Gửi bình luận
Tranh giả “quay vòng”
Theo nhà nghiên cứu Ngô Kim Khôi, so với bức tranh gốc “Nắng hè” của hoạ sĩ Lê Văn Đệ được in trong một cuốn sách cũ, có sự khác nhau rất rõ rệt, từ màu sắc cho tới đường nét, độ tinh tế và sự uyển chuyển trên nền lụa. Ở bức tranh nhái vừa đấu giá, màu sắc nhợt nhạt và không thể hiện được sự khéo léo của một danh họa khi sử dụng màu trắng trong tranh.
Ông Khôi cho biết, bức tranh nhái “Nắng hè” của Lê Văn Đệ từng xuất hiện tại một phiên đấu giá cách đây khoảng vài năm. Bức tranh từng được gõ búa với giá 76.000 Euro.
Sau đó, nhà sưu tầm này nghe phong thanh về mức độ không đáng tin cậy của bức tranh nên đã quyết định “quay vòng” bán ra với giá khởi điểm chỉ 20.000 - 25.000 Euro tại nhà đấu giá Drouot. Trong phiên “Classic sale” diễn ra vào đầu tháng 7/2022, bức tranh đã được gõ búa với giá 43.000 Euro, có nghĩa thấp đến một nửa giá trị ban đầu. Nhưng dù sao nhà sưu tập đã vớt vát được chút ít với một bức tranh bị nghi là giả.
“Đây không phải là tác phẩm lụa “Nắng hè” của Lê Văn Đệ, cũng không phải một bản chép của chính ông. Tấm tranh là một sản phẩm chép của một “nghệ nhân”, họ tự nhận mình là họa sĩ, chuyên chép tranh thuê, vì người ta trả tiền cao. Song họ không được đào tạo bài bản, dù tay nghề tốt nhưng hiểu biết nghệ thuật lại kém. Do vậy, việc chép cho giống đã là khó, lại giống một tác phẩm nghệ thuật thì khó như lên trời”.
– Nhà nghiên cứu Kevin Vương.
Dù nhà sưu tập “vớt vát được chút ít”, nhưng đối với uy tín của thị trường tranh Việt, đó là một sự mất mát khó có thể đong đếm. Biết là tranh giả, nhà sưu tập vẫn cố “vớt vát” khi đem tranh ra đấu – thể hiện thái độ làm ăn chộp giật, và thậm chí là lừa đảo.
Bởi vậy, có một điều chắc chắn là sau buổi đấu giá bức “Nắng hè” giả lần này, các nhà sưu tập quốc tế sẽ rất cảnh giác trước tranh Việt. Không chỉ mất đi giá trị kinh tế, tranh Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ - khi tự để lại định kiến về vấn nạn tranh nhái.
Bức tranh “Nắng hè” của hoạ sĩ Lê Văn Đệ được in trong một cuốn sách cũ.
“Nhiều sàn đấu giá ở nước ngoài giống như cái chợ. Họ bày bán nhiều mặt hàng, dù có giám tuyển nhưng cái gì có lợi thì họ làm, bất chấp thật - giả, trắng - đen. Những vụ tranh giả được phát hiện như thế này là khá nhiều và ảnh hưởng nặng nề tới uy tín cũng như giá trị tranh Việt Nam”, ông Ngô Kim Khôi cho hay.
Hoạ sĩ Lê Văn Đệ (1906 – 1966), sinh trưởng trong một gia đình Nho học quê Bến Tre. Ông là thủ khoa khóa I trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1930. Ông cũng là người chịu trách nhiệm trang trí cho lễ đài tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945.
Trước Lê Văn Đệ, tranh của các danh hoạ Mai Trung Thứ, Vũ Cao Đàm, Lê Phổ… cũng thường xuyên bị làm giả và xuất hiện trên sàn đấu giá quốc tế. Mới đây, tranh của nữ hoạ sĩ Dung Đoan – bức “Cô gái bên chim bồ câu” cũng bị làm giả và đấu tại sàn của nhà Aguttes. Đáng chú ý, sau phát hiện của giới nghệ thuật Việt Nam, nhà đấu giá này không một lời giải thích, cũng như không hề có động thái tích cực.
