-> Một niềm khát khao tự nhận thức bản thân, nhưng tác giả chỉ dừng lại ở đó vì còn nặng long đi tìm câu trả lời cho nguồn gốc của tình yêu.
“Em cũng không biết nữa – Khi nào ta yêu nhau”
-> Người phụ nữ thể hiện rõ nỗi băn khoăn về khởi nguồn của tình yêu và thể hiện tâm lý hồn nhiên, nữ tính của tác giả.
– Xuân Quỳnh đã lấy chính quy luật tự nhiên để tìm ra nguồn gốc của sóng, của tình yêu, gợi lên những bí ẩn của tình yêu cần khám phá.
“Sóng bắt đầu từ gió”
“Gió bắt đầu từ đâu?”
“Em cũng không biết nữa”
-> Tình yêu thường đến rất bất ngờ mà ta khó lòng sắp xếp “một kịch bản” cho điều kỳ diệu đó được, tình yêu sẽ đến một cách tự nhiên mà không báo động trước.
“Khi nào ta yêu nhau”
-> Nhân vật trữ tình đang băn khoăn tự hỏi chính mình một câu hỏi mà vốn muôn đời nào ai lý giải được khi đã dấn thân vào vòng xoáy tình yêu.
– “Dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”: Nghệ thuật tương phản, gợi mở trên nhiều không gian và phạm vi đa dạng khác nhau.
– “Ngày” – “đêm”: thời gian cũng linh động đa dạng khác nhau.
– “Ngày đêm không ngủ được”
=> Từng câu từ thấm đẫm nỗi nhớ dạt dào, da diết, triền miên của sóng với bờ hay của người phụ nữ với tình yêu.
– Người phụ nữ không còn giấu diếm nỗi nhớ của mình thêm được nữa mà trực trào ra bên ngoài cử chỉ, điệu bộ, thói quen hàng ngày một cách trực tiếp, chân thành và, mạnh dạn.
“Lòng em nhớ đến anh”
“Cả trong mơ còn thức”
-> Cách nói thậm xưng thể hiện nỗi nhớ trực trào mãnh liệt bao trùm cả không gian và thời gian, không còn biên giới nào chế ngự được sự bao vây của nỗi nhớ.
– Nghệ thuật tương phản “xuôi – ngược”, “bắc – nam”: Hành trình của con sóng lăn lộn ngược xuôi, vẫy vùng ngoài biển lớn cũng như hành trình tình yêu mà người phụ nữ đang kiếm tìm giữa cuộc đời quá rộng, vô chừng.
=> Đó là tất cả tình cảm thủy chung nơi người con gái với người mình yêu thương. Dù là ở đâu, đi đâu, dù xuôi dù ngược trong bốn phương tám hướng chân trời thì cũng chỉ hướng về một phương anh duy nhất.
– “Con nào chẳng tới bờ … Dù muôn vời cách trở”: Đó vốn là quy luật muôn đời của thiên nhiên, cũng giống như “em” – dù tình yêu có trải qua bao thăng trầm, ngọt bùi, cay đắng thì em cũng vẫn hướng về phương anh với một tình yêu thủy chung duy nhất và em tin bằng tình yêu chân thành rồi sẽ có trái ngọt hoa thơm.
=> Người phụ nữ đang ấp ủ niềm tin, niềm hy vọng vào một hạnh phúc tương lai tuyệt vời, vào cái đích mật ngọt kết tinh của một tình yêu vĩ đại như con sóng kia rồi cũng sẽ tới bờ dù qua bao cách trở.
– “Cuộc đời tuy dài thế / Năm tháng vẫn đi qua”: chính cuộc đời hữu hạn mang đến cho ta cảm giác thật cô đơn và nhỏ bé, bắt đầu có những nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước sự vô cùng của thời gian, cuộc đời.
– “Như biển kia … bay về xa”: người phụ nữ bắt đầu sợ sự đổi thay nơi lòng người khó mà biết trước được. Nhưng khi vượt qua bao phong ba bão táp, qua những hoài nghi, những đổi thay để theo đuổi sự tích cực trong tình yêu và luôn hướng về nhau, cùng nhau phát triển thì tình yêu sẽ có thêm dư vị, sẽ đẹp và đáng trân trọng hơn.
=> Đó là khát khao mãnh liệt và chính đáng của người phụ nữ mong muốn được sống hết mình trong “biển lớn tình yêu” và khát khao hòa nhập tình yêu riêng tư nhỏ bé của mình trong tình yêu chung bao la, rộng lớn.
Xuân Quỳnh luôn có những rung cảm tình yêu rất đời thường mà rất riêng và ta cũng cảm nhận được điều đó qua bài thơ Sóng của bà. Bà chúa thơ tình thể hiện những cảm xúc, rung động tinh tế và những nét đặc trưng trong tình yêu của người phụ nữ mà ta đều thấy mình trong đó. Cảm nhận bài thơ Sóng Xuân Quỳnh còn cho ta thấy được quan niệm tình yêu mới mẻ của Xuân Quỳnh, vượt qua mọi rào cản, hủ tục và quan niệm xưa cũ của xã hội để sống hết mình với tình yêu và luôn khao khát một tình yêu đích thực, chân thành.
– Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng linh hoạt, đa dạng như: tương phản – đối lập, ẩn dụ, nhân hóa.
– Ngôn từ giản dị nhưng giàu sức gợi mở, liên tưởng.
– Thể thơ ngũ ngôn liền mạch.