Chanh là loại quả quen thuộc với người Việt, không chỉ làm tăng hương vị cho món ăn, nó còn có nhiều lợi ích tốt cho sức khoẻ.
BSCK2 Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM (cơ sở 3) cho biết, chanh chứa nhiều vitamin C và chất chống oxy hóa thuộc nhóm flavonoid (polymethoxylated flavones trong chanh nhiều gấp 20 lần rau quả thông thường). Do đó chanh có chức năng giải độc, bảo vệ thành mạch, tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế tác hại của những gốc tự do để làm chậm sự lão hóa.
Lợi ích sức khoẻ của quả chanh
Nguồn chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa là các hợp chất quan trọng trong việc bảo vệ các tế bào chống lại các phân tử gốc tự do. Khi tồn tại ở số lượng lớn, các gốc tự do có thể làm hỏng các tế bào trong cơ thể, gây ra nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim, tiểu đường và nhiều loại ung thư.
Chanh nhiều hợp chất hoạt động có chức năng như chất chống oxy hóa trong cơ thể, bao gồm flavonoid, limonoid, kaempferol, quercetin và axit ascorbic.
Tăng cường hệ miễn dịch
Chanh nhiều vitamin C, một chất dinh dưỡng có thể giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn. Trong một số các nghiên cứu ở người, việc uống vitamin C giúp rút ngắn thời gian và mức độ nghiêm trọng của bệnh cảm cúm thông thường.
Ngoài ra, vitamin C có thể giúp vết thương phục hồi nhanh hơn bằng cách giảm viêm và kích thích sản xuất collagen- một loại protein thiết yếu hỗ trợ sửa chữa vết thương. Bên cạnh vitamin C, chanh cũng là nguồn chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ thống miễn dịch bằng cách bảo vệ các tế bào, chống lại tổn thương do gốc tự do.
Cải thiện sức khỏe làn da
Chanh có một số tính chất có thể thúc đẩy làn da khỏe mạnh. Loại quả này có hàm lượng vitamin C cao, loại vitamin cần thiết để tái tạo collagen trong cơ thể. Collagen là loại protein giữ cho làn da săn chắc và khỏe mạnh. Một quả chanh cỡ trung bình nặng khoảng 67 grams cung cấp hơn 20% RDI cho chất dinh dưỡng này.
Giảm tỷ lệ mắc bệnh tim
Bệnh tim là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Nghiên cứu cho thấy chanh có thể làm giảm một số yếu tố nguy cơ bệnh tim. Chanh có nhiều vitamin C, có thể giúp hạ huyết áp, yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim
Ngoài ra, vitamin C có thể chống xơ vữa động mạch – sự xuất hiện của các mảng bám tích tụ trong động mạch, gây tắc nghẽn động mạch gây ra bệnh tim.
Ngăn ngừa sỏi thận
Sỏi thận là những tinh thể khoáng nhỏ tích tụ thường gây đau đớn tồn tại trong cơ thể. Chúng có thể hình thành bên trong thận khi chất lượng nước tiểu quá đặc hoặc khi cơ thể có hàm lượng khoáng chất tạo đá cao, chẳng hạn như canxi.
Những loại trái cây có múi như chanh có nhiều axit citric, có thể ngăn ngừa sỏi thận bằng cách tăng mức độ citrate và loại bỏ các khoáng chất tạo đá trong nước tiểu. Một nghiên cứu cho thấy những người ăn nhiều trái cây thuộc họ cam chanh có nguy cơ bị sỏi thận thấp hơn đáng kể
Tăng cường hấp thụ sắt
Sắt là chất dinh dưỡng thiết yếu để tạo ra các tế bào hồng cầu và vận chuyển oxy đi khắp cơ thể bạn. Nồng độ sắt trong máu thấp có thể gây thiếu máu. Các dấu hiệu thiếu máu do suy giảm sắt bao gồm mệt mỏi, khó thở khi tập thể dục, xanh xao, khô da và rụng tóc.
Những người ăn chay hoặc thuần chay có nguy cơ thiếu sắt cao hơn, vì các sản phẩm từ thực vật có chứa một dạng sắt được hấp thụ kém hơn so với nguồn sắt từ các sản phẩm động vật. Thực phẩm giàu vitamin C như chanh, có thể giúp ngăn ngừa thiếu máu do suy giảm sắt bằng cách cải thiện sự hấp thu sắt từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Một nghiên cứu ở những người theo chế độ ăn chay cho thấy uống một ly nước chanh khoảng 250ml cùng với bữa ăn giúp tăng khả năng hấp thụ sắt thực vật.
Giảm tỷ lệ ung thư
Ung thư là căn bệnh nguy hiểm, gây ra bởi sự phát triển bất thường của một số tế bào. Các loại trái cây có múi như cam chanh chứa hợp chất được cho là có thể làm giảm nguy cơ ung thư. Ví dụ như flavonoid - hoạt động như một chất chống oxy hóa - có thể giúp ngăn chặn sự xuất hiện của các đột biến gen gây ung thư.
Bài thuốc từ quả chanh
- Múi chanh với muối ăn dùng ngậm chữa ho viêm họng.
- Cảm nóng, phiền khát: Nước chanh 30 ml hòa nước uống.
- Ho nhiều đờm: Chanh 2 quả thái vụn, tra đường phèn vừa phải, hấp cách thủy ăn.
- Bài thuốc xông chữa cảm cúm, nhức đầu: Lá chanh, lá bưởi, lá tre, cúc tần, hương nhu mỗi thứ 50g, bạc hà 20g, sả 2 củ, tỏi 3 nhánh. Tất cả dùng tươi cho vào nồi nấu nước sôi, rồi xông cho đổ mồ hôi.
Lưu ý khi sử dụng chanh
Bác sĩ Vũ cho biết, việc uống nước chanh quá liều lượng hoặc thiếu khoa học có thể dẫn đến những tác dụng phụ, gây hậu quả không tốt cho sức khoẻ.
Axit citric trong chanh có thể làm mòn men răng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng khi bạn tiêu thụ chanh nhiều và thường xuyên. Khi uống nước chanh nên dùng ống hút để uống nước chanh và súc miệng với nước sạch sau khi uống.
Một số người có thể bị trào ngược axit do ăn chanh hoặc uống nước chanh do tính axit cao của loại quả này. Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa khác có thể bao gồm ợ nóng, buồn nôn, nôn và khó nuốt.
Ngoài ra, nước ép trái cây có múi và nước chanh có thể khiến vết loét miệng bị kích ứng và trở nặng hơn.