Đề cao giá trị giáo dục
“Những đứa con oan nghiệt” - kịch bản đã được nhiều đơn vị nghệ thuật ở nhiều loại hình sân khấu lựa chọn dàn dựng trước đây. Đi đến đâu, thái độ “tuyên chiến” với môi trường xấu nhằm giành lại nhân cách cho con người của tác giả vở kịch cũng được sự đồng tình của khán giả.
NSND Doãn Hoàng Giang từng nói: “Đừng trách con người mà phải trách môi trường”. Một triết gia từng nói, kẻ xấu có trăm ngàn thủ đoạn để xấu thì người tốt cũng cần có trăm ngàn “thủ đoạn” để tốt mới mong tồn tại. Doãn Hoàng Giang thông qua “Những đứa con oan nghiệt” gửi đi một lời kêu gọi, để “con người đừng bị hiền lành một cách ngu ngốc” và để “người thiện biết trăm ngàn phương cách để tốt” - thì hãy cho con người một môi trường sống tử tế.
Một kịch bản quá nổi tiếng, song vẫn thấy hấp dẫn với cách dàn dựng rất riêng của NSND Hoàng Quỳnh Mai. Câu chuyện xưa mang tính dân gian, nhưng qua cách dàn dựng và thể hiện thì lại làm nổi bật một chân lý mà tác phẩm muốn khẳng định. Đó là vai trò quan trọng của môi trường giáo dục, cũng như bài học về quy luật nhân - quả, gieo nhân nào gặt quả đấy, môi trường giáo dục tốt sẽ nhận về nhân cách đẹp và ngược lại.
Quy luật mà vở diễn truyền tải khiến khán giả nhớ lại đánh giá nổi tiếng của một triết gia về cuộc chiến của Thành Cát Tư Hãn tròn 800 năm trước. Khi đó, kẻ cai trị thành phố Otrar của Khwarezmia đã giết 499 người trong đoàn lạc đà Mông Cổ phái đến để thiết lập quan hệ: “Kẻ nào gieo hạt mầm khô thì không có thu hoạch, nhưng kẻ nào gieo mầm thù oán thì phải nhận thành quả là sự hối hận”.
Chuyển tải triết lý giáo dục thông qua câu chuyện nhuốm màu bi kịch nhưng theo dõi vở diễn, người xem không thấy sự khô cứng, giáo điều. Ngược lại, công chúng được tiếp nhận mạch diễn một cách nhẹ nhàng. Đặc biệt, vở cải lương đi sâu lột tả diễn biến tâm lý nhân vật, những dằn vặt sâu kín của tướng cướp Tư chớp - người duy nhất biết và chung sống với bí mật đánh tráo hai đứa trẻ.
“Dù đề tài câu chuyện không mới, nhưng đã luận giải được một cách mạch lạc về sự hình thành của thiện - ác, đen - trắng, ánh sáng - bóng tối nơi mỗi người. Hạt mầm tốt mà bị gieo trên đất xấu thì khó xanh tươi, cũng như ở bất cứ thời đại nào thì con người cũng cần được giáo dục trong môi trường tốt”.
- NSND Hoàng Quỳnh Mai
Xuyên suốt vở diễn, những đối thoại giúp lột tả sâu sắc hơn mối quan hệ giữa nhân - quả, giữa tiền bạc và trí tuệ, âm mưu và duyên nghiệp… Đạo diễn cũng khéo léo lồng gắn nhiều chi tiết hóm hỉnh để “cuộc sống hoá sân khấu”. Đặc biệt sự xuất hiện của múa đương đại. kết hợp cách xử lý âm nhạc hiện đại theo tiết tấu dồn dập đã làm nên hình thức thể hiện mới mẻ cho vở diễn.
Câu chuyện tưởng như xưa cũ nhưng đạo diễn và ê kíp sáng tạo của “Những đứa con oan nghiệt” đã mang tới cho khán giả, cũng như mọi gia đình những suy ngẫm về vấn đề thời sự là giáo dục - vun đắp nhân cách con người.