Cách học sinh Việt ở Mỹ chọn ngành nghề

Theo Christina, tùy từng gia đình sẽ có định hướng khác nhau cho con cái trong việc chọn ngành, nghề. Xã hội Mỹ đa văn hóa, chủng tộc và có nhiều tầng lớp khác nhau. Nhiều bố mẹ để con tự do lựa chọn nhưng cũng có những gia đình Mỹ gia giáo vẫn hướng nghiệp con sát sao. Phụ huynh châu Á, đặc biệt là Ấn Độ, Trung Quốc và Việt Nam, cũng thường quan tâm và tác động nhiều đến việc con học ngành, nghề gì.

Có con gái ở độ tuổi cần hướng nghiệp, Giáo sư Nguyễn Thanh Liêm, trưởng khoa Tài chính - Kế toán, Đại học Westfield State, bang Massachusetts, muốn con theo y để trở thành bác sĩ. Ngành học này vất vả nhưng đổi lại sẽ đảm bảo cho cô bé tương lai ổn định.

Nguyễn Nam Huyên (SeSe), con gái giáo sư Liêm, học giỏi, hai lần được học vượt cấp. SeSe giỏi đều các môn nhưng yêu thích và nổi trội ở môn Sinh học. Tốt nghiệp thủ khoa trung học, SeSe được học bổng toàn phần vào Đại học bang Connecticut ở tuổi 16.

Giáo sư Liêm cho hay, các chuyên gia ở văn phòng tư vấn trường học hướng nghiệp cho học sinh dựa trên kết quả của bộ công cụ test tính cách, sở thích. SeSe từng làm một số trắc nghiệm để khám phá khả năng bản thân và đo mức độ phù hợp với các ngành nghề.

"Kết quả cho thấy SeSe có thể học bác sĩ hoặc những ngành về nghiên cứu", giáo sư Liêm, hiện ở thành phố Avon, bang Connecticut, kể.

Học được một kỳ, SeSe nhận ra không hứng thú với định hướng ban đầu, tính đổi sang Khoa học môi trường. Tuy nhiên, ngành này mất nhiều thời gian học, mức lương lại không cao. Nghe bố phân tích, nữ sinh đã chuyển sang Kinh tế và Xác suất thống kê, thêm chuyên ngành phụ là Toán.

Theo giáo sư Liêm, các trường ở Mỹ không yêu cầu sinh viên chọn ngành ngay. Sau khoảng hơn một năm đầu học các môn căn bản, nếu thích môn nào, sinh viên mới tập trung đi sâu. Đó cũng là khoảng thời gian giúp họ định hướng xem bản thân thực sự phù hợp với lĩnh vực nào.

Ông cho biết thêm, giống ở trung học, các đại học cũng có advisor (người cố vấn). Ngoài đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, đa số giáo sư cũng tham gia tư vấn cho sinh viên trong ngành của mình. Tại Đại học Westfield State, giáo sư Liêm cũng làm advisor cho các sinh viên năm nhất chọn môn và xác định hướng đi nghề nghiệp.

Giáo sư ví dụ, những sinh viên thích báo chí được khuyên chọn một vài môn liên quan như quan hệ quốc tế, chính trị học... Ở kỳ đầu tiên, nếu không còn hứng thú với ngành này mà quan tâm quan hệ quốc tế hơn, sinh viên sẽ chọn thêm môn bổ trợ cho môn đó ở kỳ tiếp theo để "test", trước khi chốt ngành.

Với trường hợp của SeSe, giáo sư Liêm chia sẻ, nhờ có sự điều chỉnh sớm, con gái đã chọn được ngành học yêu thích và phát huy được khả năng. SeSe học đại học trong ba năm và tốt nghiệp ở tuổi 19.

Hôm 17/2, khi vừa bước sang tuổi mới, nữ sinh gốc Việt được thông báo trúng tuyển học bổng tiến sĩ chuyên ngành Tài chính, trường Kinh doanh Wharton, thuộc Đại học Pennsylvania (UPenn) - nằm trong nhóm Ivy League, được tạp chí US News & World Report xếp hạng nhất về ngành Tài chính. SeSe có mục tiêu trở thành giáo sư tài chính như bố.

Từ kinh nghiệm bản thân, bác sĩ Christina khuyên những bạn học ngành y ở Mỹ phải có con đường đi rõ ràng. Khác với một số nước, sinh viên y ở Mỹ phải đi qua bốn năm đại học trước đó. Bốn năm này vẫn là giai đoạn hình thành và định hướng cho họ.

"Bằng đại học bốn năm ở Mỹ ngày nay thường chưa đủ vì hầu hết các ngành học đòi hỏi sinh viên phải tiếp tục học lên thạc sĩ, tiến sĩ hay có bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn mới làm được việc", bác sĩ Christina nói.