Khám phá tháp cổ nghìn năm miền biên viễn xứ Nghệ

Ba trong bốn tháp Phật cổ hàng nghìn năm tuổi ở bản Yên Hoà xã Mỹ Lý (Kỳ Sơn – Nghệ An) sụp đổ, còn lại duy nhất một bảo tháp là tuyệt tác của kiến trúc Phật giáo xưa. Thật không ngờ, ở xã biên giới như Mỹ Lý lại có được quần thể tháp tuyệt đẹp và linh thiêng này.

Tháp Phật cổ ở bản Yên Hoà vốn chứa đựng bí mật cả nghìn năm nay, cũng là bảo tháp linh thiêng đối với bà con dân tộc Thái ở xã biên giới Mỹ Lý. Xã Mỹ Lý cách thị trấn Mường Xén chỉ trên 50 cây số, nhưng là một trong những xã biên giới có địa hình phức tạp nhất nên chúng tôi phải men theo dòng sông Nậm Nơn huyền thoại xuôi theo dòng nước trên một chiếc thuyền độc mộc để cập bản Yên Hoà.

Bản Yên Hoà, đúng như cái tên được đặt, tất cả đều tĩnh mịch. Thi thoảng, phải giỏng tai nghe mới thấy đâu đó tiếng dệt vải, tiếng nô đùa của trẻ trên lưng chừng núi. Tiếng động chủ yếu ở bản biên giới là tiếng chim hót, tiếng gió thổi và tiếng nước xoáy của dòng Nậm Nơn.

Tháp cổ hiện ra trước sự ngỡ ngàng. Tháp cao trên 30 mét, rất cổ kính và uy nghi. Người ngoài vào bản, không ai có thể bỏ qua ngôi bảo tháp kỳ lạ với lối kiến trúc cổ xưa rất khó hiếm gặp ở Việt Nam. Người trong bản giới thiệu, tháp xây từ những năm 1008, nghĩa là cách ngày nay trên một nghìn năm.

Tháp cổ được xây dựng bằng gạch đặc trộn mật. Tháp cao, chân tháp lớn và nhỏ dần theo từng tầng, phía trên cùng nhọn hoắt. Trên mỗi tầng tháp đều có những hoa văn lạ, có hình Phật chắp tay. Tất cả những hoa văn lẫn thiết kế đều rất tỉ mỉ.

Ở cạnh tháp cổ có một cây bồ đề khá lớn, nhưng theo người dân địa phương, cây bồ đề này chỉ là “cây con” sau khi “cây bố” bị chết khoảng 100 năm trước. Tháp cổ bây giờ đã lung lay và người ta cũng lo cổ tháp nghìn năm tuổi bị xoá sổ khỏi đất Kỳ Sơn này.

Trước đây Mỹ Lý không chỉ có một bảo tháp như, mà có đến 3 tháp cổ ở các bản Xiềng Tắm, Tả Lày và Xiềng Trên nhưng 3 ngôi cổ tháp đó đã sụp đổ. Và không biết từ lúc nào, tháp cổ Mỹ Lý trở thành điểm đến tuy không ít khó khăn xa cách nhưng vô cùng thú vị, bởi giá trị lịch sử của cổ tháp và sự phong phú của một bản viễn sơn biên giới với đặc thù văn hoá của người Thái miền Tây xứ Nghệ.