Theo GS.TS Trương Quốc Bình - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, hiện cả nước có khoảng 40.000 di tích, trong đó có gần 200 di tích quốc gia đặc biệt, hơn 3.000 di tích quốc gia và gần 10.000 di tích cấp tỉnh. Kể từ năm 2009 đến nay, đều đặn mỗi năm Chính phủ công nhận thêm các di tích quốc gia đặc biệt khiến cho việc đón nhận danh hiệu này có xu hướng nhạt dần bởi sự “đại trà hóa”.
Di tích quốc gia, rồi di tích đặc biệt, ngoài ra còn di sản quốc gia, bảo vật quốc gia… cứ mỗi năm lại thêm vài chục di sản, di tích thì còn đâu là hiếm, là đặc biệt. Mà một khi đã công nhận, thì phải kéo theo kinh phí, cơ chế để bảo vệ, trùng tu, gìn giữ.
Chương 5 Luật Di sản quy định về quản lý nhà nước là Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, ở địa phương là UBND các tỉnh có trách nhiệm và giao cho sở chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, trên thực tế các tỉnh sẽ phân cấp quản lý cho các huyện, các huyện lại phân cho phường, xã.
Không có chuyên môn trong lĩnh vực bảo tồn, nên trong quá trình trùng tu di tích có vấn đề gì thì lại đến Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch có văn bản chỉ đạo. Như vụ việc chùa Thổ Hà (Bắc Giang) bị vỡ khối bia cổ 342 năm. Bia cổ vỡ rồi, chỉ còn nước chỉ đạo phục hồi, chứ còn biết làm sao.
Gương vỡ, làm sao có thể lành!.
Cho nên “quý hồ tinh, bất quý hồ đa”, ít mà phát huy được hiệu quả còn hơn nhiều mà đem con bỏ chợ.