếu vi phạm khuyết điểm dù rất nhỏ thôi, nhưng lại có yếu tố vụ lợi, tư lợi cá nhân, làm hại đến lợi ích tập thể, lợi ích nhà nước, thì phải cho ra khỏi bộ máy”. TS. Bùi Sỹ Lợi
Mặt khác, cũng phải giáo dục, tuyên truyền, vận động trong cán bộ, công chức, viên chức phải thấu rõ được mục tiêu, ý nghĩa của tinh giản biên chế, cải cách tiền lương. Bên cạnh đó, những người bị kỷ luật phải ưu tiên tinh giản trước như tôi vừa đề cập. Vì đã có khuyết điểm thì anh ở lại làm cái gì. Trong khi đó, người có năng lực, tận tâm với công việc có khi lại về, vì dòng chảy hiện nay đang có sự dịch chuyển từ khu vực công sang khu vực tư.
Vấn đề quan trọng là tinh giản biên chế, giảm nhẹ bộ máy để hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo ra động lực phát triển. Muốn vậy, người có trí tuệ, có năng lực sáng tạo phải được giữ lại. Còn nếu giữ người kém, đẩy người tốt ra khỏi bộ máy sẽ để lại những hệ luỵ. Lâu nay tình trạng này xảy ra không ít. Do vậy, cần khắc phục cho được tình trạng không làm chuyển biến nhận thức, không tạo ra sự đồng thuận, không khách quan, minh bạch, công khai, dẫn đến mâu thuẫn, rồi có khi lại làm thụt lùi, mất đi ý nghĩa, mục tiêu của tinh giản biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của cơ quan, đơn vị.
- Cảm ơn ông!
Điều quan trọng khi tinh giản biên chế, cho nghỉ trước tuổi là phải công khai, minh bạch. Vai trò của người đứng đầu cũng như cấp uỷ, chính quyền, công đoàn cũng phải rất mạnh, trên cơ sở đánh giá một cách khách quan, công tâm.