Tiếp đó là sự quan tâm của nhà trường có học sinh dự thi. Các trường đều tạo điều kiện tốt nhất cho các em tập trung học tập, phát triển đam mê khám phá kiến thức, khoa học. Đội ngũ thầy cô là những người nhiệt huyết với nghề, tích cực cập nhật kiến thức mới và luôn gợi mở để các em tự phát huy khả năng khám phá một cách không giới hạn.
Đối với học sinh của THPT chuyên Khoa học Tự nhiên thì sẵn có nguồn thầy cô tại trường, cũng như từ Trường ĐH Khoa học Tự nhiên hỗ trợ, cả thầy cô của Viện Vật lý và từ các trường đại học khác. Còn với các tỉnh thì luôn có sự tầm sư học đạo. Do đó, học sinh được trang bị nền tảng kiến thức tốt.
Bên cạnh đó, đội tuyển hội tụ những học sinh xuất sắc, có động lực phấn đấu. Đồng thời, đại dịch Covid-19 vừa là khó khăn thách thức, nhưng cũng là thuận lợi cho những học sinh tự giác, sẵn có tố chất, đam mê Vật lý và khát khao chinh phục đỉnh cao, tập trung phát triển đam mê.
Khi tập trung đội tuyển, thầy cô tham gia tập huấn đã không quản ngày đêm, dốc mình dạy phủ các kiến thức cho các em. Thời gian tập trung đội tuyển ngắn nên Ban tổ chức của Khoa Vật lý, Trường ĐHSP Hà Nội đã bố trí một ngày 3 ca học cho đội tuyển, cả sáng, chiều và tối. Lịch học căng như dây đàn.
Điểm khá đổi mới của việc sắp xếp dạy đội tuyển năm nay là, Ban tổ chức tập huấn đã huy động sự tham gia đa dạng hơn của các thầy cô. Trong đó kế thừa những nhân lực cũ và có sự góp sức của nhiều nhân sự mới, gồm những thầy cô trẻ và nhiệt huyết được giới thiệu từ nhiều đơn vị khác nhau, như Viện Vật lý và các trường đại học khác.
Cuối cùng là chính sách tuyển thẳng đại học và các ưu đãi dành cho học sinh giỏi được duy trì giúp các em và thầy cô yên tâm hơn trong học tập, rèn luyện và phấn đấu đạt đỉnh cao. Tôn trọng và đề cao sự học vẫn là nét đáng quý được giữ gìn của người Việt, cũng là điều góp phần khích lệ thầy trò phấn đấu.
Xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo Đảng và Nhà nước, lãnh đạo Bộ GD&ĐT, các trường đại học, trường phổ thông đã vì sự hiếu học và tiến bộ của xã hội mà luôn động viên, khích lệ, khen thưởng kịp thời cho các học sinh giỏi; tạo động lực cho thầy cô, học sinh phấn đấu, học tập và nghiên cứu đạt thành tích cao.
TS Nguyễn Công Toản. |
Phong trào học tập, phấn đấu chinh phục đỉnh cao là công cụ tạo động lực cho nền giáo dục. Việc dạy học chuyên sâu không chỉ giúp đào tạo được người có chuyên môn tốt, phát huy năng lực và phát triển năng khiếu của người học; tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, mà còn thúc đẩy, tạo động lực phấn đấu chung cho xã hội.
Một lớp học mà không khích lệ người học giỏi, lớp học đó thiếu ý chí phấn đấu, thiếu phong trào học tập và sẽ làm bê trễ học tập của học trò, làm trì trệ người thầy. Khi nhìn vào một tấm gương phấn đấu và đạt kết quả tốt, nhận được sự khen thưởng xứng đáng, nhiều học sinh sẽ mong muốn, ước mơ mình cũng làm được điều tương tự. Những em đó lại là đầu tàu trong mỗi lớp học, tạo ra phong trào học tập, phấn đấu của lớp học.
Học sinh, nhà trường cũng sẽ cùng tạo những nhóm học sinh giỏi cầm cờ, đẩy mạnh cho các bạn khác cùng có động lực để phấn đấu theo. Vậy là, khích lệ cho một số em nhưng tác dụng lại lan truyền cho cả hệ thống. Một hệ thống luôn khát khao phấn đấu và vươn lên.
Ngoài ra, việc dạy học sinh giỏi có tác động ngược lại đến sự phát triển của giáo viên, đóng vai trò như một công cụ đào tạo giáo viên giỏi. Khi dạy học trò chuyên, đòi hỏi thầy cô phải tìm hiểu sâu kiến thức mới dạy được. Thầy cô phải luôn cập nhật kiến thức mới và trau dồi chuyên môn. Học sinh giỏi thường có những câu hỏi hóc búa, giáo viên phải liên tục suy nghĩ để trả lời được những câu hỏi như vậy. Do đó, mỗi ngày thầy cô lại được rèn luyện và giỏi về chuyên môn hơn.
Chính vì những điều trên, tôi mong Đảng, Nhà nước, Bộ GD&ĐT tiếp tục và mạnh mẽ hơn nữa công tác khích lệ phong trào học sinh giỏi, động viên kịp thời thầy cô và các học sinh thi đua phấn đấu để làm động lực thúc đẩy cả hệ thống giáo dục. Ngăn chặn sự phát tán những tin đồn không tốt, gây hoang mang cho giáo viên, học sinh giỏi, làm nhụt ý chí và làm ảnh hưởng đến tinh thần phấn đấu của thầy - trò, cũng như phong trào thi đua học tập tốt của toàn hệ thống giáo dục như: Bỏ trường chuyên lớp chọn, bỏ kỳ thi chọn học sinh giỏi, hoặc giảm số lượng dự thi học sinh giỏi, cắt giảm ưu tiên…
Thay vào đó là sự khích lệ tốt hơn cho thầy giỏi, trò giỏi, xây dựng và đổi mới trường chuyên, lớp chuyên cho thật chuyên hơn, phù hợp với xu hướng hiện đại hơn của thế giới. Tổ chức nhiều lớp cầm ngọn cờ đầu trong phong trào học tập và thi đua, đảm bảo tổ chức thi cử chặt chẽ, khách quan…
Ngoài ra, tôi cũng mong các cấp lãnh đạo xây dựng cơ chế, chính sách đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng những học sinh giỏi riêng. Những em sau kỳ thi học sinh giỏi có thể học vượt cấp, học đại học từ sớm và được định hướng nghề nghiệp để tạo môi trường phù hợp, phát triển được các năng khiếu của mình. Có chính sách đãi ngộ, giữ chân học sinh giỏi và sử dụng họ làm nguồn nhân lực cao cho sự nghiệp xây dựng, phát triển, bảo vệ Tổ quốc.
Những kết quả đạt được đem lại vinh dự lớn cho học sinh và gia đình, đồng thời khẳng định trí tuệ của con người Việt Nam, nhiệt huyết và công sức lao động của thầy trò nhà trường. Điều này cũng cho thấy hướng đi đúng của Bộ GD&ĐT trong khích lệ phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi. Những kết quả này tác động ngược trở lại đến các em, thầy cô của nhà trường; khích lệ cho thầy trò niềm tin vào kết quả của sự nỗ lực và tạo động lực cho phong trào học tập, phấn đấu trong các trường học.
(Tác giả bài viết - TS Nguyễn Công Toản hiện là Phó Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Khoa học Tự nhiên, thành viên Ban chuyên môn đội tuyển Olympic Vật lý).