New Zealand cải cách hệ thống giáo dục nghề nghiệp để “đón đầu tương lai”

“Bài toán” tương lai cho hệ thống giáo dục nghề nghiệp

Đại dịch Covid-19 và Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra một gián đoạn kép và rất nhiều thách thức đối với lĩnh vực đào tạo và thị trường lao động trên khắp thế giới, trong đó có khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Trong bối cảnh mới này, yêu cầu đặc biệt quan trọng đối với các quốc gia là nhanh chóng tìm kiếm các giải pháp và cải cách để bắt kịp xu hướng thay đổi của nghề nghiệp trong tương lai, đặc biệt là trong và sau đại dịch Covid-19.

Với nỗ lực “tạo ra một hệ thống đào tạo nguồn nhân lực thống nhất, mạnh mẽ và bền vững”, ba đơn vị bao gồm Cơ quan Giáo dục New Zealand (Education New Zealand - ENZ),Skills Consulting Group và Viện Công nghệ và Kỹ năng New Zealand (New Zealand Institute of Skills and Technology – Te Pūkenga) đã tổ chức Diễn đàn Giáo dục Nghề nghiệp và Phát triển Kỹ năng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (APAC TVET), với sự góp mặt của nhiều nhà lãnh đạo, chuyên gia của chính phủ, các doanh nghiệp và nhà giáo dục có tầm ảnh hưởng.

Tại diễn đàn này, “bài toán” đào tạo nguồn nhân lực, cải tiến phương thức đào tạo, thay đổi chính sách và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng được đặt ra để các đơn vị tham gia đề xuất những giải pháp chuẩn bị cho những thay đổi lớn trong tương lai.

Ông Chris Hipkins, Bộ trưởng Bộ giáo dục New Zealand chia sẻ rằng, New Zealand đang phải đối mặt với sự thiếu hụt nguồn lao động được đào tạo đầy đủ về kỹ năng ở rất nhiều ngành công nghiệp. Đây là lý do chính để New Zealand phải bắt tay vào việc cải cách hệ thống giáo dục nghề nghiệp.

Ông cũng cho rằng công cuộc cải cách tại các nước nói chung không riêng gì New Zealand đều nên được bắt đầu từ việc thay đổi hệ thống và các chính sách hiện hữu, hướng tới một hệ thống đào tạo nghề thống nhất và hỗ trợ tối đa cho người học. Bên cạnh đó, việc cải cách nên hướng đến bảo đảm tiêu chuẩn nguồn nhân lực đầu ra của các cơ sở đào tạo tiệm cận với nhu cầu của các doanh nghiệp.

Đổi mới để bắt nhịp xu thế

New Zealand đã thành lập 6 Hội đồng Phát triển Lực lượng Lao động (Workforce Development Council) và 15 Nhóm Lãnh đạo Vùng về Kỹ năng nghề (Regional Skills Leadership Groups) . Thành lập các Trung tâm Phát triển Hệ sinh thái Giáo dục Nghề nghiệp(Centres of Vocational Excellence). Thống nhất các quỹ tài trợ và kinh phí dành cho giáo dục nghề nghiệp. Đơn giản tối đa việc cấp bằng cho người học. Song song đó, Viện Công nghệ và Kỹ năng New Zealand (New Zealand Institute of Skills and Technology – Te Pūkenga) cũng được thành lập để cung cấp các chương trình đào tạo dạy nghề thống nhất trên cả nước.

Ông Chris Hipkins nhấn mạnh: “Chương trình cải cách hệ thống giáo dục và đào tạo nghề tại New Zealand (RoVE) bảo đảm tiếng nói của người học, các hiệp hội nghề nghiệp, người lao động và dân chúng.”

Theo đó, một số cải cách tích cực từ góc nhìn này tại New Zealand được kể đến như: người học nghề được chủ động chọn nơi học và hình thức học phù hợp với các đặc điểm cá nhân như học tập trực tuyến, học tại trường, học trực tiếp tại doanh nghiệp, … với chất lượng và trải nghiệm học tập như nhau, đặc biệt là không có sự khác biệt về chi phí.

Bên cạnh đó, người học còn được tự do chuyển đổi giữa các phương thức đào tạo và chuyển đổi giữa các trường/ đơn vị đào tạo – điều mà trước đây gần như không thể. Các chương trình học được xây dựng tập trung vào các kỹ năng có thể chuyển đổi được để giúp người học có thể thích nghi tốt với tương lai thay đổi liên tục của thị trường.

Về bằng cấp, một số chia sẻ tại hội nghị chỉ ra rằng đào tạo nghề nghiệp tương lai có thể không còn chú trọng quá nhiều vào bằng cấp, thay vào đó, tập trung vào tay nghề của người lao động.

Chính vì vậy, các chương trình đào tạo tại New Zealand cũng đã được thay đổi hướng đến giải pháp đào tạo kết hợp thực tiễn, đào tạo kết hợp với nhiều bên liên quan; triển khai các khóa học ngắn và cấp các chứng chỉ nhỏ bên cạnh chương trình học chính để tạo điều kiện cho người học có thể chủ động tham gia vào thị trường lao động ngay khi đáp ứng được yêu cầu về tay nghề.

Được đánh giá là một vấn đề mớitại diễn đàn APAC TVET, ông Rajesh Khambayat – Giám đốc Học viện Giáo dục Nghề nghiệp Trung ương PSS (Ấn Độ) nhấn mạnh việc phát triển kỹ năng xanh và việc xanh hóa lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp trong tương lai.

“Thúc đẩy các kỹ năng xanh vì sự bền vững của môi trường thông qua giáo dục nghề nghiệp sẽ là một yêu cầu quan trọng không chỉ ở New Zealand hay Ấn Độ, mà là trên toàn cầu. Giáo dục nghề nghiệp cần được cải cách trong mối liên hệ với 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc, đặc biệt là các vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu.” – ông Rajesh Khambayat khẳng định.

Những góc nhìn mới trong cải cách giáo dục nghề nghiệp tại New Zealand hứa hẹn sẽ mang lại những thay đổi lớn và tích cực trong nhiều năm tới đây. Đặc biệt, các giải pháp thực hiện cũng là nền tảng quan trọng trong việc thúc đẩy xây dựng thành công cộng đồng giáo dục nghề nghiệp ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương, hướng đến sự hợp tác thực hiện thành công các mục tiêu chung của toàn khu vực.