Như những đoá hoa thành “hoá thạch” bất tử

Triển lãm “Còn mãi với thời gian”, kéo dài tới 29/7 do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam tổ chức - nhân kỷ niệm 75 năm Ngày thương binh - liệt sĩ.

Tác phẩm “Mẹ Thứ - Mẹ Việt Nam anh hùng” của nhà điêu khắc Nguyễn Minh Đỉnh.

Hồi tưởng một thời hào hùng

Ông Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết, triển lãm trưng bày 69 tác phẩm của 62 tác giả. Trong đó có 17 họa sĩ - chiến sĩ, được lựa chọn từ sưu tập của hai bảo tàng nhằm mang đến cho người xem những góc nhìn chân thực về hình tượng người lính. Đồng thời, tri ân người mẹ Việt Nam anh hùng và những tấm gương bình dị đã lặng lẽ dâng hiến tuổi thanh xuân, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc.

Hình ảnh người lính anh dũng, kiên cường trong chiến đấu được khắc họa sống động, chân thật như trong các ký họa: “Đồng chí Trung Kiên và đồng chí Khương y tá trong trận Bình Giã” của họa sĩ Cổ Tấn Long Châu, “Tô Vĩnh Diện chèn pháo” của họa sĩ Dương Hướng Minh, “Phan Đình Giót” của họa sĩ Huy Toàn.

Nhiều tác phẩm thể hiện đời sống tinh thần vô cùng phong phú, cùng niềm lạc quan tin tưởng vào thắng lợi, như: Trong lán dân quân, Thương binh xem triển lãm, Đêm trăng qua vọng gác.

Có những bức tranh khắc hoạ tình cảm chân thành, thân thuộc, tình quân - dân gắn kết, như: Bà má miền Trung, Nuôi giấu thương binh, Giã gạo nuôi quân…

Triển lãm cũng trưng bày những tác phẩm thể hiện truyền thống tốt đẹp uống nước, nhớ nguồn như tác phẩm: “Mẹ Thứ - Mẹ Việt Nam anh hùng” của nhà điêu khắc Nguyễn Minh Đỉnh, “Bài ca người mẹ” của họa sĩ - nhà điêu khắc Lê Duy Ứng.

Người xem còn được trải qua nhiều cảm xúc, từ rưng rưng trước những mất mát hy sinh, sức chịu đựng của con người trong chiến tranh. Từ điêu khắc “Anh thương binh” - Phạm Mười, “Ca mổ trong hang sơ tán” - Trần Ngọc Hải… đến xót xa trước những nỗi đau sau cuộc chiến như tác phẩm: Không trở về, Sau cuộc chiến, Người đồng đội được tìm lại, Người đàn bà ở phố Khâm Thiên, Dioxin…

Với sự đa dạng về bút pháp, thể loại và chất liệu, triển lãm “Còn mãi với thời gian” mong muốn đưa người xem hồi tưởng về một thời quá khứ hào hùng đã qua nhưng mãi được trân trọng và ghi nhớ. Tổ quốc đời đời nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ, đất mẹ luôn dang tay đón các anh trở về, các anh còn sống mãi trong trái tim người dân Việt Nam.

Nhiều tác phẩm được lựa chọn từ chính các hoạ sĩ – chiến sĩ.

“Hoá thạch” bất tử

“Trong lán dân quân” sáng tác năm 1979 bằng chất liệu lụa truyền thống, là một trong những tác phẩm hội họa đặc sắc về đề tài cách mạng của họa sĩ Nguyễn Văn Chung. Giữa lúc chiến tranh cam go ác liệt nhất trên mảnh đất Quảng Trị năm 1972, hình ảnh những người lính và các nữ văn công đang cùng nhau ca hát, làm nổi bật khát vọng hòa bình và tinh thần lạc quan.

Tối nay (22/7), chương trình “Cõi thiêng Đồng Lộc” sẽ diễn ra tại Đồng Lộc (Hà Tĩnh). Chương trình với điểm nhấn là vở kịch “Những mùa hoa bất tử” - kể lại câu chuyện của 10 nữ thanh niên xung phong. Đêm tri ân cũng hội tụ những tiết mục nghệ thuật đặc sắc và các ca sĩ nổi tiếng, như: Anh Thơ, Thùy Dung, Viết Danh, Thu Thủy (quán quân Sao Mai), Minh Quân…

Tác phẩm “Rừng cười” của họa sĩ Trường Linh được sáng tác trên câu chuyện về những người lính hành quân qua Trường Sơn. Họ vẫn thường nghe vẳng sâu trong vòm cây bóng lá tiếng cười, tiếng hát của các cô gái thanh niên xung ở lại trong rừng bảo vệ binh trạm bị bỏ quên.

Bằng chất liệu đặc thù sơn mài, họa sĩ đã tạo hình sự dữ dội của núi rừng Trường Sơn. Những vòm cây phủ xuống vách hang động, nơi các cô gái thanh niên xung phong được tập trung nhấn mạnh - dát vàng nổi bật. Ánh sáng tượng trưng cho ánh lửa, ánh sáng khát khao trong đêm tối, càng tăng thêm cảm giác âm thanh trong trẻo của tiếng cười vang xa. Xem tranh, công chúng thấy khúc bi tráng của những cô gái bị lãng quên trong “rừng cười”.

Bên cạnh đó là “Ký ức những ngọn đèn” của họa sĩ Lê Anh Vân, diễn tả hình tượng bà má miền Nam cầm đèn đứng bên cạnh cửa hầm. Cô gái ngã ba Đồng Lộc giơ cao ngọn đèn soi đường cho đoàn quân ra trận. Hai bé gái cầm đèn, cắp sách tới trường, đoàn quân đang đi sâu vào bên trong hòa lẫn cùng dòng sông.

Đoàn quân cũng giống như dòng sông, và ngọn đèn vũ trụ chính là mặt trăng đang soi cho dòng sông. Họa sĩ cũng sử dụng thêm chất đắp, tạo sự gồ ghề mang tính biểu cảm cao hơn cho tranh. Nhờ ánh sáng của những ngọn đèn lấp ló trong không gian tạo sự lung linh - dù họa sĩ sử dụng rất kiệm màu.

Triển lãm “Còn mãi với thời gian”, kéo dài tới 29/7 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam khẳng định, những tác phẩm trưng bày trong triển lãm lần này rất có giá trị về đề tài chiến tranh cách mạng – như những đoá hoa thành “hoá thạch” bất tử. Đây cũng là tiếng lòng, sự tri ân của các nghệ sĩ với những người đã ngã xuống trên các mặt trận từ kháng chiến chống thực dân Pháp đến đế quốc Mỹ.

Hoạt động văn hoá nghệ thuật kỷ niệm 75 năm Ngày thương binh - liệt sĩ năm nay khá phong phú. Ngoài triển lãm “Còn mãi với thời gian”, TP Hà Nội cũng tổ chức nhiều chương trình nghệ thuật tri ân tại những sân khấu ngoài trời. Trong đó, “Thời hoa đỏ” sẽ diễn ra vào 20 giờ tối 24/7 tại sân khấu phía trước tượng đài “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.